Adem Kayaoğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Kıdemli Denetçi
adem.kayaoglu@jhiturkey.com

Bir Şirkete Ortak İken Başka Şirketlerde Ortaklık Kurma Durumunda Türk Ticaret Kanunu Gereği Dikkat Edilmesi Gerekenler

Makalemiz 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda ortaklık ilişkilerini önemli ölçüde etkileyen ve de düzenleyen “Rekabet Yasağı” konusuna ilişkindir.

Rekabet Yasağı konusu Türk Ticaret Kanunu içeriğinde Kollektif Şirketler için 230-231. maddelerinde, Komandit Şirketler için 311. maddesinde, Anonim Şirketler için 396. maddesinde, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde 572. maddesinde,  Limited Şirketlerde ise 613, 619 ve 626. maddelerinde düzenlenmiştir.

Rekabet Yasağı konusu, şirketin hukuki yapısına göre bir ortağınve/veya yönetim kurulu üyesinin başka bir şirket bünyesinde aynı ticari işler türünden faaliyet gösteren başka bir şirkette ortaklık kurmak suretiyle ortağı bulunduğu şirket ile rekabeti önlemek için yapılan düzenlemelerden oluşmaktadır.
 

Kollektif-Komandit ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde;

Rekabet Yasağı ile ilgili hükümler 230/1.-311 ve 572. Maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre kollektif-komandit ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkete ortak olan kollektif şirket ortakları-komandit ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketin komandite ortağının diğer ortakların iznini almadan aynı ticari işler türünden başka bir şirkette sorumluluğu sınırlandırılmamış ortak olarak giremeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu hüküm komandit şirketlerde komanditer ortaklar için uygulanamaz.

Buradaki istisna 230/2. maddesinde şöyle hüküm altına alınmıştır. Yeni kurulan bir şirkete ortak olan bir kişi, daha önce başka bir aynı ticari işler türünden bir şirkette sorumluluğu sınırlandırılmamış bir şekilde ortaklığı olduğu bu yeni şirketteki ortaklarca biliniyorsa ve de diğer şirketteki ilişiğinin kesilmesi konusunda aralarında bir karar almamış ise iseler bu durumu kabullendikleri varsayılmaktadır. Bu durumdaki kollektif şirketler ortaklıklarında “231.Aykırı Hareket” Madde hükmü uygulanamaz.

Yukarıdaki açıklamalara uymayan ortaklar hakkında 231.madde uygulanır. Buna göre 231. maddesi gereği şirket, bu hükümlere uymayan ortaktan tazminat istemekte veya tazminat yerine bu ortağın bu diğer şirkette kendi adına yaptığı işlerişirket adına yapmış saymakta ve aynı ticari işler türünden olan diğer şirkette oluşan menfaatlerin kendi şirketine bırakılmasını istemekte serbesttir. Buradaki zaman aşımı ortağın diğer şirkete sınırlandırılmamış ortak olarak girdiğinin öğrenildiği tarihten itibaren 3 ay ve ortaklığın başlangıcından itibaren 1 yıl sonra’dır.
 

Anonim Şirketlerde;

Rekabet Yasağı ile ilgili hükümler 396/1. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre yönetim kurulu üyelerinden herhangi biri, genel kurulun iznini almaksızın aynı ticari işler türünden başka bir şirkette sorumluluğu sınırlandırılmamış ortak olarak giremeyeceği hüküm altına alınmıştır. Anonim şirket bu hükme aykırı hareket eden yönetim kurulu üyelerinden tazminat istemekte veya tazminat yerine bu yönetim kurulu üyesinin bu diğer şirkette kendi adına yaptığı işlerişirket adına yapmış saymakta ve aynı ticari işler türünden olan diğer şirkette oluşan menfaatlerin kendi şirketine bırakılmasını istemekte dava etmekte serbesttir.

Buradaki zaman aşımı yönetim kurulu üyesi-üyelerinin diğer şirkete sınırlandırılmamış ortak olarak girdiğinin öğrenildiği tarihten itibaren 3 ay ve ortaklığın başlangıcından itibaren 1 yıl sonra’dır.
 

Limited Şirketlerde;

Rekabet Yasağı ile ilgili hükümler 613, 619 ve 629. maddelerde düzenlenmiştir. Buna göre 626/2. Maddede müdür sıfatını taşıyan kişiler, tüm ortakların yazılı izninialmaksızın aynı ticari işler türünden başka bir şirkette sorumluluğu sınırlandırılmamış ortak olarak giremeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca 613/2. maddede limited şirket ortakları kendilerine özel bir menfaat sağlayan ve şirketin amacına zarar veren ve rekabet eden işlemlerden kaçınmak zorundadırlar.

Limited Şirketlerde bu işlemin öğrenilmesinden itibaren zaman aşımı konusuna TTK’da yer verilmemiştir.

Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen hukuki yapılar içinde rekabet yasağına aykırı hareket etmenin hükümlerine yazımızda yer vermiş bulunmaktayız.

Türk Ticaret Kanunu’nun özünde olduğu gibi bir hukuki yapı içerisinde bireylerin biraraya gelerek oluşturmuş oldukları ortaklık yapılarının güven, şeffaflık ve dürüstlük ilkeleri içerisinde oluşturulmuş olmasının ticaret hayatına yeni değerler katacağı kanaatindeyiz.

28.11.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.