Adem Karabacak
Sosyal Güvenlik Denetmen Yrd.
ademkarabacak@outlook.com

İşgöremezlikte Doğum Öncesi Çalışabilir Raporları

İş hayatımızın temelini teşkil eden hizmet akdinin belki de en önemli unsuru işin, edimi üstlenen tarafından sürekli olarak yürütümü şeklinde tanımlayabileceğimiz devamlılık prensibidir. Genel kural devamlılık ilkesinin olmadığı yerde hizmet akdinin eksik olacağı yönünde olmasına rağmen bunun en insani istisnası belki de herkes tarafından kabul edilebilecek ve çalışma hayatımızı düzenleyen kanunlarda da yer verilmiş olan sağlık sorunları nedeniyle hekim tarafından düzenlenen işgöremezlik raporlarıdır. Diğer bir anlatımla kural işin yürütümünde işçinin devamlılığı iken istisna durum geçerli sağlık mazeretleri ile devamsızlıktır ve bu istisnanın da hekim raporuna dayandırılması gerekmektedir. Ancak; bu durumun iş kanununda kendisine yer bulan öyle düzenlemesi vardır ki işleyiş genel kuralın tam aksinedir.  Gerçekten de 4857 sayılı İş Kanununun 74. Maddesinde ‘’ Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. (Ek cümle: 13/2/2011-6111/76 md.) Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır…’’ şeklindeki düzenlemeden de anlaşıldığı üzere sadece doğum öncesi gebeliğin 32. ve 37. Haftaları arasındaki sürede gebe kadının çalışması doktor onayı şartına bağlanmıştır. Yani alışılmış olan kuralın dışında burada tam tersine çalışamıyor olmanın değil, çalışabilir olmanın şartı hekim raporuna dayandırılmış durumdadır.

İşverenlerin sıkça karşılaştığı sorunlardan biri de yukarıda anlatmış olduğumuz durumlarda çalışabilir raporunun iş göremezlik raporu gibi algılanıp söz konusu çalışan için eksik gün bildiriminde bulunması halidir. Bu durum genellikle çalışan sayısı çok olan ya da muhasebe hizmetlerini dışarıdan alan iş yerlerinde ortaya çıkmaktadır. En önemlisi de bu durumun doğum yapan kadının doğumdan önce hekim raporu ile çalıştığı sürelerin doğum sonuna eklenmesini talep ettiği veya analık sigortası ödemesinden yararlanmak istediği durumlarda fark edilmesidir. Fark edilen yanlışlığın üzerine İşveren tarafından ek aylık prim ve hizmet bildirgesi verilerek geriye dönük durumun düzeltilmesi istenir. Ancak yine de bu dönemde doğum yapan kadının hem işgöremezlik ödemesini almasında aksaklık, hem de sağlık sigortasının kesilmesi gibi sorunlarla karşılaşması kaçınılmazdır. Kısaca bu durum işveren ve çalışanın karşıya gelmesi, her iki tarafında zaman ve motivasyon kaybına neden olmaktadır. Ayrıca sonradan verilen ek bildirgenin Kuruma verme süresi geçmiş ise işyerinin kayıt ve belgelerinin incelemeye tabi tutulmasının da olası olduğu göz önünde tutulursa, işyerinin kayıt ibraz etmemesi durumunda, durumu düzelteyim derken, üstüne bir de idari para cezası ile karşı karşıya kalması mümkün olabiliyor. Ya da uzayan süreç nedeniyle söz konusu çalışan memnuniyetsizliğinden dolayı istifa kararı alabiliyor ve işveren belki de kalifiye bir çalışanını boş yere kaybetmiş oluyor.

Sonuç olarak yukarıda anlatmaya çalıştığımız durum ile karşılaşmamak adına işverenlerimiz veya işverenlerimize dışarıdan muhasebe hizmeti veren mali müşavirlerimiz işgöremezlik nedeniyle eksik gün bildirimi yapacakları durumlarda söz konusu raporun içeriğine dikkatlice bakmalı ve raporun işgöremezlik mi yoksa çalışabilir raporu mu olduğu hususunda kesin bilgi sahibi olduktan sonra duruma uygun bildirimde bulunmaları gerekmektedir. Özellikle rapor kadın çalışana ait ise bu ihtimalin daha yüksek olduğu göz önünde tutulmalıdır. Böylece olası hatalı bildirimlerin önüne geçilmiş, çalışanın analık sigortasından sağlanan ödemesini aksamadan alması sağlanmış, iş yerinin olası kayıt inceleme durumu ile karşı karşıya kalmasının önüne geçilmiş, hatalı işlemin düzeltilmesi aşamasında yaşanan zaman kaybı önlenmiş ve motivasyon kaybı yaşanmamış olacaktır.

04.12.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.