Abdurrahman Sorkun
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
asorkun3419@gmail.com

Kurumlar Vergisi Mükelleflerinde Kur Korumalı Mevduat Hesaplarına Geçilmesi Durumunda Kur Farkı ve Elde Edilen Kazançlarda Vergi İstisnası – Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının Ertelenmesi

A- KUR KORUMALI MEVDUAT HESAPLARINA GEÇİŞTE VERGİ İSTİSNASI

29 Ocak 2022 Tarih ve 31734 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 7352 sayılı kanunun 2 inci maddesi ile Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen hesaplar ile ilgili olarak;

1- Kurumlar vergisi mükelleflerinin 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, (ABD doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden olan yabancı paralarını)  2021/4. geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihi olan 17.02.2022 tarihine kadar Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirasını, bu kapsamda açılan en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda;

• Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan 01.10.2021-31.12.2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kur farkı kazançları,
• 31.12.2021-17.12.2022 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kur farkı kazançları,
• Bu hesaplara ilişkin dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançları,

kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

2- 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer almakla birlikte 17.02.2022 tarihine kadar Türk Lirasına çevrilmeyen yabancı paraların, 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda;

• Geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı kur farkı kazançları, (Örneğin hesabın 31.03.2022 tarihinde TL na çevrilmesi ve vadeli hesaba dönüştürülmesi durumunda 31.12.2021-31.03.2022 tarihleri arasındaki kur farkı ve 31.05.2022 tarihinde TL na çevrilmesi ve vadeli hesaba dönüştürülmesi durumunda ise 31.03.2022-31.05.2022 tarihleri arasındaki kur farkı)
• Dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançları,

kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

3- 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda;

• Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançları,
• Dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançları,

kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Yukarıdaki aynı şartlar geçerli olmak üzere bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanacaktır.

Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.

Şirket aktifinde mevcut olmakla birlikte, 1211 sayılı Kanunun ilgili hükmü kapsamında Türk Lirasına dönüşümü yapılamayacak olan alacaklar ve verilen avanslar gibi hesaplarda izlenen yabancı paraların bu kapsamda istisnaya konu edilemeyecektir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından 21 Aralık 2021 tarih ve 31696 (Mükerrer) Resmi Gazete de yayımlanan  “Türk Lirası Mevduat Ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (SAYI: 2021/14)” tebliğin 4 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası 11 Ocak 2022 tarih ve 31716 Resmi Gazete de yayımlanan değişiklik tebliği ile “Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır.” şeklinde değiştirilmiştir.

Ancak 7352 sayılı kanunun 2 inci madde ile 5520 Sayılı KVK’na eklenen Geçici 14 üncü madde de ise açılacak hesapların en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirilmesi durumunda vergi istisnasından faydalanılabileceği açıkça belirtilmiştir.

Şahsi kanaatimce tüzel kişiler açısından da Geçici 14 üncü madde ye göre 3 aylık vadeli hesap açılması mümkün olup, kanun ile tebliğ arasındaki çelişkinin tebliğde gerekli düzenleme yapılarak giderileceğini düşünmekteyim.

Not: Bu hazırlandığı tarihte Geçici 14 üncü maddenin uygulamasına ilişkin Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (SERİ NO:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı (SERİ NO:19) Gelir İdaresi Başkanlığı internet sayfasında yayınlanmıştır.

https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/KV_Teb_Tas_SN19.pdf

B. ENFLASYON DÜZELTMESİ UYGULAMASININ ERTELENMESİ 

         7352 sayılı kanunun 1 inci maddesi      ile VUK’na Geçici 33 üncü madde eklenmiştir. İlgili madde gereği;

• 2021 ve 2022 hesap dönemleri ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde mükerrer VUK 298 inci madde kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacaktır.
• Mükerrer 298 inci maddenin (Ç) fıkrası uygulaması açısından, enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı belirtilen dönemler enflasyon düzeltmesi şartlarının gerçekleşmediği dönem olarak değerlendirilecektir.
• 31.12.2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır.
• Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilecektir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmeyecektir.

Münhasıran sürekli olarak işlenmiş; altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler açısından yukarıda belirtilen hususlar geçerli olmayıp, bu mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmaya devam edecekler.

01.02.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.