Adil Kılıç
Sosyal Güvenlik Müfettişi
adilkilic06@gmail.com

Konkordato Halinde İşçi Alacakları

Konkordato Nedir?

2003 yılından bu yana kullanılan iflas erteleme nedeniyle ülkemizde çok nadir kullanılan konkordato kavramı ile fazla karşılaşmamıştık. Ancak iflas erteleme kullanan şirketlerin yeniden mali açıdan yaşamını sürdürebilir duruma gelememesi nedeniyle beklenen faydanın elde edilmemesi ve uygulamanın kötüye kullanılması gibi nedenlerin yanında alacaklıların borçludan alacaklarını alamaması sorunları sebebiyle ohal döneminde askıya alınan iflas erteleme müessesesinin 15 Mart 2018 tarihli yasa ile tarihe karışması ve son zamanlarda yükselen dolar kurunun da etkisiyle şirketlerin konkordato ilan etmesi mevzusu daha fazla duyulmaya başlandı.

Konkordato, borçlu kişinin ticari anlamda zor duruma düşmesinden dolayı alacaklılar ile borcun ödemesinin bir plana bağlandığı ve bunun mahkeme tarafından onaylandığı anlaşmadır. Konkordato talep eden şirketlere öncelikle 3 ay geçici mühlet veriliyor. Bu süre mahkeme kararıyla 5 aya kadar uzatılabiliyor. Kesin mühlet ise bir yıl uygulanıyor ve en fazla 6 aya kadar uzatılabiliyor. Tüm sürelerin kullanılması halinde, konkordato süreci 23 aya kadar çıkabiliyor.

Konkordato süresinin ilanından sonra borçlu şirket, mallarını rehin edemiyor, taşınmaz mallarını satamıyor, taşınmaz malları üzerinde mülkiyet hakkını kısıtlayıcı haklar oluşturamıyor, mallarını bağışlayamayıp rehin veremiyor.

Konkordato Durumunda İşçilerin Hakları Nelerdir?

Öncelikli olarak belirtmek gerekir ki şirketin konkordato ilan etmiş olması işçilere iş sözleşmesini tek taraflı fesih etme hakkı vermez. Yani çalıştığı şirket konkordato ilan eden bir işçi maaşı düzenli ödendiği, çalışma koşulları ağırlaştırılmadığı ve iş kanununda  belirtilen diğer haller ortaya çıkmadığı sürece iş sözleşmesini tek taraflı olarak fesih ederse kıdem ve ihbar tazminatı alamaz.

Çalışanların ücret, fazla mesai, kullanılmayan izin, kıdem ihbar tazminatı gibi hakları konkordatoya giren işyerlerinde de aynen geçerli. Çalışan ücretleri en çok 1 ay içinde ödenmelidir. Mali sıkıntıya giren, iflas eden, konkordatoya giren işyerinde de bu kural geçerli. Ücretini 1 aydan fazla alamayan işçi haklı olarak işten çıkış yapabilir.

Konkordato ilan eden şirket aleyhine geçici veya kesin mühlet sırasında vergi, harç, sosyal güvenlik primi dahil kamu ya da özel kişi alacakları için takip yapılamıyor. Daha önce başlamış takipler de duruyor olsa da son bir yıla ait işçi alacakları ile nafaka alacakları bunun istisnasını oluşturuyor. Yani konkordato halinde bile olsa işçiler alacakları için haciz yoluna başvurabiliyor.

İcra ve İflas Kanunu’nda konkordato halinde işçi alacakları ilk sırada imiş gibi görünse de uygulamada rehinli alacaklar ilk sırada yer almaktadır. Konkordatoda rehinle teminat altına alınmış alacaklar için icra takibi yapılabiliyor. Rehinli alacaklar genellikle bankalara ait bulunduğundan aslında bankaların şirketlere verdikleri krediler karşılığında ortaya çıkan rehinli alacakları, fiilen işçi alacaklarının önüne geçiyor. İşçi alacakları, teminatlı olup da rehinle karşılanmamış veya teminatsız bulunan alacaklar bakımından ilk sırada yer alıyor. Rehinli alacakların tahsilinden sonra iflas masasınca malların satış tutarından pay ödenirken, ilk sırayı işçi alacakları alıyor.

İşçilerin, iflasın açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dahil alacaklarıyla iflas nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları ilk sırada ödeniyor. İlk sıradaki alacaklar arasında ayrıca, işverenlerin işçiler için kurulmuş yardım sandıklarına olan borçları ile son bir yıl içinde tahakkuk etmiş olan nafaka alacakları yer alıyor.

Alacaklarılar arasında eşitlik bulunuyor, kanuna göre işçiler bu anlamda doğan alacakları açısından birbirleriyle eşit durumdalar.

Alacaklı Çalışanların Yapması Gerekenler

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun Ek-1. Maddesine göre; hizmet akdine dayalı işçi çalıştıran işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası, iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde işçinin üç aylık ücreti Ücret Garanti Fonundan ödenecektir.

Konkordato ilan eden işverenden ücret alacağı bulunan işçilerin İŞKUR’a başvurarak Ücret Garanti Fonu Talep Dilekçesi vermesi, dilekçenin ekine mahkemece verilen konkordato mühlet kararı veya konkordato mühlet kararının ilan edildiğini gösteren belge, işçinin ücret alacağını aylar itibariyle gerekmektedir. gösteren İşçi Alacak Belgesi eklemesi İşçiler bu başvuruyu kendileri bizzat yapabilecekleri gibi noter tasdikli vekaletnameye dayalı olarak vekilleri aracılığıyla da yapabilirler.

Ücret Garanti Fonundan yararlanabilmek için işçinin son bir yıl içerisinde konkordato ilan edilen işyerinde çalışıyor olması, ücret alacağı için beş yıllık zamanaşımı süresinin dolmamış olması gereklidir. Yapılacak ödeme işçinin ödenmeyen üç aylık ücretiyle sınırlıdır. İşçinin ücreti ne olursa olsun SGK prim tavanını geçmeyen kısmı üç ayla sınırlı olmak üzere tam olarak İŞKUR tarafından ödenecektir. Konkordato öncesi doğan işçi alacakları İcra İflas Yasasının 206. Maddesi uyarınca imtiyazlı alacaklardır. İşçiler ücret, kıdem ve ihbar tazminatı alacakları için icra takibi yapabilir veya yapılmış icra takiplerine devam edebilirler.

Unutmamak gerekir ki İşçi alacaklarının konkordatoya yazdırılmış olması gerekir. Konkordatoya yazdırılmış işçi alacakları için konkordato zorunlu değildir. Herhangi bir indirime tabi olmaksızın alacaklarını talep edebilirler. Konkordatoya yazılmamış işçi alacakları imtiyazsız alacaklar gibi konkordato şartlarında ödenir. Bu nedenle mahkemeler, konkordato kararlarını sendikalara da göndermektedirler. Bu nedenle bu kararların takibi önem arz etmekte olup, işçi alacaklarının konkordatoya yazdırılmasına hususunda özen gösterilmesi gerekmektedir.

İşçi sendikaları da bu konuda ilgili olarak konkordato ilan eden işyerinde çalışan üyelerine kararların anonsunu yaparak, süreci yakından takip ederek gerekirse işçilere hukuki yardımlarda bulunarak yaşanacak hak kayıplarının önüne geçilmesi konusunda yardımcı olarak işçilerin hukuki alanda haklarını araması ve bu hakları elde etmesi imkanını arttıracak, olumsuz durumlarda yaşanacak ekonomik kayıpların önüne geçilmesinde yardımcı olacaktır.

02.11.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.