Abbas Coşar
Yeminli Mali Müşavir
Bir Bağımsız Denetim
a.cosar@birdenetim.com

Konaklama Vergisi Nedir Kimlerden Alınacak?

I. GİRİŞ:

Avrupa ülkeleri ve dünya’da yaygın olarak uygulanan konaklama vergisi Türkiye’de 1 Nisan 2020 tarihi itibarıyla yürülüğe girecektir. Mesele bu toparaklar da uygulansın uygulanmasında ziyade toplanan bu vergilerin belediyeler mi yoksa her daim olduğu gibi merkezi idareye mi gitmesi sorunsalı üzerinde tartışılmaktadır. Türkiye’de yerel vergiler adıyla gördüğümüz vergi çeşitleri iki adettir, ilki emlak vergisi iken diğeri ise motorlu taşıtlar vergisidir.

Yerel yönetimlerin mali özerkliğe sahip olabilmesi ve bu gelir kaynakları çerçevesinde vergi toplayabilmesi, yerel vergilerin oran ve matrahını belirleyebilmesi, kendi bütçesini planlayabilmesi ve merkezi yönetimin müdahalesinden uzak bir şekilde borçlanabilmesi olarak ifade edilebilir.

Halbuki demokratik sistemlerin olmazsa olmazlarından şeffaflık, denge ve denetleme, halkın katılımı ve hesap verilebilirlik gibi en temel ilkelerinden yola çıkarak yerel yönetimlerin insan merkezli hizmet anlayışlarını güçlendirmek için mali özerkliklerinin ön plana çıkarılması gerektiği partiler üstü bir hakikattir.

Bu bağlamda işbu yazımız Konaklama Vergisinin detaylarını özellik arz eden hususlarını tartışmak üzere kaleme alınmıştır.

II. YASAL DÜZENLEME:

7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 52’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne göre, konaklama vergisi 1 Nisan 2020 tarihinde yürürlüğe girmektedir.[1]

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 11 Şubat 2020 tarihinde Konaklama Vergisi Tebliği Taslağı hazırlanmıştır. Bu tebliğ taslağı, konaklama vergisinin uygulamasına dair açıklamalar ile usul ve esaslara yer vermektedir.[2]

6802 sayılı Kanun’un 34 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, konaklama vergisinin oranı % 2’dir. Cumhurbaşkanı, bu oranı bir katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, bu sınırlar içinde farklı oranlar tespit etmeye yetkilidir. Diğer yandan, 7194 sayılı Kanunun 42’nci maddesi ile 6802 sayılı Kanuna eklenen geçici 3’üncü madde uyarınca konaklama vergisi oranı 31 Aralık 2020 tarihine kadar % 1 olarak uygulanacaktır.

III. KONAKLAMA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR

Verginin Konusuna Kimler Girmektedir?

Konaklama vergisinin muhatapları oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller, pansiyonlar, apart oteller, termal oteller, kırsal turizm tesisleri kapsamında düzenlenen çiftlik evi, köy evi, yayla evi, dağ evi, kampingler olarak düzenlenmiştir.

Hangi Hizmetler Dahildir?

Konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabidir. Geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye etki etmez.

1. Yönetmelikte Yer Alan Turizm Tesisleri
2. Söz konusu Yönetmeliğe tabi olmayan, ancak geceleme hizmeti sunan diğer

Tesisler

     3. Kamu ya da özel sektörün tasarrufunda olan yerlerde personelin konaklaması için ayrılan (lojman olarak tahsis edilenler hariç) personel misafirhaneleri, konukevleri, dinlenme tesisleri, kampları gibi tesisler

     4. Uygulama Otellerinde

5. Yukarıda sayılanlar dışında kalan, turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/işletme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın geceleme hizmeti sunan diğer  tüm tesislerde verilen geceleme hizmetleri ve bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler vergiye tabiidir

Herhangi bir geceleme hizmeti sunulmayan, mola noktaları gibi tesislerde verilen hizmetler ise vergiye tabi değildir.

Devre Mülkler Vergiye Tabi mi?

Herhangi bir ticari organizasyon olmaksızın kiraya verilen devre mülkler de konaklama vergisi ödemeyecek. Ancak, işletmelerin envanterinde bulunan veya işletmelerce kiralanan devre mülk ve devre tatillerin, konaklamaya ilişkin hizmetleri sunmak için belirli bir süreliğine kiralanması veya geceleme hizmetlerine tahsis edilmesi verginin kapsamına girecek

Hizmetten Yararlananların Uyruğu Önemli Değil

Hizmetten yararlananın uyruğu, kişiliği veya mukimlik durumuna bakılmaksızın sunulan konaklama hizmetleri vergiye tabidir

Konaklama Tesislerinde Verilen Geceleme Hizmeti Vergiye Tabidir…

Geceleme hizmeti, konaklama tesislerinde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma-barınma-kalma hizmetini ifade eder.

Konaklama tesisi bakımından, geceleme hizmetini ifa etmeye yönelik odanın (birden fazla kişinin bir arada konaklayabildiği odalarda yatağın) kişinin tasarrufuna bırakılmasıile birlikte hizmet sunumu başlamış olur. Geceleme hizmeti alan kişinin gecelemeyi tamamlamaksızın tesisten ayrılmasının vergilendirmeye tesiri yoktur.

Kampinglerde, kampçıların geceleme ihtiyaçlarını kendi imkanlarıyla karşılayıp  karşılamaması veya kampçı ünitesinin çadır, çadır-araba, motokaravan, bungalov gibi ünitelerden oluşması,hizmetin, geceleme hizmeti mahiyetini etkilemez

Gecelemeyle Birlikte Sunulan Diğer Hizmetler Halinde Vergileme Nasıldır?

Konaklama tesislerinde gecelemeyle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler konaklama vergisine tabidir.

Buna göre, gecelemeyle birlikte konsept olarak satılan konaklama tesisi bünyesinde sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi tüm hizmetler konaklama vergisine tabidir.

Yani oda+kahvaltı, yarım pansiyon, tam pansiyon, herşey dahil, ultra her şey dahil vb. konseptle satılan ve tesis bünyesinde gecelemeyle paket kapsamında verilen tüm hizmetler verginin konusuna girmektedir.

Üstelik, konaklama tesisinin türü, sınıfı, niteliği, bulunduğu yöre vb. hususlar dikkate alınarak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve geceleme hizmetine dâhil edilmesi mutat olan tüm hizmetler, geceleme hizmetinden ayrıca fiyatlandırılsa ve bedeli müşteriden ayrıca tahsil edilse dahi vergilenecektir.

Geceleme hizmetiyle birlikte sunulandiğer hizmetlerin, tesisin kendi imkânlarıyla veya tesis tarafından kısmen ya da tamamen tesis bünyesi dışından temin edilerek sunulması vergiyi etkileyemeyecektir.

Konaklama tesisinde konaklamayanlara (geceleme hizmeti almayanlara) verilen hizmetler vergi dışıdır.

Gecelemeyle Birlikte Diğer Hizmetlerde Vergileme İçin İki Şartın Birarada Gerçekleşmesi Gerekir…

 Konaklama tesisi tarafından konaklama hizmeti alanlara verilen bir hizmet;

1.Geceleme hizmetiyle birlikte satılması ve

2.Konaklama tesisi bünyesinde sunulması

halinde konaklama vergisine tabi olacaktır.

Bu iki durumdan birinin gerçekleşmemesi halinde esas itibarıyla hizmet vergiye tabi olmayacaktır.

Gecelemeyle birlikte satılmak suretiyle tesis bünyesinde sunulan hizmetlerin, düzenlenen faturada ayrıca gösterilmesi ya da bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi vergilendirmeye etkilemeyecektir.

Ulaşım Transfer Rehberlik gibi Hizmetlerinin Durumu Nedir?

Ancak tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak şekilde yapılan (örneğin;ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş, vb. hizmetleri içeren) konsept satışlarda, her bir hizmetin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi suretiyle müşteriye tesis bünyesi dışında sunulan hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu hizmetler üzerinden vergi hesaplanmaz.

Düğün, Kongre ve Benzeri Organizasyonların Durumu Nedir?

Ayrıca bu durumda, vergi,sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden bağımsız olarak sunulan sünnet, düğün, kokteyl, toplantı, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyon hizmetleri verginin kapsamında değildir.

Söz konusu organizasyon hizmetlerinin konaklamayı içerecek şekilde sunulması halinde, düzenlenen faturada organizasyon hizmetinin mahiyeti ve tutarının açıkça

gösterilmesi veya bu hizmet içinayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu hizmetler üzerinden vergi hesaplanmaz.

Bu durumda da vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.

Özel Düzenlemelerin Geçerliliği…

Geceleme hizmetiyle birlikte konsept olarak satışa konu edilen hizmetler üzerinden 6802 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca konaklama vergisi alınmasının, bu

hizmetlerin ilgili diğer vergi mevzuatı bakımından da konaklama hizmeti olarak değerlendirilmesini gerektirmediği, söz konusu hizmetlere yönelik ilgili diğer vergi mevzuatı hükümlerinin saklı olduğu tabiidir.

ÖRNEKLEMELER:

Örnek1. Muğla Datça Vergi dairesi mükellefi Paradise Pansiyon işletmecisi Buket Ceylan, oda kahvaltı hizmeti için ister oda ayrı kahvaltı ayrı fatura düzenlesin isterse dahil olsun satış pazarlama oda kahvaltı konseptiyle olduğu için birlikte toplam tutar konaklama vergisine tabi olacaktır.

Örnek 2. Muğla Fethiye Vergi Dairesi mükellefi Derin Otel Ltd. Şti. tarafından Ölü Deniz’de bulunana tesisinde 5 gece herşey dahil konaklama ile birlikte tesis bünyesi dışında sunulacak yamaç paraşütü turu satışında, yamaç paraşütü turu için müşteriye ayrıca fatura düzenlenmesi halinde, konaklama hizmetinden bağımsız olarak faydalanılan ve tesis bünyesi dışında sunulan söz konusu hizmetten dolayı vergi hesaplanmayacaktır. Fakat ayrı fatura düzenlenmeyip geceleme faturasında gösterilirse tüm hizmet bedeli üzerinden vergi hesaplanacaktır.

Örnek 3. Antalya Manavgat’ta 4 yıldızlı otel işletmesinde geceleyenlere tesisin bünyesinde bulunan kuru temizleme ünitesinde verilen ve parça başına ayrıca fiyatlandırılıp müşteriye bedeli mukabili sunulan kuru temizleme hizmetleri, geceleme hizmetiile birlikte satılmadığından vergilendirilmeyecektir. Fakat konaklama hizmetine dahil edilerek sunulan kuru temizleme, yıkama, kurutma, ütüleme gibi hizmetler için konaklama vergisi hesaplanır.

Örnek 4. Bodrum Vergi dairesinin mükellefi Elit Tatil Köyü A.Ş.  tarafından, tesisin bünyesinde bulunan eğlence salonunda verilen ve parça başına ayrıca fiyatlandırılıp müşteriye bedeli mukabili sunulan eğlence hizmetleri, geceleme hizmeti ile birlikte satılmadığından vergiye tabi olmayacaktır. Ancak müşteriye konaklama bedeline dahil edilerek paket dahilinde sunulan bu türden eğlence hizmetleri konaklama vergisine tabidir.

Örnek 5. Bodrum mükellefi 5 yıldızlı otel işletmesi Okyanus Konaklama Turizm Ltd. Şti. otel bünyesinde bulunan balık lokantasında otelde konaklamayanlara bedeli mukabili yemek hizmeti verilmesi halinde, bu hizmet vergiye tabi olmayacaktır.

Örnek 6. Dalaman’da işletilen tatil köyü içinde bünyesinde bulunan SPA ve yüzme havuzu alanlarında, otelde konaklamayanlara günübirlik hizmet verilmesi halinde, otelde konaklamayanlara verilen bu hizmet vergiye tabi olmayacaktır

Özellikli Diğer Durumlar Nelerdir?

- Hizmetin sunulmasından önce fatura veya benzeri belgeler düzenlenmesi hallerinde vergiyi doğuran olay gerçekleşmez. Yani gerek acentalar üzerinden gerekse doğrudan konaklama tesisleri tarafından satışa konu edilen hizmetlerde, hizmetin konaklayana sunulması ile vergiyi doğuran olay gerçekleşir.

-Hizmetin son gününün rastladığı (çıkış günü) vergilendirme dönemidir.

- Konaklama tesisi personelinintesis bünyesinde özel olarak personel için tasarlanmış yerlerde konaklatılması bu kapsamda değerlendirilmez.

- Mükellefiyet, konaklama tesisi işletenin katma değer vergisi (KDV) yönünden bağlı olduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesince tesis edilir.

- Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler vergiden müstesnadır. Ancak sayılan yerlerde arızi olaraköğrenci olmayanlara konaklama hizmetlerinin sunulması durumundaöğrenci olmayanlar bakımındanistisna uygulanmaz.

-Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler vergiden istisnadır

-Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, KDV hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır. Buna göre, konaklama vergisi matrahına KDV dahil edilmez. Sunulan konaklama hizmetlerine ilişkin vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler de

matraha dâhildir.

-.Konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleridir. İlgili dönemlerde beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir. Konaklama vergisi mükellefleri, bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi bu dönemlerle ilgili olarak beyanname vermek zorundadır.

Konaklama Vergisi Hesaplaması

Örnek7. Bodrum Vergi Dairesinin mükellefi Halikarnas Otel İşletmesi ve Turizm A.Ş bünyesinde 5 ayrı otel tatil köyü ve pansiyonlardan konaklama ücretleri toplamı Mayıs 2020 döneminde 10 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

Konaklama Bedeli (KDV hariç): 10.000.000 TL

Hesaplanan Konaklama vergisi tutarı

(10.000.000 TL x 0,01=): 10.000 TL

KDV matrahı: 10.000.000 TL

Hesaplanan KDV (10.000.000 TL x 0,08=): 80.000 TL

GENEL TOPLAM : 10.090.000 TL

IV.SONUÇ:

İspanya, 16 yaş üstü tüm misafirlerden 'Sürdürülebilir Turizm Vergisi' adında bir vergi alır. İsviçre'de konaklama yapan herkes, şehirlere ve bazen de konaklama tipine gire değişen oranlarda vergi öder. Portekiz'in Lizbon şehri, 2016 yılından bu yana turistlerde Belediye Turist Vergisi adında 1 euro vergi almaktadır. Hollanda'da 421 belediyenin tamamı kişi başına gecelik vergi alırken, alınan tutarlar otel sınıfına ve konaklama türüne göre değişiklik gösterir. Konaklama tutarı üzerinden yüzde olarak alınan vergiler de aynı şekilde otel sınıfına ve konaklama türüne göre değişiklik arz eder. İtalya'da konaklayan turistler Tassa di Soggiorno isminde bir vergi öderler.

Yunanistan'da konaklama vergisi (ya da turist vergisi) 2018 yılında hayata geçti. Otelde check in yaparken nakit ya da kredi kartıyla ödediğiniz bu para 0.50 euro ile 4 euro arasında değişir. 1 ve 2 yıldızlı otellerle apartmanlardan 0.50 euro alınırken, 3 yıldızlı otellerden 1.5 euro, 4 yıldızlı otellerden 3 euro ve 5 yıldızlı otellerden 4 euro konaklama vergisi alınır. Paris'te konakladığınızda, geceleme başına ödediğiniz vergi yüzde 10 daha fazladır.

Sonuç olarak özetleyecek olursak geçtiğimiz temmuz ayında yasalaşan Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’na toplam cirosundan değişen oranlarda pay verecek olan turizm işletmeleri, şimdi de ayrıca getirilen konaklama vergisini tartışıyor. Avrupa’da toplanan konaklama vergisin beldiyeler tarafından toplanıyor ve elde edilen gelirin çok büyük bir kısmı şehrin alt yapısını geliştirmek ve şehri tanıtmak için kullanılıyor. Son söz, Türkiye’de merkezi hükümet tarafınan toplanan konaklama vergisinin, kentin alt yapı yatırımları veya ülke turizminin tanıtılması için kullanımı söz konusu olmayacak kaygısalında tartışılan töz…

---

[1] 7 Aralık 2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

[2]https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/Tebligler/Taslaklar/Kon_ver_gen_uyg_teb_taslak.pdf

27.02.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.