Ahmet Ağar
Sosyal Güvenlik Müşaviri
agarahmet@turmob.org.tr

Serbest Meslek Kazancı Vergi Mükellefi ve Şirket Yönetim Kurulu Üyelerine Kolaylık

I - GİRİŞ  

           Son zamanlarda oldukça tartışılan ve çok değişik anlatım ve yorumlara konu olan, serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek gelir vergisi mükellefi olanlar ile anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları ve şirket ortaklarını yakından ilgilendiren yeni düzenleme, Serbest Meslek Erbabı ile Şirket Yönetim Kurulu Üyelerine, yeni bir kolaylık ve avantaj getirilmiştir. 

           1 Ekim 2008 tarihinden önceki faaliyetleri döneminde BAĞ-KUR’a kayıtlı olmayanların durumları ile ilgili 17.04. 2008 tarih ve 5754 sayılı Yasanın 68. maddesi ile 5510 sayılı Yasaya Geçici 8. madde olarak eklenen hükme ve 5510 Sayılı Kanun Gereğince Sigortalı Sayılanlar, Sayılmayanlar, Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi Ve Sona Ermesi Hakkında Tebliğ ile yapılan açıklamaya göre  getirilen yeni düzenleme şöyledir.  
 

II - 1479 SAYILI KANUNA TABİ OLANLARIN TESCİLLERİNİ YAPTIRMAYANLARIN  SİGORTALILIĞI

 

01.10.2008 tarihinden önce zorunlu olarak Bağ-Kur kapsamında oldukları halde, 1479 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescillerini yaptırmayanların,  sigortalılıkları, 01.10.2008 tarihinden itibaren başlayacaktır. Şöyle ki; 

5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenlerden:

1- Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar,

2- Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar,

3- Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş

komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları olup;

1479 sayılı Kanuna göre işe başladıkları tarihten itibaren Bağ-Kur’a kayıt ve tescil işlemlerini yaptırmış olmaları gerektiği halde, herhangi bir nedenle 01.10.2008 tarihine kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü, 01.Ekim 2008 tarihinden itibaren başlayacaktır. 

Ancak, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ile anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklarından olup, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden itibaren sigortalılıkları başlatılanların, 01 Ekim 2008 tarihi ile 4/10/2000 tarihi arasında geçen vergi mükellefiyet süreleri bulunmak kaydıyla, sigortalının altı ay içinde ( 31.03.2009 kadar )  talepte bulunması halinde, vergi mükellefiyet sürelerinin tamamı için kanunun 89. maddesine göre talep tarihindeki prime esas kazancının % 32’si üzerinden borçlanma tutarı hesaplanır ve sigortalıya tebliğ edilir. Sigortalının kendisine tebliğ edilen borçlanma tutarının tamamını tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde ödemesi halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Sigortalıya tebliğ edilen borç tutarının bu süre içerisinde tam olarak ödenmemesi halinde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve ödenen tutar 5510 sayılı bu Kanunun 89. maddesine göre iade edilir.

Gerek 5510 sayılı geçici 8. maddenin muhteviyatından ve gerekse Sigortalı Sayılanlar, Sayılmayanlar, Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi ve Sona Ermesi Hakkında Tebliğin ilgili bölümün açıklamasından de anlaşılacağı üzere, 01.10.2008 tarihinden önce Bağ-Kur Kanununa göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 1/10/2008 tarihine kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1/10/2008 tarihinden itibaren başlayacağı belirtilmekte ve 4/b kapsamında prim ödemesi gerektiği halde ödemeyenler, 01.10.2008 tarihinden itibaren 6 y içinde talepte bulunup ve kendisine tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içerisinde borçlarını ödemezler ise bir daha 01.10.2008 tarihinden önceki süreleri borçlanamayacaklardır. Dolayısıyla, bu durumda olanların 01.10.2008 tarihinden itibaren  Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde bulunan Ek:4 Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi ile Kuruma 4/b kapsamında kaydını yaptıranların, sigortalılıkları, (Bağ-Kur’lu) ilk vergi mükellefiyetlerinden itibaren değil, 01 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlayacak ve istemedikleri taktirde sigortalılık başlangıcı geriye gitmeyecektir.    
 

III - ANONİM ŞİRKETLERİN KURUCU ORTAKLARI : 

Önemli bir diğer konu ise, anonim şirket kurucu  ortakları ile ilgilidir: 

Kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 sayılı Kanun kapsamında  sigortalı sayılıp, 5510 sayılı Kanunun 4/b bendinin (3) numaralı alt bendinde belirtilen A.Ş. Kurucu ortaklarından, 1/10/2008 tarihinden sonra sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin, 01/10/2008 tarihinden itibaren 6 ay içinde yazılı talepte bulunmaları halinde sigortalılıkları aynen devam ettirilir. Bu süre içerisinde yazılı olarak talepte bulunmayanların sigortalılıkları ise 01/10/2008 tarihi itibarıyla sona erecektir.                        
         

            IV – SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİNE TABİ ÇALIŞANLAR: 

            5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar ile vazife malullüğü, malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Yani, emekli olarak çalışmakta olanlar, aynen davam edebilecektir. 

            Emekli olduğu halde  4/a kapsamında (SSK’lı)  çalışan ve emekli maaşının kesilmemesi yönünde tercihte bulunanlardan, Ekim ayından itibaren SGDP olarak %30 ve bu orana çalıştığı işkolunun iş kazası primi oranı da eklenerek kesilecektir. Bunun %7,5’u işçiye geri kalanı işverene ait olacaktır. (Örnek: % 30 + büro işyeri için % 1 = % 31 gibi )  

Kanunu 4/a kapsamında emekli olarak çalışan sigortalıların prim oranları : 

Sigorta Türü	İşçi Hissi	İşveren Hissesi	Toplam Prim Oran
Sosyal Güvenlik D. Primi	% 7,5	% 23,5 ile % 29 arası	%  31 ile % 36,5 arası

 
            V - HALEN KENDİ ŞİRKETİNDE SSK’LI (4/a) OLARAK ÇALIŞANLARLA İLGİLİ YENİ DÜZENLEME:     

28 Eylül 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan, 5510 Sayılı Kanun Gereğince Sigortalı Sayılanlar, Sayılmayanlar, Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi ve Sona Ermesi Hakkında Tebliğ’de getirilen bir düzenleme ile “ 01/10/2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı oldukları halde, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden bu Kanunun 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi prim ödemesi olanların sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar devam ettirilir.” Hükmü getirilmiştir. 
 

VI – SONUÇ

1- Getirilen bu yeni düzenlemeyle, Bağ-Kur’a  kayıt ve tescilini yaptırmamış olan birçok Serbest Meslek Erbabı ile  aynı durumdaki şirket yöneticilerinin Bağ-Kur kayıtlarının 01 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlayacak ve istemedikleri taktirde sigortalılık başlangıcı geriye gitmeyecektir.     

2- 01.10.2008 tarihinden önce kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden Kanunun 4/a  bendine tabi olarak SSK’ya prim ödeyerek çalışan şirket ortakları, sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar bu şekildeki çalışmalarını devam ettirebileceklerdir.

15.12.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.