Abbas Coşar
Yeminli Mali Müşavir
Bir Bağımsız Denetim
a.cosar@birdenetim.com

Sorular ve Cevaplarla Yeni Af Kanunu -2

I.GİRİŞ

Vergi Barışı deyince hemen aklımıza adalet çağrışımı eşlik etmektedir. Adalet deyince elbetteki vergilemedeki adalet ilkesi bilincimizde tezahür etmektedir.

Anayasaya göre, herkes, adaletli ve dengeli olarak dağılımı yapılmış vergileri ödeme gücüne göre ödemekle yükümlü bulunmaktadır. Diğer bir anlatımla anayasa, vergi kanunlarının; genellik, adalet, mali güce göre alma ve yasallık ilkelerine uygun olarak hazırlanması gereğine işaret etmektedir. 

Zaten dolaylı vergilerin dolaysız vergilere göre oransal olarak fazla olduğu bir durumda, Anayasa’nın bu amir hükmünün ne kadar hayata dönüştürüldüğü sorusunun cevabı havada uçuşmaktadır. Hele bir de af hususu devreye girince adalet ilkesi( yurdum insanı) daha da çetrefilli bir hal almaktadır.

İşte bizde geçen makalemizin devamı olan stok affı ve Yeni Varlık Barışı uygulamasının iki önemli ayağında, özellik arz eden hususları irdelemiş olacağız.

II.  AF KANUNUNDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

SORULAR VE CEVAPLARI

F.STOK AFFI VE İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ KASA MEVCUTU VE ORTAKLAR CARİ’YE İLİŞKİN DÜZENLEMELER

Soru.45-Stok Affı Beyanlarına İlişkin Süre ve Ödeme Tarihleri Nedir?

Stok affından yararlanacak mükellefler 31 Ağustos 2018 tarihi mesai saati bitimine kadar bağlı vergi dairesine başvuracaklardır. Elektronik ortamda verme mecburiyeti olan mükellef beyanını o ortamda yapacaktır.

Stok affına ilişkin beyan edilen KDV tutarları ilk taksit beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.

Soru.46- İşletmede Mevcut Ancak Kayıtlarda Olmayan Emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında Kanun Ne Getiriyor?

Bu düzenlemeden tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecektir. Sabit kıymetlere ilişkin rayiç bedele kendilerince veya ilgili oldukları meslek kuruluşlarınca belirlenerek bu bedel beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca ilgili kanunda bu kıymetlerin ileride satılması halinde ise satış bedeli deftere kaydedilen değerden düşük olamaz denilmektedir.

Öte yandan stok affında beyan edilen kıymetler içinde Özel Tüketim Vergisine tabi olanlar varsa(alış belgelerini ibraz edemedikleri) 31 Ağustos 2018 tarihine kadar rayiç bedel üzerinden ayrı bir beyanname ile beyan edip hesaplanan vergiyi ödemeleri halinde, bu vergiler için vergi cezası kesilmeyecektir.

Beyan edilerek ödenecek KDV, 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılacaktır.

 Bir de ilgili kanunda, beyana konu kıymetler için amortisman ayrılamaz hükmü getirilmiştir.

Teslimleri KDV’den müstesna olan emtia makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak bu af uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.

Öte yandan kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların rayiç bedelinden ödenen KDV’nin indirimi mümkün olmayıp, bu tutar vergi ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilir.

Buna göre; 3065 sayılı KDV kanununun 9/2. Maddesine göre, fiili veya kaydi envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğunun tespiti  halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan KDV’nin belgesiz mal bulunduran mükelleften aranacağı ve vergi ziyaı cezası uygulanacağı hükmüne istinaden eğer 6736 sayılı kanundan yararlanılarak stok affından yararlanan mükelleflere emsal bedeli üzerinden cezalı olarak re’sen tarhiyat yapılamayacaktır.

Soru.47-Stok Affı Beyanlarına Uygulanacak Vergi Nedir?

-Teslimleri genel orana(%18) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden %10 oranı uygulanacak KDV hesaplanıp ödenecektir.

-Teslimleri indirimli orana(%1, %8) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın %50’si olarak KDV hesaplanıp ödenecektir.

Soru.48-Stok Affına İstinaden Beyan Edilen Kıymetlerin Kayıtlara İntikali Nasıl Sağlanacaktır?

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı; makine, teçhizat, ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte karşılık hesabı açılması gerekmektedir.

Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir.

Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar ayrıca envantere kaydedilecek ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecektir.

İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar ise beyan ettikleri emtiayı defterin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydetmesi gerekmektedir.

Ba formunda gösterimine gelince bu kıymetlerin; “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Satıcılar(6736 sayılı Kanun Madde 6/1)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne(3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır.

Örnek15: ABBA Hidrolik Makine San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin stoklarında bulunan ancak kayıtlarında bulunmayan otomotiv yedek parçalarının listesini hazırlayıp 31 Ağustos 2018 tarihinde beyan etmiştir. Genel orana tabi yedek parçaların rayiç bedelini 2.000.000 TL olarak beyan etmiştir. Bu bildirime ait muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olması gerekmektedir.

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

153 Ticari Mallar                             2.000.000

191 İndirilecek KDV                                   200.000

 

                        525 Kayda Alınan Emtia                           2.000.000

                              Özel Karşılık Hesabı

                              (7143 sayılı Kanunun 6/1 md.)

                        360 Ödenecek Vergi ve Fonlar                            200.000

                              (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV)

------------------------------------------  /  -----------------------------------------------------------

Not: Bu emtianın satılması halinde ise kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli 2.000.000 TL’nin altında olmaması gerekmektedir.

Örnek16: ABBA Metal ve Demer Çelik Üretim A.Ş. kayıtlarında yer almayan makineleri ve cihazları, demirbaşı kayıtlarına af kanunu kapamında almak için karar almıştır. Genel oran KDV ‘ne tabi bu kıymetlerin rayiç bedelini mükellef 6.000.000 TL olarak belirlemiştir. Buna ilişkin kayıtlar aşağıdaki gibi olacaktır.

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

253 Tesis Makine ve Cihazlar                                         6.000.000

689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar                            600.000

 

                        526 Demirbaş Makine ve Teçhizat                                 6.000.000

                              Özel Karşılık Hesabı

                              (7143 sayılı Kanunun 6/1 md.)

                        360 Ödenecek Vergi ve Fonlar                                          600.000

                              (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV)

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

 

Eğer şirket söz konusu bu kıymetleri 31.12.2018 tarihine kadar satarsa, bu satıştan önce; satmadığı takdirde ise 31 Aralık 2018 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydını yapması gerekmektedir.

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

526 Demirbaş Makine ve Teçhizat                                 6.000.000

      Özel Karşılık Hesabı

     (7143 sayılı Kanunun 6/1 md.)

 

                        257 Birikmiş Amortismanlar                                             6.000.000

                       

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Eğer örneğimizde şirket bu kıymetleri 1.500.000 TL tutara satacak olursa muhasebe kayıtları ise aşağıdaki gibi olacaktır.

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

100 Kasa Hesabı                                                    10.620.000

257 Birikmiş Amortismanlar                                               6.000.000

 

                        253 Tesis Makine ve Cihazlar                             6.000.000

                        391 Hesaplanan KDV                                           1.620.000

                        679 Diğer Olağandışı                                            9.000.000

                        Gelir ve Karlar                     

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Soru.49- Kayıtlarda Olduğu Halde İşletmede Mevcut Olmayan Emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında Kanun Ne Getiriyor?

Bu durumda yapılması gereken normal satış işleminden farklı olmayacaktır. Satış faturasında, emtianın veya kıymetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanıp ilgili dönem beyannamesine dahil edilmesi gerekmektedir. Haliyle oluşan satış hasılatı ise yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesabında dikkate alınacaktır. Ödenecek KDV ise ilk taksit beyanname verme süresinde, izleyen taksitler ise beyanname süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenebilecektir.

Hangi oranda karlılık uygulanacağı hususunda ise işletmede söz konusu emtia ile aynı neviden olan emtiaların gayri safi kar oranına dayanılarak bir oran tespit edilecektir. Eğer yasal kayıtlardan tespit edilemiyorsa yine ilgili meslek odaların belirleyeceği oranlar esas alınması gerekmektedir.

Örnek17: ABBA Yatçılık San. Ve Ticaret Ltd. Şti. kayıtlarında yer aldığı halde stoklarında mevcut olmayan yedek parçalar için fatura kesip satış yapmış gibi göstererek kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek üzere af kanundan yaralanmaya karar vermiştir. Bu durumda genel oran KDV’ye tabi mal tutarı 50 ton civarında olup, birim maliyetinin 30 TL/kg ve gayrisafi karlılığın %15 olduğunu tespit etmiştir.

Bu durumda düzenlenen faturada 1.725.000 TL satış bedeli ve (1.725.000 x %18 =) 310.500 KDV hesaplanacaktır. Bu satışa ilişkin kayıtlar aşağıdaki gibi olacaktır.

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

689 Diğer Olağandışı Gid. ve Zar.                                   2.035.500

      (Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler)

 

                        600 Yurtiçi Satışlar                                     1.725.000

                              (7143 sayılı Kanunun 6/2 maddesi)

                        391 Hesaplanan KDV                                             310.500      

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:

 

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                                  2.035.500

 

                        951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                      2.035.500

                        Alacaklı Hesabı      

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Bu kayıtta yer alan 689 numaralı hesap yerine gerçek duruma uygun olması halinde diğer hesaplardan; kasa, bankalar, alınan çekler, alıcılar veya alacak senetleri hesaplarından biri kullanılabilecektir. Yani bu ne anlama geliyor?  Kayıtsız yapılan satış karşılığında alacak senedi alınmış olması halinde kayıt aşağıdaki gibi olacaktır.

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

121 Alacak Senetleri                                 2.035.500

 

                        600 Yurtiçi Satışlar                                     1.725.000

                        (7143 sayılı Kanunun 6/2 Maddesi)

                        391 Hesaplanan KDV                                              310.500     

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

 

Soru.50- Kayıtlarda Olduğu Halde İşletmede Mevcut Olmayan İlaçlar İçin Eczanelere Getirilen Avantajlar Nelerdir?

Eczaneler için özel bir düzenleme yapılmıştır bu af kanunuyla beraber. Buna göre, stoklarında kaydı olarak mevcut, ancak fiilen olmayan ilaçlar için yine 30 Kasım 2016 tarihi mesai saatine kadar maliyet bedeli üzerinden fatura düzenleyerek yani satış yapılmış gibi kayıtlardan çıkarabileceklerdir. Maliyet bedeli üzerinden %4 oranında KDV hesaplanıp ayrı bir beyannameyle beyan edilip, beyanname verme süresinde ödenecektir. Ödenen bu vergi KDV beyannamesinde indirim konusu yapılamaz, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider konusu yapılamaz.

Soru.51- Kayıtlarda Olduğu Halde İşletmede Mevcut Olmayan Kasa Mevcudu ve Ortaklardan Alacakların Beyanında hangi Avantajlar mevcuttur?

Bu uygulaman sadece bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecektir.

Kurumlar vergisi mükellefleri 31.12.2017 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülen ancak işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve/veya işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla( ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklardan borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını 31 Ağustos 2018 tarihi mesai saati bitimine kadar bağlı vergi dairesine beyan ederek kayıtlarını düzeltmesi gerekmektedir.

Ayrıca bu kanuni düzenlemede ayrıca bir hüküm daha yer almıştır. “ Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini” 31 Ağustos 2018 tarine kadar vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebileceklerdir. Bu ifadeden de anlaşılacağı üzere çoğu mükellef bu hesaplarda yer alan bakiyeleri İdarenin inceleme riskine karşı önlem olarak başka hesaplara aktarıp sene sonu 31. 12 …itibarıyla mali tablolarını makyajlama yöntemine gidebilmektedir. İşte kanun koyucu bu realiteden hareketle affın kapsamını geniş tutmak ve mağduriyetleri en aza indirmek üzere böyle bir düzenlemeyle kapsamı genişletmiştir.

Düzenlemeye göre ortaklar cari hesabının kalıntısının hesaplanmasında öncelikle aktif (ortaklardan alacaklar ve ilgili hesaplar) ve pasif (ortaklara borçlar ve ilgili hesaplar) hesaplar karşılaştırılarak net kalıntı esas alınacaktır. Bu durumda ((131 +231 + 1xx + 2xx) – (331 + 431 + 3xx + 4xx) şeklinde bir hesaplamanın yapılması öngörülmüştür.

Bazı hukuksuz fiiller nedeniyle kaydi kasada gerçek dışı gereğinden fazla nakit para durumu kasa fazlalığı olarak değerlendirilmektedir. Üstelik bu atıl paralar mali tablolarda gizlenmesi maksadıyla ortaklar cari hesabına veya başka aktif kalemlere virman etmektedirler. İşte bu durumları da gözeten kanun koyucu bu husustaki düzenlemeyi geniş tutmuştur.

Beyan edilen bu tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplanarak beyanname verme süresi içinde ödemeleri gerekmektedir.

Ödenen vergiler mahsup edilmez, kurum matrahı tespitinde gider kabul edilmez. Beyan edilen tutarlar için geriye yönelik inceleme yapılamaz, ilave tarhiyat önerilemez.

Bu beyandan dolayı 2018 yılı geçici vergi beyannamelerinde gerekli düzeltmeler gerektiğinde ise bu beyanname verme süresi içerisinde gerekli düzeltmeler yapılır. Ve bu düzeltme işlemleri için herhangi bir ceza ve faiz uygulanmayacaktır.

Örnek18: ABBA Yaş Meyve Sebze San ve Tic. A.Ş.’nin 31 Aralık 2017 tarihli bilançosunda 4.000.000 görülmekle beraber fiilen kasada mevcut olmayan tutarın 3.600.000 TL olduğu tespit edilmiş olup af kanunu kapsamında kaydi ve fiili durumun birbirine denkleştirilmesine karar verilmiştir. 30 Mart 2018 tarihinde ise kaydi kasa mevcudu 5.000.000 TL olarak görünmektedir.

Şirket sadece 3.600.000 TL mevcut için af kanunundan yararlanabilecektir. 31 Ağustos 2018 tarihine kadar beyan edip hesaplanan % 3 oranındaki vergiyi bu sürede ödemesi gerekmektedir.

Beyan tutarı  : ………………………... 3.600.000 TL

Hesaplanan Vergi :……(3.600.000 x %3=) 108.000 TL

Muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacak olup öncelikle; bilançoda görülen işletmede bulunmayan kasa mevcudunun kasa hesabından düşülmesi gerekmektedir:

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

689 Diğer Olağandışı Gid. ve Zar.                                   3.600.000

(6736 sayılı Kanun 6/3 md.)

      (Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler)

 

 

                        100 Kasa Hesabı                                        3.600.000

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Verginin hesaplanması:

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

689 Diğer Olağandışı Gid. ve Zar.                                   108.000

(6736 sayılı Kanun 6/3 md.)

      (Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler)

 

 

                        360 Ödenecek Vergi ve Fonlar                            108.000   

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Bilançoda görülmekle işletmede bulunmayan kasa mevcudundan kaynaklı giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                                  3.708.000

 

                        951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                      3.708.000

                        Alacaklı Hesabı      

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

 

Örnek19: ABBA Ormancılık ve Kereste San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin 31 Aralık 2017 tarihli bilançosunda ortaklardan alacak ve ortaklara borç tutarları 126.Diğer Çeşitli Alacaklar 500.000 TL, 131.Ortaklardan Alacaklar 1.000.000TL, 231.Ortaklardan Alacaklar 750.000TL ve 331.Ortaklara Borçlar 750.000TL, 431.Ortaklara Borçlar 500.000TL olarak bulunmaktadır.

Bu durumda beyan edilecek tutar ve vergi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Beyan Tutarı : (500.000+(1.000.000+750.000) – (750.000+500.000) =) 1.000.000 TL

Hesaplanan vergi : ……………………………………(1.000.000 x %3 =)        30.000 TL olacaktır.

Bilançoda görülmekle beraber işletmede olmayan ortaklardan alacakların düşülmesi kaydı:

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

689 Diğer Olağandışı Gid. ve Zar.                                   1.000.000

(6736 sayılı Kanun 6/3 md.)

      (Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler)

 

                        126 Diğer Çeşitli Alacaklar                                   500.000

                        131 Ortaklardan Alacaklar                        250.000

                        231 Ortaklardan Alacaklar                        250.000        

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Verginin hesaplanması:   

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

689 Diğer Olağandışı Gid. ve Zar.                                   30.000

(6736 sayılı Kanun 6/3 md.)

      (Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler)

 

 

                        360 Ödenecek Vergi ve Fonlar                            30.000   

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Bilançoda görülmekle işletmede bulunmayan kasa mevcudundan kaynaklı giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                                  1.030.000

 

                        951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                      1.030.000

                        Alacaklı Hesabı      

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Dileyen mükellefler “689.Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar” hesabı yerine bilançonun aktifinde herhangi bir geçici hesapta da izleyebilecektir. Ancak bu tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınmayacağı tabidir. Yukarıdaki örneğe dönecek olursak ilk muhasebe kaydı aşağıdaki gibi de olabilir:

Bilançoda görülmekle beraber işletmede olmayan ortaklardan alacakların düşülmesi kaydı:

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

296 Geçici Hesap                           1.000.000

(6736 sayılı Kanun 6/3 md. Uyarınca düzeltme hesabı)

 

                        126 Diğer Çeşitli Alacaklar                                   500.000

                        131 Ortaklardan Alacaklar                        250.000

                        231 Ortaklardan Alacaklar                        250.000        

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Diğer iki kayıt vergini hesaplanması ve nazım hesaplar kanunen kabul edilmeyen gider kayıtları aynen kullanılacaktır.

Öte yandan, mükelleflerce kar dağıtımı yapılması halinde, ticari bilanço açısından dağıtılabilir ticari kar tutarı, 6736 sayılı Kanunun 6 /3. Maddesi kapsamında beyan edilen ve “689.Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar” hesabı altında muhasebeleştirilen tutarlar dikkate alınmaksızın tespit olunacaktır.

 

G.BAZI VARLIKLARIN MİLLİ EKONOMİYE KAZANDIRILMASINA İLİŞKİN YURTDIŞI VARLIK BARIŞI

Soru.52-Yurt Dışı Varlıklara İlişkin Hangi Avantajlar Getirilmiştir?

7143 sayılı Kanun Yurt dışında bulunan varlıkların 30 Kasım 2018 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirilmesi ve Yurt içindeki varlıkların, 30 Kasım 2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmesi ve yasal defterlere kaydedilmesi ve bildirilen veya beyan edilen verginin vadesinde ödenmesi ve istenen diğer koşulların yerine getirilmesi şartıyla aşağıdaki avantajlar getirmektedir mükelleflere.

Yurt dışı Varlıklarını bildirimden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getiren gerçek ve tüzel kişiler, getirdikleri varlıkları serbestçe tasarruf edebilirler. Bu düzenleme mükellef olsun olmasın tüm kişiler için geçerli bir düzenlemedir.

-213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre defter tutan mükellefler ise, kanun kapsamındaki varlıkları dönem kazancı ile ilişkilendirmeksizin ister işletmeye dahil edebilirler, isterlerse dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın direkt işletmeden çekip serbestçe tasarruf edebilirler.

- Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Kasım 2018 tarihine kadar kapatılmasında kullanılırsa eğer o zaman Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.

- Eğer bu madde yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla af kanunundan yararlanmış olacaktır.

- Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri sahip oldukları, Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını, 30 Kasım 2018 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın kanuni defterlere kaydedebilirler. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilmesine izin verilmiştir.

-Türkiye’ye getirilen veya zaten Türkiye’de bulunan ve kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

- Türkiye’ye getirilen veya zaten Türkiye’de bulunan ve kanuni defterlere kaydedilen varlıklar ve  getirenler hakkında başkaca bir nedenle gerekli olması haricinde hiçbir şekilde vergi incelemesi, tarhiyatı, herhangi bir araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamayacak, vergi cezası ve idari para cezası kesilemeyecektir.

-Bakanlar Kurulu, belirlenen süreleri, 6 aya kadar uzatmaya yetkilidir. Maliye Bakanlığı varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, bildirim ve beyanı ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin hususları, bildirim ve beyanların şekli, içeriği ve ekleri ile yapılacağı yere ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.

-İşletme hesabı veya serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler defterlerde yer almayan varlıklarını 30 Kasım 2018 tarihine kadar defterlerine kaydedebileceklerdir. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmayacaktır.

-Varlıkların yurt dışından Türkiye’ye getirilmesi veya yurt içinde olup kanuni defterlere kaydedilmesi işlemleri devlet tarafından veya devlet güvencesinde tutulan kayıt ve siciller, yurt dışında veya yurt içindeki banka, banker, aracı kurumlar, ve benzeri mali kurumlar, posta idaresi, noter gibi kurum ve kuruluşların kayıt, makbuz ve belgeleri, Vergi Usul Kanununun ikinci kitabının üçüncü kısmında yer alan belgeler ve muadili belgeler ile bilgi değişiminde bulunulan yabancı ülkelerde yetkili makamlardan alınarak mahallindeki Türk elçilik ya da konsoloslukları, yoksa mahallindeki Türk menfaatini koruyan ülkenin aynı nitelikteki temsilcileri tarafından tasdik olunan belgeler ile diğer her türlü doğrulanabilir belge ile tevsik edilebilecektir.

Soru.53-Varlık Barışının Süresi, Kapsamı Nedir ve Beyanı Nasıl Olacaktır?

Kapsama Giren Varlıklar Nelerdir?

Varlık barışı kapsamında yurda getirilecek veya kayda alınacak varlıklar Yurtdışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları. Yurt içinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar.

Bildirim Süreleri Nelerdir?

-Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını 30 Kasım 2018 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirilmesi gerekmektedir.

-Yurt içindeki kapsamdaki varlıkların, 30 Kasım 2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmesi ve yasal defterlere kaydedilmesi gerekiyor.

 

Getirme Zorunluluğu Var mı?

-Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların, bildirim yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekiyor.

- Kanun kapsamına giren yurt dışındaki varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Kasım 2018 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmıyor.

Soru.54-Varlık Barışında İkili Bir Seçenek İle Avantaj Teşviğine mi Gidilmiştir?

Yurt dışındaki varlıkların 31 Temmuz 2018 tarihine kadar yurda getirilmesi, yurt içindeki varlıkların da bu tarihe kadar defterlere kaydedilmesi durumunda, her hangi bir vergi ödenmeyecektir. Ancak bu tarihten sonra (31 Temmuz 2018 – 30 Kasım 2018 tarihleri arasında) getirilmesi veya deftere kaydedilmesi durumunda ise % 2 vergi ödenecek.

Soru.54-Varlık Barışında Varlıkların Sahipliğine İlişkin Tarih Sınırlaması Var mı?

Kanunda, bildirilecek olan varlığın belli bir tarihten önce yurt dışında olduğunun ispatı istenmemektedir. 

Soru.55-Varlık Barışında Varlıkları Türkiye’ye Getirmeden Düzenlemeden Yararlanılması Mümkün mü?

- Kanun kapsamına giren yurt dışındaki varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Kasım 2018 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmıyor.

Soru.56-Varlık Barışında Varlıkların Kayıtlara İntikaline İlişkin İşlemler Nelerdir?

Yurtdışından getirilen bu varlıklar, işletmelerin kanuni defterlerine kaydedilebilecektir. Kayıt işlemlerinde sınırlayıcı bir düzenleme yoktur. İşletmelere, sermayeye ilave etme, özel fon hesabında tutma veya işletme borçlarının ödenmesinde kullanma konusunda ihtiyarilik sağlanmaktadır.

Örnek.20-:Abba Otomotiv San ve Tic. A.Ş.’nin kanuni temsilcisi Hikmet Bey tarafından 30 Eylül 2018 günü varlık barışından yararlanmak üzere Almanya’dan banka şubesi aracılığıyla 10 milyon euroyu Bakırköy Denizbank şubesindeki hesabına havale etmiştir. Bu durumda 1 euro=3.500 TL varsayıldığında muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.

Bildirilen veya beyan edilen dövize ilişkin kayıt

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

102 Bankalar                                                          35.000.000

     

 

                        549 Özel Fonlar                                          35.000.000   

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Fonun sermayeye eklenmesine ilişkin kayıt

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

549 Özel Fonlar                                                      35.000.000

     

 

                        500 Sermaye                                                          35.000.000   

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Ancak kanun İşletmelere, sermayeye ilave etme, özel fon hesabında tutma veya işletme borçlarının ödenmesinde kullanma konusunda ihtiyarilik sağlanmaktadır. Böyle bir zorunluluk yoktur. Ancak velev ki, firma tercihini bu yönde kullanırsa yukarıdaki kayıtları yapması gerekmektedir.

Ya da bu kayıt aşağıdaki gibide olabileceğini düşünmekteyiz.

Bildirilen veya beyan edilen dövize ilişkin kayıt

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

102 Bankalar                                                          35.000.000

     

 

                        525 Varlık Barışı Fon Hesabı                                           35.000.000   

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Fonun sermayeye eklenmesine ilişkin kayıt

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

525 Varlık Barışı Fon Hesabı                               35.000.000

     

 

                        500 Sermaye                                                          35.000.000   

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

Nazım Hesaplara ilişkin kayıtların ise aşağıdaki gibi olması gerekir.

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

961 Yurtdışından Getirilecek Varlıklar                           35.000.000

     

 

                        960 Yurtdışından Getirilecek Varlıklar                           35.000.000   

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

 

961 Yurtdışından Getirilecek Varlıklar  

Bilançoda görülmekle işletmede bulunmayan kasa mevcudundan kaynaklı giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:

-----------------------------------------  /  ----------------------------------------------------------

950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                                  927.000

 

                        951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler                      927.000

                        Alacaklı Hesabı      

------------------------------------------  /  -------------------------------------------------------

 

Soru.57-Varlık Barışında Varlıkların Elden Çıkarılması Durumunda Yapılacak İşlemler Nelerdir?

Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir. 

Ayrıca, bildirim ve beyana konu edilen varlıklar için amortisman ayrılamayacaktır. Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

Soru.58- Bu Varlık Barışının Önceki Varlık Barışından Farkları Nelerdir?

Yurt dışındaki varlıkların 31 Temmuz 2018 tarihine kadar yurda getirilmesi, yurt içindeki varlıkların da bu tarihe kadar defterlere kaydedilmesi durumunda, her hangi bir vergi ödenmeyecektir.

Soru.59- Varlık Barışında Ödeme Süreleri nelerdir?

Yurt dışı varlıklara ilişkin vergi 31 Aralık 2018 tarihine kadar yapılmalıdır. Yurt içi varlıklara ilişkin vergi 31 Aralık 2018 tarihine kadar yapılmalıdır.

Soru.60- Varlık Barışında %2 Vergi’den Kurtulmak Mümkün mü?

Yurt dışındaki varlıkların 31 Temmuz 2018 tarihine kadar yurda getirilmesi, yurt içindeki varlıkların da bu tarihe kadar defterlere kaydedilmesi durumunda %2 oranındaki vergiden kurtulmuş olacaktır mükellefler.

 

IV SONUÇ:

 

En geniş kapsamlı aflardan yine birisi olan bu sefer ki kanuna ilişkin yetkili makamların gelir ve katılım yönlü beklentilerini de isterseniz paylaşalım sizlerle.

Bundan önce iki yeniden yapılandırma kanun da ne  olmuştu? Bugüne kadar önceki yapılandırma kanunlarından 40,3 milyar lira tahsilat gerçekleşmiş. Bu kapsamda 2016 yılında 15,3 milyar lira, geçen yıl 19,4 milyar lira, bu yıl da bugüne kadar 5,5 milyar lira tahsilat yapılmıştır.

 

Şu anda yapılmış olan yeniden yapılandırma düzenlemesinden ise de en az bu tutarlarda, 15-16 milyar liralık bir ilave gelir beklenmektedir.

 

Varlık Barışı ise son dakika bonusu olarak kanuna dahil edilmiştir. Temmuza kadar yurt dışından getirilen varlıklarla defter kayıtlarına alınan yurt içindeki varlıklar için vergi ödenmeyecek. Temmuzdan sonra gelen veya kayıtlara alınan varlıklar için ise yüzde 2 vergi alınacak.

 

Son söz, kısa vadede vergi gelirlerini artırmak ve seçim yatırımı olarak ortalama 3 yılda bir gündeme gelen maliaflar bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde kapsamlı bir vergi reformuyla desteklenmediği müddetçe vergi hukuk sistemimizde telafisi güç zararlara yol açmasıi kaçınılmazdır.

25.05.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.