Adem Karabacak
Sosyal Güvenlik Denetmen Yrd.
ademkarabacak@outlook.com

Sosyal Güvenlik’te Deneme Süresi Var mıdır?

Yaşadığımız toplumsal çevremizde olduğu kadar, iş hayatımızda da bazı doğru bilinen hatta doğru gibi görünen ama sonuçları itibariyle çok acı yanlışlar bulunmakta. Sosyal Güvenlik açısından bunun en göze çarpan örneklerinden biri de işçilerin ilk işe alımında deneme süresi adı altında sigortalarının yapılmayarak kayıt dışı çalıştırılmasıdır. Bu durum sıklıkla Sosyal Güvenlik Denetmenlerinin uygulamada karşılaştıkları durumdur. Hem sigortalı hem de işveren tarafından yanlış bilinen deneme süresi kavramı aslında sosyal güvenlik mevzuatında değil, iş hukuku mevzuatında yer verilen bir kavram olarak çıkıyor karşımıza. Peki, nedir bu deneme süresi? 4857 Sayılı İş Kanununun Deneme Süreli İş Sözleşmesi Başlıklı 15. Maddesi aynen; ‘’ Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.’’ Demektedir.  Kanun metninden de anlaşıldığı üzere deneme süresi iş sözleşmelerine konulabilen ve söz konusu süre içerisinde hem işveren hem de işçiye bildirimsiz fesih hakkı veren bir düzenlemedir.

Diğer taraftan olaya Sosyal Güvenlik Mevzuatı açısından baktığımıza 5510 Sayılı Kanunun hiçbir maddesinde bu kavrama yer verilmediği gibi bilinen aksine işçilerin istisnalar hariç genel kural olarak işe başlamadan önce Sosyal Güvenlik Kuruma işe giriş bildirgesi ile bildirilmesinin esas olduğunu görmekteyiz. Yine 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun, Sigortalı Bildirimi ve Tescili başlıklı 8. Maddesi, 1. fıkrasında; İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür.’’ Denilmektedir. Maddenin devamında ise istisnai durumlar sayılmakta ve son fıkrasında ise bu yükümlülüğe uymayanların idari para cezası ile cezalandırılacağı belirtilmektedir. Hâlihazırda ise her bir işçi için işe girişin bildirilmemesi iki asgari ücret tutarı (3.554,00 TL) kadar idari para cezası ile cezalandırılmaktadır.

Sonuç olarak; İşveren işçiyi işe almadan istisnai haller hariç, en az bir gün önceden Kuruma bildirmekle yükümlü ve buna aykırı bir durum ciddi para cezalarını beraberinde getirmektedir. Deneme süresi kavramı Sosyal Güvenlik Mevzuatı açısından geçerli bir mazeret veya kanunda sayılan istisnai hallerden birine girmediğinden işveren ve işveren vekillerinin bu duruma dikkat etmeleri olası ağır para cezalarından onları koruyacaktır.

22.09.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.