Abdullah Kiraz
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Gelir İdaresi E. Başkan Yardımcısı V.
abdullah.kiraz@kirazymm.com

Gayri Faal ve Zararlı İşletmelerde Enflasyon Düzeltmesi Etkisi

Kıymetli okurlar, Enflasyon Düzeltmesi uygulamasında SÜRPRİZ durumları keşfetmeye devam ediyoruz.

Bugünkü yazımızda esasen gayri faal duruma düşmüş ve 31.12.2023 tarihli düzeltme öncesi bilançolarının aktif tarafında PARASAL OLMAYAN varlığı bulunmamakla birlikte, pasif tarafında sadece sermaye hesabı olarak PARASAL OLMAYAN kaynağı bulunan ancak ayrıca hem geçmiş yılları hem de cari dönemi ZARAR ile kapatmış olan işletmelerimizde; 2024 ve devamındaki Enflasyon Düzeltmesi işlemlerinin doğurabileceği ilave vergi etkisinden bahsetmeye çalışacağım.

Zararlı olan, aktifinde parasal olmayan varlığı bulunmayan bir işletmede enflasyon düzeltmesi nasıl olur da ilave vergi etkisi yaratacaktır diye düşünebilirsiniz…

Size farklı bir bakış açısı vermek açısından; “Bilançonun pasifinde yer alan ancak pasif tarafı düzenleyici nitelikte olan hesapların aktifteki parasal olmayan hesaplardan bir farkı yoktur ve bu nedenle cari dönem veya geçmiş yılları zararlı olan işletmeler esasen; enflasyon düzeltmelerinde aktif tarafındaki parasal olmayan kıymeti olan işletmelerle aynı sonuca maruz kalacaklardır.” desem ne düşünürsünüz?

Gelin size bir örnekle bu durumu aktarmaya çalışayım:

A işletmemizin 31.12.2023 tarihli bilançosu aşağıdaki şekildedir:

Parasal Olmayan Aktif Hesaplar Toplamı: Sıfır

Parasal Olmayan Pasif Hesaplar Toplamı: -1.250.000

Sermaye: 200.000

Geçmiş Yıllar Zararları: -1.000.000

Cari Dönem Zararı: -450.000

31.12.02023 tarihli Bilançonun Düzeltilmesi Sonucunda; Enflasyon Düzeltme Hesabı aşağıdaki şekilde oluşmuştur:

A işletmemizin 31.12.2023 (ve 01.01.2024) tarihli bilançosu (Enflasyon Düzeltmesi Sonrasında) aşağıdaki duruma gelmiştir:

İşletmemiz; Sermaye Olumlu Farklarını (502), ilgili mevzuatın kendisine verdiği imkân çerçevesinde; Enflasyon Düzeltmesinden kaynaklanan Geçmiş Yıllar Zararları hesabına (3.050.000,00 TL) mahsup etmeyi tercih ederek en son bilançosunu aşağıdaki hale getirmiştir:

2024 yılı 1. geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesinin uygulanmayacağına ilişkin gerek işletmelerimiz tarafının gerekse bu çalışmaları bayram tatili, gece-gündüz demeden yerine getirmeye çalışan muhasebe meslek camiası tarafını yoğun bir beklenti içinde olduğunu da bu arada belirtip, 2024 yılı sonu itibariyle işletmenin yıllık enflasyon oranının % 60 olacağı varsayımı altında; 2024 yılı sonu bilançosunun enflasyon düzeltmesine tabi tutulması durumunda; oluşacak vergi etkisini ortaya koymak adına aşağıda yer verilen 2024 yılı sonu itibariyle 698-Enflasyon Düzeltme Hesabının ve bunun da sonucunda 648-Enflasyon Düzeltme Gelirleri hesabına bakarak anlamaya çalışalım:

 Bu işletme 2024 yılı boyunca hiçbir ticari faaliyette bulunmamasına ve 2023 öncesinde ve 2023 yılında zararlı bir işletme olmasına rağmen, enflasyon düzeltmesi sonucunda 630.000 TL dönem ticari kârı elde etmiş duruma gelmiştir.  Bu durum kanaatimizce belirtilen durumda olan işletmelerimiz açısından SÜRPRİZ olarak değerlendirilebilecek niteliktedir.

Bu işletmemiz Öz Kaynağını güçlendirmek adına; Ortaklarından olan alacağını 2024 yılı içinde sermayeye ilave etmiş olursa; Düzeltme Öncesi Bilanço, 698- Enflasyon Düzeltmesi Hesabı ve Düzeltme Sonrası bilanço aşağıdaki durumlara dönüşecektir.

 

Geçmiş yazılarımda da belirttiğim üzere; “ÖZ KAYNAĞI güçlü olan firmalar enflasyon düzeltmesinde daha az vergi yükü ile karşılaşacaklardır”, değerlendirmemizi yapılan bu analizlerimiz de haklı çıkarmaktadır. Zira, işletmemiz Ortaklardan olan alacağını sermayeye ekleyerek Öz kaynağını artırmış ve böylece kar etkisi yerine zarar artırıcı etkisinden yararlanmıştır.

Bir kaz daha vurgu yapmak gerekirse; enflasyon düzeltmesi uygulanacak dönemlerde, işletmelerimizin Öz Kaynağının güçlü olması, stok ve yatırım mallarının borçlanmalar yerine öz kaynak ile temini önem kazanmıştır.

24.04.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.