Ebubekir Taşyürek
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
atasyurek@guvenymm.com

Belediyelere Yapılan Bağış ve Yardımların Gelir veya Kurumlar Vergisi Mükellefleri Tarafından Vergi Matrahından İndirimi

I-Giriş

Belediyeler, kanunlarla münhasıran başka bir kamu kurum ve kuruluşuna verilmeyen mahallin müşterek nitelikteki her türlü görev ve hizmetlerini yapmak, yaptırmak, gerekli kararları almak, bu kararları uygulamak ve bu kararların uygulanıp uygulanmadığını denetlemekle görevli ve yetkilidir.

 Belediyelerin önemli ve kapsamlı işleri ifade eden yasalarla kendilerine verilmiş bu görevleri sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için sağlam ve süreklilik arz eden gelir kaynaklarına ihtiyacı vardır. Merkezi idareden belediyelere aktarılan genel bütçe vergi geliri payları son yıllarda ciddi artışlar göstermiş olup, özellikle; 5779 Sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkındaki Kanun’la(1) belediyelerin pay oranlarının artırılması ve pay havuzunun genişletilmesi suretiyle sağlanan imkânın, ciddi ve somut bir kaynak olduğu her kesim tarafından takdirle kabul edilmektedir.

Bütün bu iyileştirilmelere rağmen, belediyelerin ihtiyacı olan kaynakların tamamının karşılandığı ve mevcut kaynakların yeterli olduğunu söylemek doğru değildir. Belediyelere ek gelir kaynağı arayışlarında, bu ihtiyacın bir kısmının kişi veya kurumlardan gönüllülük ve sosyal sorumluluk kapsamında sağlanacak bağış ve yardımlar yoluyla karşılanması konusu gündeme gelmektedir. Günümüz modern devlet anlayışında, kamu yararına görev ve hizmet yapan belediyelerin, özellikle toplum yararına faaliyetler yürüten dernek ve vakıflar gibi bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarından pay almasının çeşitli metotlarla teşvik edilmesi öngörülmekte ve uygulanmaktadır.

Bu manada sosyal sorumluluk ve toplumsal uzlaşmaya katkı boyutları da bulunan bağış ve yardımlarla sponsorluk harcamalarının yapılması, vergi yasalarında düzenlenen bazı özel şartlarla vergi mükelleflerince vergi matrahından indirilebilmesi yoluyla teşvik edilmiştir. Özellikle bir kısım vergi mükellefleri söz konusu vergisel teşvikler sonucunda toplumsal projeleri yürüten belediyeler dahil bütün kurum ve kuruluşlara sponsor olmakta, bağış-yardım, eğitim, bilim ve Ar-Ge faaliyetlerine bütçelerindeki diğer faaliyetlerine göre önemli sayılabilecek ölçekte ödenekler ayırmaktadırlar.

“Menfaat beklemeden birine verilen para, mal ya da hak” olarak tarif edilen bağış ve “başka birinin iyiliği için kullanılan güç ya da imkân” olarak tarif edilen yardımların vergi mükelleflerince belediyelere yapılması halinde vergiden indirim yoluyla teşvik edilip edilmedikleri konusu işbu makalemizde incelenmeye çalışılmıştır.
 

II-Belediye Yasasında Bağışlar İle Şartlı ve Şartsız Bağışların Mukayesesi 

Kamu tüzel kişisi olarak belediyelerin sahip olduğu yetkiler ve imtiyazlar 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun(2) 15’inci maddesinde, belediyelerin gelirleri ise 59’uncu maddesinde sayılmıştır.

Söz konusu kanun 15’inci maddesiyle belediyelere verilen yetki ve imtiyazlardan birinin “borç almak ve bağış kabul etmek” olduğu hükmedilirken, 59’uncu maddesiyle de belediyenin gelirlerinden birinin de “bağışlar” olduğu belirtilmiştir. Yani kanunda yapılan düzenlemelere göre; belediyelerin bağış kabul etmeleri kendilerine tanınmış bir imtiyaz ve yetkidir. 

Kamudan sağlanan gelirlerin genel olarak merkezi yönetim tarafından toplanması ve böyle olması yönündeki genel eğilim, çoğu zaman yerel yönetimlerin gelir yetersizliklerine neden olmaktadır. Yerel yönetimlerin hizmet çeşitliliği günden güne artmakta olduğundan gelir kaynaklarının da bu paralelde artırılması gerekmektedir. Bu noktada belediyelere tahsis edilen kamu kaynakları dışında, özel kişi ve kurumların yaptığı yardım ve bağışların önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır.

Şartlı ve şartsız olmak üzere ikiye ayrılan bağış ve yardımlar günümüzde bütün ülkelerde belediyelerin önemli gelir kaynaklarından birini oluşturmaktadır.

Sağlanan yardımların kullanılmasında şayet bir amaç belirtilmemiş ise şartsız bağış, bir amaç belirtilmiş ise şartlı bağış olduğu kabul edilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18’inci maddesinin (g) bendi şartlı bağışları kabul etme yetkisini belediye meclisine, aynı Kanunun 38’inci maddesinin (l) bendi ise; şartsız bağışları kabul etme yetkisini ise; belediye başkanına vermiştir.

Yerel yönetimlerin şartlı bağışlar aracılığıyla bazı hizmetleri merkezi idareden daha iyi değerlendirdiği ve verimli sonuçlar aldığı konunun uzmanları ve uygulamacılar tarafından ifade edilmiş ve çeşitli mahfillerde dile getirilmiştir. Şartlı bağışların bölgelerarası vergi yükü denkliğini de sağlayabilmek gibi bir fonksiyonlarının da olduğu iddia edilmektedir.

Şartsız bağışlar kullanımı ve kontrolü hakkında ön belirlemelere başvurmadan yapılan bağışlardır. Bu tür bağışlarda bağış alan idare, yasalara uygun olmak kaydıyla parayı dilediğince kullanabilir. Belediyeler, otonomilerini kaybetme ihtimali daha az olan bu tür bağışları şartlı bağışlara tercih ederler. Şartsız bağışlar amaç belirtilmeksizin, kontrolsüz bir biçimde verildiği için, bağışı alan belediye, devletin genel politikalarına bağlı kalarak, kendisine verilen parayı kullanabilmektedir.
 

III-Gelir Vergisi Mükelleflerince Belediyelere Yapılacak Bağış ve Yardımların Vergiden İndirimi  

 Bağış ve yardımların gelir vergisi mükelleflerince indirimine ilişkin hükümlere Gelir Vergisi Kanunu(3)’nun 89’uncu maddesinde yer verilmiştir.

Gelir Vergisi mükellefleri GVK’nın 89’uncu maddesi uyarınca belediyelere yaptıkları bağışları, gelir vergisi beyannamelerinde indirim konusu yapabilirler. Söz konusu bağış ve yardım indirimi GVK’nın 89’uncu maddesinde düzenlenmiştir. Bu yasal düzenlemeye göre; bağış ve yardım indiriminin bir kısmı beyan edilen gelirin belli bir tutarıyla sınırlamaya tabi tutulmuşken; bir kısmında ise böyle bir sınırlama yoktur.

Aşağıdaki bölümlerde indirimi beyan edilen gelirin belli bir tutarıyla sınırlamaya tabi tutulan ve tutulmayan bağış ve yardımlar ayrı ayrı açıklanmaya çalışılmıştır.
 

III.1-İndirimi Beyan Edilen Gelirin Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulan Bağış Ve Yardımlar

Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/4’üncü maddesi uyarınca, belediyelere yapılan bağış ve yardımlar, beyan edilecek gelirin % 5’ini, (kalkınmada öncelikli yörelerde % 10’unu) aşmaması şartıyla gelirden indirim olarak dikkate alınabilecektir.

Belediyeler dışında genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara da yukarıda belirtilen şartlarda gelir vergisi mükelleflerince yapılan bağış ve yardımlar beyan edilen gelirlerinden indirim olarak dikkate alınabilecektir.
 

III.2-İndirimi Beyan Edilen Gelirin Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulmayan Bağış Ve Yardımlar

Gelir Vergisi mükelleflerinin GVK’nın 89’uncu maddesi uyarınca belediyelere yaptıkları bağışlardan, gelir vergisi beyannamelerinde indiriminde sınırlamaya tabi tutulmayan bağış yardımlar söz konusu 89’uncu maddenin (5) ve (7)’inci bentlerinde düzenlenmiştir.

Buna göre; eğitim ve sağlık tesislerinin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar ile sanat ve kültür faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan bağış ve yardımların tamamı gelir vergisi mükelleflerince gelir vergisi beyannamesi ile bildirilerek gelirlerinden indirilebilecektir.
 

III.2.1-İndirimi Beyan Edilen Gelirin Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulmayan Eğitim ve Sağlık Tesisleri İnşası ve Mevcut Tesislerin Faaliyetlerinin Devamı için Yapılan Bağış Ve Yardımlar
 

Belediyelere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı gelir vergisi mükelleflerince gelir vergisi beyannamesi ile bildirilecek gelirlerinden indirilebilecektir. (GVK 89/5 Maddesi)

Belediyeler dışında genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine ve köylere bağışlanan belirlenmiş eğitim ve sağlık tesislerinin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımların tamamı da gelir vergisi mükelleflerince gelir vergisi beyannamesi ile bildirilerek gelirlerinden indirilebilecektir.
 

III.2.2-İndirimi Beyan Edilen Gelirin Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulmayan Sanat ve Kültür Faaliyetlerine İlişkin Yapılan Bağış Ve Yardımlar
 

Belediyeler tarafından yapılan;

a) Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ticari olmayan ulusal veya uluslararası organizasyonların gerçekleştirilmesine,

b) Ülkemizin uygarlık birikiminin kültürü, sanatı, tarihi, edebiyatı, mimarisi ve somut olmayan kültürel mirası ile ilgili veya ülke tanıtımına yönelik kitap, katalog, broşür, film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik, elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilenler de dahil olmak üzere görsel, işitsel veya basılı materyallerin hazırlanması, bunlarla ilgili derleme ve araştırmaların yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına,

c) Yazma ve nadir eserlerin korunması ve elektronik ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına,

d) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine,

e) Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey araştırmalarına,

f) Yurt dışındaki taşınmaz Türk kültür varlıklarının yerinde korunması veya ülkemize ait kültür varlıklarının Türkiye'ye getirtilmesi çalışmalarına,

g) Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına,

h) 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınır kültür varlıkları ile güzel sanatlar, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki ürün ve eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılması ve güvenliklerinin sağlanmasına,

i) Somut olmayan kültürel miras, güzel sanatlar, sinema, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki üretim ve etkinlikler ile bu alanlarda araştırma, eğitim veya uygulama merkezleri, atölye, stüdyo ve film platosu kurulması, bakım ve onarımı, her türlü araç ve teçhizatın tedariki ile film yapımına,

j) Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına,

ilişkin harcamalar ile bu amaçlarla yapılan her türlü bağış ve yardımların tamamı gelir vergisi mükelleflerince gelir vergisi beyannamesi ile bildirilerek gelirlerinden indirilebilecektir. (GVK 89/7 Maddesi)

Belediyeler dışında genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan belirtilen kapsamdaki sanat ve kültür faaliyetlerine ilişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan bağış ve yardımların tamamı da gelir vergisi mükelleflerince gelir vergisi beyannamesi ile bildirilecek gelirlerinden indirilebilecektir.

 Bakanlar Kurulu, bölgeler ve faaliyet türleri itibariyle bu oranı yarısına kadar indirmeye veya kanunda belirtilen orana kadar çıkarmaya yetkilidir.
 

III.3-Gelir Vergisi Mükelleflerince Belediyelere Yapılacak Bağış ve Yardımların Değerlendirilmesi  
 

Gelir Vergisi Kanunu’nun yukarıda açıklanan hükümlerinden anlaşılacağı üzere, belediyelere herhangi bir şarta bağlı olmadan nakdi veya ayni yardım yapan gelir vergisi mükellefleri yaptıkları bağış ve yardımların, beyan edecekleri gelirin % 5’i, kalkınmada öncelikli yörelerde ise % 10’u kadarını gelirlerinden indirim olarak dikkate alınabilecektir.

Yine Gelir Vergisi Kanunu’nun yukarıda açıklanan hükümlerinden anlaşıldığı üzere, belediyelere; eğitim ve sağlık tesislerinin inşası ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri ve sanat ve kültür faaliyetlerine ilişkin olarak yasada belirtilen şartlara uygun olarak yapılan şartlı bağış ve yardımların tamamı gelir vergisi mükelleflerince gelir vergisi beyannamesi ile bildirilecek gelirlerinden indirilebilecektir.
 

IV-Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Belediyelere Yapılacak Bağış ve Yardımların Vergiden İndirimi  

Kurumlar vergisi mükelleflerinin bağış ve yardımlarını kurum kazancından indirebilmelerine ilişkin hükümlere 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu(4)’nun 10’uncu maddesinde yer verilmiştir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 2’inci maddesinde; kurumlar vergisi mükellefleri; sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadî kamu kuruluşları, yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşlarına ait veya bağlı ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler, dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler, iktisadî kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler ve iş ortaklıkları olarak belirlemiştir.

Belirtilen söz konusu kurumlar vergisi mükelleflerinin KVK ’nun 10’uncu maddesi uyarınca belediyelere yaptıkları bağışlar, kurumlar vergisi beyannamelerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim konusu yapabilmesi mümkündür.

Belediyelere, kurumlar vergisi mükelleflerince yapılan bağış ve yardımlardan; Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinin 1-c bendinde yer alanların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5’ine kadar olana kısmı; 1-ç bendinde yer alanların tamamı ve 1-d bendinde yer alanların % 100’ü kurum kazancının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilecektir.

Bağış ve yardımların nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardım konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değeri esas alınacaktır.

Aşağıdaki bölümlerde indirimi beyan edilen gelirin belli bir tutarıyla sınırlamaya tabi tutulan (şartsız) ve tutulmayan (şartlı) bağış ve yardımlar ayrı ayrı açıklanmaya çalışılmıştır.
 

IV.1-İndirimi Beyan Edilen Kazancın Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulan Bağış Ve Yardımlar

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinin c bendi uyarınca, belediyelere makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların, o yıla ait kurum kazancının % 5’ine kadar olan kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim yapılabilecektir. Bağış ve yardımların üst sınırının hesaplanmasında esas alınacak kurum kazancı; zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak kazançları istisnası düşüldükten sonra, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki (Ticari bilanço karı- (iştirak kazançları istisnası+geçmiş yıl zararları)) tutarı ifade etmektedir. 

Belediyeler dışında genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara da yukarıda belirtilen şartlarda kurumlar vergisi mükelleflerince yapılan bağış ve yardımlar beyan edilen kurum kazancından indirim yapılabilecektir.
 

IV.2-İndirimi Beyan Edilen Kazancın Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulmayan Bağış Ve Yardımlar

Kurumlar Vergisi mükelleflerinin KVK’ unun 10’uncu maddesi uyarınca belediyelere yaptıkları bağışlardan, kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirimde sınırlamaya tabi tutulmayan bağış yardımlar söz konusu 10’uncu maddenin (1-ç) ve (1-d) bentlerinde düzenlenmiştir.

Buna göre; eğitim ve sağlık tesislerinin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar ile sanat, kültür ve turizm faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan bağış ve yardımların tamamı kurumlar vergisi mükelleflerince kurum kazancından indirilebilecektir.
 

IV.2.1-İndirimi Beyan Edilen Gelirin Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulmayan Eğitim ve Sağlık Tesisleri İnşası ve Mevcut Tesislerin Faaliyetlerinin Devamı için Yapılan Bağış Ve Yardımlar
 

Belediyelere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardım harcamaları kurum kazancının tespitinde indirim unsuru olarak dikkate alınması mümkündür. (KVK 10/1-ç Maddesi)

Belediyeler dışında kamu kurum ve kuruluşlarından olan genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine ve köylere bağışlanan eğitim ve sağlık tesislerinin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımların tamamı da kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılabilecektir. 
 

IV.2.2-İndirimi Beyan Edilen Gelirin Belli Bir Tutarıyla Sınırlamaya Tabi Tutulmayan Sanat, Kültür ve Turizm Faaliyetlerine İlişkin Yapılan Bağış Ve Yardımlar
 

Belediyeler tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen;

1) Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ticarî olmayan ulusal veya uluslararası organizasyonların gerçekleştirilmesine,

2) Ülkemizin uygarlık birikiminin kültürü, sanatı, tarihi, edebiyatı, mimarîsi ve somut olmayan kültürel mirası ile ilgili veya ülke tanıtımına yönelik kitap, katalog, broşür, film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik, elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilenler de dahil olmak üzere görsel, işitsel veya basılı materyallerin hazırlanması, bunlarla ilgili derleme ve araştırmaların yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına,

3) Yazma ve nadir eserlerin korunması ve elektronik ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına,

4) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine,

5) Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey araştırmalarına,

6) Yurt dışındaki taşınmaz Türk kültür varlıklarının yerinde korunması veya ülkemize ait kültür varlıklarının Türkiye'ye getirilmesi çalışmalarına,

7) Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına,

8) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınır kültür varlıkları ile güzel sanatlar, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki ürün ve eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılması ve güvenliklerinin sağlanmasına,

9) Somut olmayan kültürel miras, güzel sanatlar, sinema, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki üretim ve faaliyetler ile bu alanlarda araştırma, eğitim veya uygulama merkezleri, atölye, stüdyo ve film platosu kurulması, bakım ve onarımı, her türlü araç ve teçhizatının tedariki ile film yapımına,

10) Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültür ve sanat faaliyetlerinin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına,

ilişkin harcamalar ile makbuz karşılığı yapılan bağış ve yardımların % 100'ünün kurum kazancından indirilebilmesi mümkündür. (KVK 10/1-d Maddesi)

Bakanlar Kurulu, bölgeler ve faaliyet türleri itibarıyla bu oranı, yarısına kadar indirmeye veya kanunda geçen orana kadar yükseltmeye yetkilidir.

Belediyeler dışında; genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, köyler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen; kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımların da kurum kazancından indirilebilmesi mümkündür. 
 

IV.3-Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Belediyelere Yapılacak Bağış ve Yardımların Değerlendirilmesi  
 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun yukarıda açıklanan hükümlerinden anlaşılacağı üzere, belediyelere herhangi bir şarta bağlı olmadan nakdi veya ayni yardım yapan kurumlar vergisi mükellefleri yaptığı bağış ve yardımları, o yıla ait kurum kazancının % 5’ine kadar olan kısmını, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim yapabileceklerdir.

Yine Kurumlar Vergisi Kanunu’nun yukarıda açıklanan hükümlerinden anlaşılacağı üzere, belediyelere; eğitim ve sağlık tesislerinin inşaası dolayısıyla yapılan harcamalar ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar ile sanat, kültür ve turizm faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan bağış ve yardımların tamamı kurumlar vergisi mükelleflerince kurum kazancından indirilebilecektir.
 

V-Sonuç
 

Ülkemizde, yukarıdaki bölümlerde açıklamaya çalıştığımız kanuni düzenlemelerden de görüleceği üzere; gerek gelir vergisi mükelleflerince, gerekse kurumlar vergisi mükelleflerince belediyelere yapılan ve gelir vergisi veya kurumlar vergisi matrahından indirilebilecek bağış ve yardımlar belirli kurallara bağlanmıştır. Başka bir ifadeyle gelir vergisi veya kurumlar vergisi mükelleflerinin belediyelere yapacakları bağış ve yardımları gelir vergisi veya kurumlar vergisi matrahını tespit ederken dikkate alabilmeleri için kanunlarla belirlenmiş kurallara uymaları gerekmektedir.

Belediyelere yapılan ve onların görev ve sorumluluklarını yerine getirirken herhangi bir şarta bağlı olmaksızın kullanabilecekleri, (şartsız) bağış ve yardımların tutarının, yapan gelir vergisi mükelleflerince beyan edilen gelirin % 5’i (kalkınmada öncelikli yörelerde % 10’u), kurumlar vergisi mükelleflerince ise o yıla ait kurum kazancının % 5’ine kadar olan kısmı, genel ifadeyle “vergi matrahından” indirilebilmektedir.

Diğer taraftan belediyelere; eğitim ve sağlık tesislerinin inşası ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri ve sanat ve kültür (kurumlar vergisi mükellefleri için ilave olarak turizm) faaliyetlerini yapabilmeleri için, yasada belirtilen şartlara uygun olarak yapılan şartlı bağış ve yardımların tamamı gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ile bildirilecek gelirlerinden indirilebilmektedir.

Bu yasal kuralların topluca ve mukayeseli olarak değerlendirilmesi halinde, şartlı bağışların yapılmasının vergi yasalarıyla teşvik edildiği ve tamamının indirim konusu yapılabildiği, şartsız bağışlarda ise her hangi bir teşvikin bulunmadığı ve bağış tutarının belirli bir kısmının indirim konusu yapılabildiği görülmektedir.

Belediyelerin görev ve sorumluluklarının, eğitim ve sağlık tesislerinin inşası ile mevcut eğitim ve sağlık tesislerinin faaliyetlerinin devamı ile sanat, kültür ve turizm faaliyetleri dışında sayılamayacak kadar çok kapsamlı olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Bu görev ve sorumlulukları kapsamında, büyük tutarlara varan harcamaları bulunan belediyelere vergi mükelleflerince yapılacak bağışların, yardımların ve sponsorlukların vergi yasalarıyla daha fazla teşvik edilmesi gerekmektedir.

 Kaynakça

(1) T.C. Yasalar (17.07.2008) 5779 Sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi
Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun Ankara: Resmi Gazete (26937 Sayılı)
(2)T.C. Yasalar (03.07.2005)5393 sayılı Belediye Kanunu Ankara: Resmi Gazete (25874 Sayılı)
(3) T.C. Yasalar (31.12.1960)193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Ankara: Resmi Gazete (10700 Sayılı)
(4) T.C. Yasalar (13.06.2006)5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Ankara: Resmi Gazete (26205 Sayılı)

06.05.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.