Abbas Coşar
Yeminli Mali Müşavir
Bir Bağımsız Denetim
a.cosar@birdenetim.com

Sorular ve Cevaplarla Yeni Af Kanunu -1

I.GİRİŞ

Nihayet kamuoyunun yakından takiple ivedi beklediği Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanun 18/05/2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Kanuna göre; vergi ve vergi cezaları, bazı idari para cezaları, ecrimisil ile öğrenim ve katkı kredisi gibi bazı kamu alacakları, gümrük vergileri ve bu vergiye ilişkin idari para cezaları, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi alacakları yeniden yapılandırılacak. Yapılandırmada 31 Mart 2018 esas alınacak.

Kesinleşmemiş veya dava aşamasındaki kamu alacakları da yapılandırıldı.

İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanına ilişkin düzenleme de kanunda düzenleniyor.

Mükellefler, Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarını artırdıkları takdirde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat çıkarılmayacak.

Yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, 30 Kasım 2018’e kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirenler, bu varlıkları serbestçe kullanabilecekler.

Bu bağlamda çalışmamızda, yeni af kanunuyla beraber yapılan düzenlemeler içerisinde; yeniden yapılandırılan kesinleşmiş alacaklar, tasfiye edilmek istenilen ihtilaflı alacaklar, Matrah artırımı ve matrah artırımı yapılan yılların incelenmemesi ve bu yıllara tarhiyat yapılmaması, Kayıt ve muhasebe düzeltmeleri yapılarak gerçek durumla kayıtların eşitlenmesi hususları ve yeniden yapılan varlık barışıyla getirilen imkanlar ve kanundaki diğer düzenlemelere ilişkin özellik arz eden hususlar bugünkü ve bir sonraki makalemizin konusunu oluşturmaktadır.

II.YASAL DÜZENLEMELER

Vergi ve Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Affı Kanunu, 18/05/2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

7143 sayılı Kanun ile aşağıdaki düzenlemeler yapılarak yürürlüğe konulmuştur.

1. 1. 1. 1. ihi itibariyle gecikmiş vergi borçlarında Yurt İçi ÜFE oranında güncelleme,

2.Motorlu Taşıtlar Vergisinde büyük oranda ödeme kolaylığı,

3.Trafik Para Cezaları ve diğer idari para cezalarında önemli indirim,

4.Peşin ödemelerde Yurt İçi ÜFE oranında hesaplanan tutardan ayrıca %90 indirim,

5.Vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’sinin silinmesi,

6.Vergi ihtilaflarının sulh yoluyla sonlandırılmasında %80’e varan indirim,

7.İşletme kayıtlarının cezasız ve faizsiz olarak gerçek duruma uygun hale getirilmesi,

8.Eczanelerde cezasız faizsiz stok düzeltme,

9.Matrah ve vergi artırımında vergi incelemesinden muafiyet,

10.İnceleme ve tarhiyat safhasındaki borçlar için yapılandırma,

11.Beyan edilmemiş gelirler ve kazançlar için pişmanlıkla cezasız ve faizsiz beyan,

12.Yurt içi ve yurt dışı bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılması,

13.Borçları 18 taksitte 36 ay sürede ödeme,

14.Yapılandırılan borçları anlaşmalı bankaların banka kartı ve kredi kartı ile ödeme,

15.Vadesi 31.12.2013 tarihinden önce olan 100 TL ve altındaki borçların silinmesi,

gibi çok önemli imkanlar getirilmiştir.

 

III. AF KANUNUNDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

SORULAR VE CEVAPLARI

Soru.1 Af Kanunu Vergi ve Sigorta Yönlü Neleri Kapsıyor?

a. Kesinleşmiş alacaklar yeniden yapılandırılacaktır.

b.İhtilaflı alacaklar tasfiye edilmek üzere davadan vazgeçilerek vergi idaresi ile gelip anlaşılabilinecektir.

c. Matrah artırımı ve matrah artırımı yapılan yılların incelenmemesi ve bu yıllara tarhiyat yapılmaması öngörülmüştür.

d. Kayıt ve muhasebe düzeltmeleri yapılarak gerçek durumla kayıtların eşitlenmesi amaçlanmaktadır.

e. SGK alacaklarının yapılandırılmasını içeriyor

f. Bazı varlıkların ekonomiye kazandırılması için Varlık Barışı uygulaması yeniden getiriliyor.

 

A.KESİNLEŞMİŞ ALACAKLARLA İLGİLİ DÜZENLEMELER

Soru.2 Kesinleşmiş Alacakların Hangileri Yapılandırılıyor?

Vergi dairelerin vergi, resim, harç ve bunlara ilişkin cezalar ile gecikme faizi ve gecikme zammı alacakları, vergi dairelerince takip edilen vergi dışındaki diğer amme alacakları, bazı idari para cezası alacaklarıiçin başvurulabilmektedir.

 

Soru.3 Hangi Vergiler Kanun Kapsamındadır?

31 Mart 2018 dahil bu tarihten önceki dönemi kapsayan vergilerden, bu tarihe kadar beyan edilmesi gereken yıllık gelir, kurumlar, katma değer, özel tüketim, gelir(stopaj), kurum(stopaj), damga vergisi gibi beyana dayalı vergiler ile 31 Mart 2018 tarihinden önce tahakkuk eden yıllık harçlar ve motorlu taşıtlar vergisi ile verilen askerlik, seçim, trafik, nüfus, karayolu taşıma, otoyollar ve köprülerden ihlalli geçiş idari para cezaları ve RTÜK idari para cezaları, vb. alacakların tamamı yeniden yapılandırma kanunu kapsamındadır.

Ayrıca vadesi kanunun yayımlandığı 18 Mayıs 2018 tarihinden önce olan vergi dairelerince takip edilen ancak vergi dışındaki diğer amme alacakları(ecrimisil, öğrenim ve katkı kredisi alacakları gibi) aynı zamanda kanun kapsamında aftan yararlanacaktır.

Soru.4 Hangi SGK Alacakları Kanun Kapsamında Af Ediliyor?

31 Mart 2018 dahil bu tarihten önceki dönemi kapsayan bu kanunun yayımı tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde bu kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş

1.5510 sayılı Kanun’un 4/a, 4/b ve 4/c bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, İşsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,

2.5510 sayılı Kanun’a göre yapılan başvuru tarihi itibarıyla ilgili mevzuatına göre ödenmesi imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi,

3.Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.

Soru.5 Diğer Amme Alacakları Nelerdir?

Yine vergi dairelerince takip edilen ancak vergi dışı amme alacakları ise vadesi kanunun yayım tarihi olan 18 Mayıs 2018 tarihinden önce gelen bu tarih dahil, aşağıdaki amme alacakları da yapılandırma kapsamına girmektedir.

 

Ecrimisil,Kaynak kullanımını destekleme fonu alacakları, Destekleme ve fiyat istikrar fonu alacakları, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından verilen ve süresinde ödenmediği için vergi dairelerine takip için intikal ettirilen öğrenim ve katkı kredisi alacakları, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tespit edilen ve süresindeödenmediği için vergi dairelerine intikal ettirilen sulama tesisleri işletme ve bakım ücreti, sulama tesisleri yatırım bedeli gibi alacaklar,Doğrudan gelir desteği ödemelerinden geri alınması gereken alacaklar gibi amme alacakları yapılandırılacaktır.

Soru.6 Hangi İdari Para Cezaları Kanun Kapsamındadır?

31 Mart 2018 tarihinden önce verilen bu tarih dahil, aşağıdaki idari para cezaları yapılandırmadan yararlanmaktadır.

Trafik idari para cezası, Karayolu taşıma idari para cezası, Otoyol ve köprülerden ihlalli geçiş idari para cezası, Askerlik para cezası,Seçim para cezası, Nüfus para cezası

Soru.7 Af Kanunu İçin Başvuru Nereye ve Nasıl Hangi Sürede yapılmalıdır?

Gelir İdaresi Başkanlığı internet adresi(www.gib.gov.tr) üzerinden başvurular yapılabilmektedir.  Ancak borçlu, bağlı olduğu vergi dairesine 31 Temmuz 2018 tarihine kadar, bu tarih dahil, mesai saati bitimine kadar şahsen veya posta yoluyla da başvurabilmektedir.  Birden fazla vergi dairesine borcu olanlar ise her bir vergi dairesine ayrı ayrı başvurmaları gerekmektedir. Talep ettikleri dönem ve tür için sadece başvurup yararlanabilecekleri gibi tüm borçları için de başvuru yapabilirler.

Soru.8- Kesinleşmiş Alacakların Ödemeleri Nasıl Hangi Sürelerde ödenecektir?

Kanunun kapsamında hesaplanan ödemeler borçlunun tercihine göre Eylül  / 2018 ayından başlamak üzere peşin veya taksitler halinde yapılabilecektir.

Peşin ödemeler ilk taksit ödeme süresi olan 30 Eylül 2018  tarihine kadar yapılması gerekmektedir. Peşin ödemelerde haliyle herhangi bir faiz ve katsayı uygulanmayacaktır. Borcun tamamının bir defada ödenmesinin tercih edilmesi durumunda, ödemenin eylül ayının sonuna kadar yapılması gerekiyor.

Peşin veya Taksitle ödemede ilk taksit 30 Eylül 2018 tarihi(Ancak Pazar gününe geldiği için 1 Ekim 2018) mesai saati sonuna kadar ödenebilir. Diğer taksitler ise birer ay atlamalı olarak ödenmeye devam edilecektir. Buna göre ödemeyi 6 taksitte yapmak isteyenler taksitlerini; Eylül/2018, Kasım/2018, Ocak/2019, Mart 2019, Mayıs/2019 ve Temmuz/2019’da ödeyebilirler.

Ayrıca Peşin Ödemelerde katsayı uygulanmaz feri ödemelerin ise %90’ı silinmektedir. Eğer borç tutarı iki taksik halinde ödenmek istenirse yine katsayı uygulanmaz ve feri ödemelerin ise %50’si silinecektir.

Sgk İçin ise Ağustos / 2018 sonuna kadar peşin veya ilk taksit ödemelerinin yapılması gerekmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) 2018 mart ayı ve öncesi dönemlere ait sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezaları, iş kazası veya meslek hastalığı sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz bağlanan gelir ve aylıklardan doğan alacaklar, Bağ-Kur’luların daha önce dondurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğacak borçlar için yapılandırma yapılabilecek Yapılandırmadan yararlanmak için 31 Temmuz 2018 tarihine kadar başvuru gerekiyor. İlk taksit ve peşin ödemeler ise 31 Ağustos’a kadar yapılacak. Ödemeyi 31 Ekim’de sona erecek 2. taksit süresi içinde yapanlar ise güncellenen faizde yüzde 50 indirimden yararlanacak

Örnek1: ABBA Tekstil Ltd. Şti.’nin Bakırköy Vergi Dairesine 2016 yılından 50.000.-TL Kurumlar Vergisi aslı ve 12.000.-TL gecikme Zammı, 35.000.-TL Katma Değer Vergisi aslı ve 7.000.-TL Gecikme Zammı Gelir Vergisi Stopajından 20.000.- TL vergi aslı ve 2.000.-TL gecikme Zammı, 10.000.-TL Kurum Stopajı ve 1.500.-TL Gecikme Zammı mevcut.

Borç için Vergi Dairesine başvuran mükellefin Kurum, KDV, Gelir Stopaj, Kurum Stopaj olmak üzere toplam 115.000.-TL vergi aslı yapılandırmadan yararlanabilecektir. Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak ayrıca 28.000.-TL daha hesaplanarak borca ilave edilerek yapılandırılmıştır.

Eğer borç peşin ödenmek isteniyorsa şirket 115.000.-TL asılın tamamını ve Yİ-ÜFE’ye göre hesaplanan tutar olan 28.000.-TL’nin ise %10’u olmak üzere 117.800.-TL ödeyerek borcundan kurtulmuş olacaktır. Ayrıca 22.500.-TL feri borcu ise silinmiş olacaktır.

Taksit imkanını tercih eden borçlular ise; 6, 9, 12 veya 18 eşit taksit seçeneklerinden birini tercih edebilecektir. Taksit sayısı artıkça uygulanan faiz de ona göre artmış olacaktır. İlk vergi taksiti Eylül / 2018, İlk Sgk Taksiti Ağustos / 2018 ayında ödenecektir. Sonraki taksitler ise 2’şer aylık devrelerle yapılması gerekmektedir.

Kredi kartıyla da ödeme yapılabilmektedir. Kredi kartı işlem tarihi ödeme tarihiniz olacaktır. Ödeme belgesi bilgisayar çıktısı olarak muhafaza edilebilir.

Soru.9- Bu Kanunda Taksiti 4 Yıla Yayma İmkanı mı Var?

Taksitle ödemeyi seçenler 6, 9, 12 veya 18 taksitte ödeyebilecek. Ödemeler iki ayda bir yapılacak. Yılda 2 taksit aksatılabilecek. Aksatılan taksitler, 3 yılın sonunda 6 taksitte ödenebilecek. Böylece, ödeme 4 yıla yayılacak.

Soru.10-  Daha Önceki Aflardan Yararlanmış Olanlar da Borçlarını Peşin Kapatabilir mi?

6552, 6736 ve 7020 sayılı Kanunların ilgili hükümlerine göre yapılandırılan ve bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla anılan Kanunlar kapsamında ödemeleri devam eden alacaklardan kalan taksitlerinin tamamının, bu Kanuna göre belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde kalan taksit toplamı içinde yer alan Yİ-ÜFE tutarlarının %90’ının  tahsilinden vazgeçilir. Bu takdirde, anılan Kanunlar kapsamında ödenen taksitler için yapılandırma hükümleri geçerli sayılır ve herhangi bir katsayı düzeltmesi yapılmaz, ödenmemiş taksitlere ilişkin kalan katsayı tutarlarının tahsilinden vazgeçilir.

Yani bu seferki geçmiş yapılandırmaların bu af kanunundan nasıl yararlandırılacağı veya yararlandırılıp yararlandırılmayacağı hususunda bir kafa karışıklığı bir tuhaflık var gibi. Peşin Ödemeler için evet yararlanabilirsin geçmiş yapılandırmaları bozup. Ve bozulmuş eski yapılandırma borçlarını yararlandırıyorsun bu af kanunudan. Eski yapılandırmada ödenmeyen taksitleri yararlandırıyorsun. Ancak borcunu düzenli ödeyene bu af kanunundan yararlanamazsın yeni af kanununa yeniden yapılandırma için başvuramazsın diyorsunuz. Niye? Çünkü borç yapılandırması devam ediyor.

Oysa Hukukun teme prensiplerinden olan ve Ceza hukukunda olduğu gibi, disiplin hukukunda da lehe olan kanun uygulandığına göre vergi hukukunda da bu prensibin geçerli olması gerekir. Mükellef taksit miktarını düşürerek daha rahat ödemek istiyorsa borcunu geçmiş yapılandırma yerine bu kanuna göre yapılandırmayı seçebilmeliydi elbet.

Soru.11-  Ödemelere ilişkin Kırmızı Çizgiler Nelerdir?

Yine kanunun ödemeye ilişkin sınırlarını da hemen belirtecek olursak; ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisinin süresinde ve tam ödenmesi en önemli birinci koşuldur.

İkinci olarak belirtilmesi gereken husus Taksitlerin bir takvim yılında en fazla 2 tanesi süresinde ödenmezse veya eksik ödenirse Kanun hala ihlal edilmiş sayılmaz. Ancak bir takvim yılında 3 tanesi ödenmediği durumda yapılandırma bozulur.

Eğer bir takvim yılında en fazla 2 taksit aksatılarak ödeme yapılmış olsa bile ödemeye devam edebilirsiniz ve süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarları ise en geç son taksiti izleyen ay sonuna kadar ödenirse, yapılandırma bozulmadan, geç ödenen süre için gecikme zammı oranında bir zamla ödeme yapılabilecektir.

Eğer yapılandırma bozulursa, borçlular ödedikleri tutarlar kadar Kanundan yararlanmış olacaktır.

 

Diğer bir sınırlandırma ise; taksitlendirilen borçlar içinde yıllık gelir veya kurumlar vergisi, gelir ve kurumlar(stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi borcunuz bulunuyorsa, taksit ödeme süresi boyunca cari dönemde tahakkuk edecek tutarların süresinde ödenmesi gerekmektedir.

 

Yapılandırmanın en önemli handikaplarından biri bu düzenlemedir. Ancak cari döneme ilişkin bu vergilerin bir yılda iki defa süresinde ödenmemesi ihlal sebebi sayılmadığı için de yine ikinci bir belirsizlik ortaya çıkmaktadır. Her ne kadar tahakkuk eden bu vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında 2’den fazla ödememeleri denilmekte ise de bu zor durum hali belirsizliğini koruyan ve idarenin nasıl uyguladığı belirsiz olan bir durumdur.

 

İade alacağı olan mükellefler mahsup talebinde bulunarak da bu yapılandırma borçlarını ödeyebilirler. Özellikle bu yöntem kullanılırken evrakların eksiksiz tam olması veya tamamlanması gibi işlemlere dikkat edilmeli yapılandırmayı bozmaya kadar bir çok mağduriyetin yaşandığı tecrübeyle sabittir.

 

Ödenecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacaktır. Buna isabet eden teminatlarda iade edilecektir. Ancak haczedilmiş mallar borçlunun talep etmesi halinde idarece satılabilecektir.

 

Ayrıca Ekonomi Bakanlığı tarafından olağanüstü politik riskin gerçekleştiği tespit edilen ülkelerde faaliyette bulunan ve Vergi usul Kanununa göre mücbir sebep hali kabul edilenlerin, ödenmesi gereken ödeme sürelerini mücbir sebep hali bittiğinden itibaren 1 yıl uzatmaya Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. Ayrıca mücbir sebep hallerine dair başka düzenlemelerde mevcuttur.

Soru.12 Yapılandırma Nasıl Yapılacak, Devlet Hangi Alacaklarından Vazgeçmiş Olacak?

Öncelikle şunu belirtmekte fayda var ki, kesinleşmiş kamu alacaklarının asıl tutarlarının tahsilinden asla vazgeçilmeyecektir.

Sadece bu asıllara uygulanan gecikme faizi, gecikme zammı, ve gecikme cezasından vazgeçilecek ve bunun yerine yurt içi ÜFE esas alınarak belirlenecek tutarlar ödenecektir.

Eğer kamu alacağının aslı yoksa, sadece gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacağın ödenmemesi halinde ise Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutarın belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi alacaklar, ödenmiş olanlar dahil olmak üzere asla bağlı kesilen vergi cezaları ve bunların gecikme zamlarından vazgeçilecektir.

Kesinleşmiş alacaklarda;Alacak asıllarının tamamı,gecikme faizi ve gecikme zammı yerine güncelleme oranı (Yİ-ÜFE) esasalınarak belirlenen tutar, alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının (usulsüzlük cezaları) % 50’si, kapsam dahilindeki trafik idari para cezaları ve diğerlerinin tamamı ile faizleriyerine güncelleme oranı (Yİ-ÜFE) esas alınarak belirlenecek tutartahsil edilecektir.

 

Bu durumda;Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların tamamının,alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının kalan % 50’sinin, gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamınıntahsilinden vazgeçilecektir.

Hele peşin ödemelerde feri alacakların %90’nından ilk iki eşit taksitte ödenmesinde %50’sinden borcun vazgeçilmiş olunacaktır.

Örnek2: ABBA Havacılık A.Ş.’nin 2016 yılı defter ve belgeleri Vergi Müfettişi’nce incelenmiştir. İnceleme sonucu 3.000.000 TL Kurumlar Vergisi ve 1.000.000 TL Katma Değer Vergisi re’sen takdir edilmiş ve bir o kadarda vergi ziyaı cezsıyla birlikte 18 Mayıs 2018 günü Tarhiyat Öncesi Uzlaşma yapılmıştır. Uzlaşma sonucu vergi asılları aynen cezalarda ise %80’i silinerek uzlaşılmıştır.

Her ne kadar mükellefin kanunun yayım tarihi itibarıyla borcu kesinleşmiş olsa bile ödeme süresi 18 Haziran 2018 henüz geçmemiş olduğu için 7143 sayılı kanunun 2. Maddesine göre af kanunundan yararlanacaktır.

Örnek3: ABBA Balıkçılık Ltd. Şti.’nin 2017 yılı için Müteakiben vergi ziyaı kesilmiştir. İhbarname mükellefe 15 Nisan 2018 tarihinde tebliğ etmiştir. Mükellefe dava açma süresi 15 Mayıs 2018 tarihinde dolan işlem için o gün vergi dairesine Vergi Usul Kanunu 376. Maddesine göre ceza indiriminden yararlanmak için başvurmuştur.

Her ne kadar mükellefin kanunun yayım tarihi itibarıyla borcu kesinleşmiş olsa bile ödeme süresi 15 Haziran 2018 henüz geçmemiş olduğu için 7143 sayılı kanunun 2. Maddesine göre af kanunundan yararlanacaktır.

Örnek4: ABBA Kimyacılık A.Ş. Ocak / 2018 muhtasar beyannamesini 18 Mayıs 2018 tarihinde pişmanlıkla vermiştir. 20.000 TL vergi tahhakkuk etmiş ve alacağın vadesi Ödeme süresi 15 gün olduğu için 2 Haziran 2018 tarihinde dolmaktadır. ve 1.400 TL özel usulsüzlük cezası kesilmiş ve mükelellefe gönderilmiştir.

Vergi Ceza ihbarnamesi 18 Mayıs 2018 tarihinde tebliğ edilmiş ve ödeme süresi henüz geçmediği için af kanunundan yararlanabilecektir mükellef.

Örnek5: ABBA Dergi ve Yayıncılık Ltd. Şti.’nin 2015 yılı hesapları Vergi Müfettişliği’nce incelenmiştir. Kurumlar Vergisinden 10.000.000 TL ve Katma Değer Vergisinden 3.000.000 TL İkmalen vergi tarhı yapılmış ve üç kat vergi ziyaı cezası kesilmiştir. Vergi Dairesi ihbarnameyi 12 Nisan 2018 tarihinde mükellefe elektronik posta ile tebliğ etmiştir.

Tebligat 17 Nisan 2018 tarihinde yapılmış sayır. Dava açma süresi 17 Mayıs 2018 tarihinde dolmuştur. Kanunun yayımı tarihine kadar dava açılmadan kesinleşen Re’sen idarece ve ikmalen tarhiyatlar bu kanundan yararlanmaktadır.

B.KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNANAN ALACAKLARLAR

Kanunun yayım tarihi olan 18 Mayıs 2018 tarihi itibarıyla dava açılmış veya henüz dava açma süreleri geçmemiş alacaklar af kanunundan yararlanabilecektir…

Soru.13-  Kanun Dava Konusu Vergilere İlişkin Avantajlar Nelerdir?

 

Dava Eğer Kanunun yayımlandığı tarih( 18 Mayıs 2018 ) itibarıyla vergi mahkemesindeyse;

 

-Alacak asıllarının % 50’si,

 

- Gecikme faizi ve gecikme zammı yerine güncelleme oranı (Yİ-ÜFE)esasalınarak hesaplanacak tutar,

 

- Alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının(usulsüzlük ve özel usulsüzlük) % 25’i,

 

-İdari para cezalarının %50’si,

 

tahsil edilecektir.

 

Kalan alacak asılları ile alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının kalan kısmıve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı ile gecikme faizi vegecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilecek ve silinmiş olacaktır.

 

Dava Eğer Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla Danıştay veya Bölge İdare Mahkemesindeyse Vergi Mahkemesince Verilmiş En Son Karara Bakılması Gerekir.

 

1-Eğer Karar TERKİN ise;

 

-Alacak asıllarının %20’si ve Gecikme Faizi ve Gecikme Zammı yerine güncelleme oranı (Yİ-ÜFE)esasalınarak hesaplanacak tutar,

 

-Alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının(usulsüzlük ve özel usulsüzlük) ise %10’u,

 

-İdari para cezalarının terkin edilen cezanın %20’si,

 

tahsil edilecektir.

 

2-Eğer Karar TASDİK VEYA TADİLEN TASDİK ise;

 

-Tasdik edilen alacak asıllarının tamamı, Gecikme faizi ve gecikme zammı yerine güncelleme oranı (Yİ-ÜFE) esas alınarak hesaplanacak tutar,

 

-Alacak aslına bağlı olmayan vergi cezaların(usulsüzlük ve özel usulsüzlük) tasdik edilen kısmının %50’si ve terkin edilen kısmın %10’u,

 

-İdari para cezalarının tasdik edilen cezanın tamamı, terkin edilen cezanın %20’si

 

 

tahsil edilecektir.

 

Kalan alacak asılları ile alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının kalan kısmıve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı ile gecikme faizi vegecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilecek ve silinmiş olacaktır.

 

Ödeme Emirlerine Karşı Açılan Davalar

 

Ödeme emrine karşı açılan davalar ile ilgili olarak 18 Mayıs 2018 tarihinden önce dava konusu yapılmış ödeme emri ile amme alacağının tarhiyatına ilişkin karar verilmiş ise mükellef ihtilaflı alacaklarla ilgili 3. Madde hükmünden yararlanabilecektir. Eğer böyle bir karar verilmemişse kanunun 2. Madde hükmündeki kesinleşmiş alacaklarla ilgili hükümlerden yararlanacaktır.

 

Örnek.6 ABBA Lojistik Denizcilik A.Ş.’nin 2015 yılına ait kanuni defter ve belgeleri incelenmiş Vergi Müfettişi’nce ve vergi inceleme raporuyla kayıt dışı satışları sonucunda 500.000.-TL kurumlar vergisi ve 450.000.-TL katma değer vergisi re’sen tarh edilmiş ve bir kat vergi ziyaı cezası kesilmiş, Davutpaşa Vergi Dairesince düzenlene vergi ceza ihbarnamesi 12 Mayıs 2018 tarihinde elektronik tebligat ile gönderilmiştir.

Bu verg/ceza ihbarnamesi 12 Mayıs 2018 tarihinde elektronik tebligat ile gönderildiği için 5 iş günü sonunda tebliğ edilmiş sayılacağından 17 Mayıs 2018 tarihinde vergi mahkemesine dava açılmıştır.

17 Mayıs 2018 tarihinde mükellefe tebliğ edilmiştir. Vergi mahkemesinde dava açılmış kanunun yayım tarihinde henüz bir karar çıkmamıştır.

Mükellef kanundan yararlanmak üzere davadan vazgeçip idareye başvurduğunda aşağıdaki avantajları sağlamış olacaktır.

Alacak vergi aslı %50 silinecek ve 950.000.-TL yerine 475.000.-TL olarak ödenecektir. Vergi ziyaı cezası olan 950.000 TL silinecektir. Ve üstelik gecikme faizi ve zammından vazgeçilerek Yİ-ÜFE oranında bir tutar hesaplanarak ödenecektir.

Eğer örneğimizde verilen en son karar terkine ilişkin olsaydı vergi aslının %80’i silinecek sadece 190.000 TL ve hesaplanan Yİ-ÜFE ödenecektir.

C.KANUNİ DEFTER VE BELGELERİ İNCELEMEDE OLAN MÜKELLEFLER

Soru.14-  Kanun İncelemede Olan Mükelleflere Hangi Şansları Tanıyor?

31 Mart 2018 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak anılan kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı 18 Mayıs 2018 tarihinden önce başlanılan ve tamamlanmamış devam eden incelemeler ve takdir, tarh tahakkuk işlemleri sonuçlandığında Kanundan yararlanılacaktır.

İnceleme veya takdir işlemleri neticesinde hesaplanmış vergi ve cezalar için tebliğ edilen “Vergi ve/veya Ceza İhbarnamesi” üzerine tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde vergi dairesine başvuruda bulunmak gerekmektedir.

Örnek.7 ABBA Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin 2016 kanuni defter ve belgeleri Vergi Denetim Kurulu’na bağlı Vergi Müfettişi’nce Gelir Vergisi Stopajı yönünden sınırlı incelenmektedir. Kanunun yayımlandığı tarih olan 18 Mayıs 2018 tarihi itibarıyla inceleme sonuçlanmamıştır. Mükellef ise matrah artırımından yararlanmamıştır.

İnceleme sonucunda ise 30 Eylül 2018 tarihinde Ağustos/2016 vergilendirme dönemi için 850.000.-TL gelir vergisi stopajı re’sen tarh edilmiş  bir kat vergi ziyaı cezası kesilerek ihbarnameyle 30 Ekim 2018 tarihinde tebliğ edilmiştir.

Mükellef 30 gün içinde bağlıolduğu Kordon vergi dairesine başvurduğunda; vergi aslının yarısı olan 425.000 TL silinecek, bir kat vergi ziyaı olan 850.000 TL silinecek ve hesaplanacak gecikme faizi yerine sadece Yİ-ÜFE oranında hesaplanan bir tutar istenilecektir.

Örnek.8 ABBA Eğitim Kurumları A.Ş.’nin 2017 yılı defter ve belgeleri sahte fatura kullanmak fiilinden dolayı katma değer vergisi yönlü müfettişler tarafından incelenmektedir.

İnceleme sonucunda ise 25 Kasım 2018 tarihinde 2017 yılı vergilendirme dönemleri için toplam 3.500.000.-TL katma değer vergisi re’sen tarh edilmiş bir kat vergi ziyaı cezası kesilerek ihbarnameyle 31 Aralık 2018 tarihinde tebliğ edilmiştir. Ayrıca Sahte faturayı bilerek kullanmaktan şirket kanuni temsilcileri hakkında kaçakçılık suçu raporu yazarak Savcılığa göndermiştir.

Soru.15-  Sahte Fatura Kullanmaktan Suç Duyurusu Yazılan  İncelemede Olan Mükellefler Ne Yapabilir?

 

Yukarıdaki örneğimizde ABBA Eğitim Kurumları A.Ş.matrah artırımında bulunmuştur. Kanuni temsilciler hakkında yazılan kaçakçılık suçu raporu ne olacaktır?

 

Türk Vergi Hukukunda maalesef bazı eylemler için yapılan eylemin vergisel maddi sonuçları ortadan kalkmasına rağmen ceza yargılaması devam eder.

 

İlgili kanun bu hususta bir istisna düzenlememiştir. Oysa ki daha öneki af kanunu olan 4811’de özel bir hüküm konulmuş vergilerin tamamen ödenmesi dava açılmaması davadan vazgeçilmesi hallerinde Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmaması gerekirdi.

 

Üstelik Türkiye’ninde taraf olduğu uluslar arası  hukukun evrensel ilkelerinden en önemlisi aynı iilden dolayı ancak bir kez yargılanıp cezalandırma münkün olmalıdır.

 

 

Soru.16-  Eğer Mükellef İnceleme Aşamasında Matrah Artırımında Bulunursa Ne Olur?

Yukarıdaki örneğimizde mükellef ABBA Eğitim Kurumları A.Ş.matrah artırımında bulunursa sonuçları nelerdir? Hep birlikte irdeleyelim…

Kanunun yayım tarihi olan 18 Mayıs 2018 tarihinden önce başlanılan incelemelerden olduğu için bu incelemenin izleyen ayın başından itibaren 1 ay içinde 31 Temmuz 2018 tarihine kadar bitirilmesi gerekmektedir. Sonuçlanmaması halinde, inceleme sonlanacak. İncelemenin devamı ve tarhiyat olanaksız hale gelecek.

Kanunun yayımı tarihi(18 Mayıs 2018) itibariyle incelenenlerin, inceleme tamamlanıp rapor vergi dairesi kayıtlarına girmeden önce matrah artırımında bulunmaları, artırılan matrahın incelemede bulunacak matrah farkından mahsup edilmesi olanağı sağlıyor.
Bu olanaktan yararlanmak için başvurunun zamanında yapılması önemli.

Matrah artıran bir mükellef kanunun yayımı tarihinden önce incelemeye alınmışsa ve inceleme 31 Temmuz tarihinden önce tamamlanmışsa, matrah artırımının zamanında yapılması koşuluyla, artırılan matrah bulunan matrah farkından düşülecek ve kalan tutar üzerinden tarhiyat yapılacak. Bulunan fark, artırılan tutardan daha küçükse, herhangi bir tarhiyat yapılmayacak. Benzer işlem vergi artırımı yapanlarda da vergi tutarları karşılaştırılarak yapılacak.

31 Temmuz 2018  tarihine kadar bitilmeyen bu inceleme, mükellefin başvuru süresi olan 31 Ağustos 2018 tarihi sonuna kadar matrah ve vergi artırımında(2017 yılı için KDV incelemesi olduğu için sadece KDV’den artırım yeterlidir) bulunması şartıyla 31 Temmuz 2018 tarihinden sonra ki, vergi dairesi kayıtlarına intikal eden raporlar veya kararlar(takdir komisyonu kararları) üzerine tarhiyat yapılamayacağından incelemeye devam edilmeyecektir.

Örnek.9 ABBA Havacılık San. Ve Tic. A.Ş.’nin 2015 kanuni defter ve belgeleri Esenler Vergi Dairesi Müdürlüğü’nce incelenmiş ve kurum matrahı 1.500.000.-TL’den 5.000.000.-TL’na çıkarılmak üzere 3.500.000.-TL re’sen matrah farkı bulunmuş ve bulunan matrah farkları üzerinden vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmiş, mükellef ise 18 Mayıs 2018 tarihinden önce vergi mahkemesine başvurmuş, henüz bir karar çıkmamıştır.

Bu durumda matrah artırımına giderken mükellef 2015 yılı matrahını 300.000 TL değil 500.000 TL olarak dikkate alacak ve bunun %25’i oranında 100.000 TL matrah artırımına gitmesi gerekmektedir.

Kanun hükmüne göre matrah artırımı için öncelikle kanunun yayım tarihine kadar kesinleşmemiş olanlar da dahil önce düzeltme beyannamesi vererek matrahı bu tarhiyata göre düzeltip bu matrah üzerinden artırımı gerçekleştirmelidir.

D.KANUN KAPSAMINDA PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ

Soru.17- Kanun Kapsamında Pişmanlıkla veya Kendiliğinden Beyanname Verilebilir mi?

 

Kanun; kapsadığı dönemlere ilişkin pişmanlıkla veya kendiliğinden beyanname vermeye engel değildir. Yani 31 Mart 2018 tarihinden önceki dönemlere ait beyan edilmemiş gelir ve kazançların(tapu harcı, kira geliri, değer artış kazancı, vb…) pişmanlık veya kendiliğinden beyannameye konu edilerek bu kanundan yararlanması mümkün hale getirilmiştir. Ancak pişmanlık veya kendiliğinden yapılacak beyanların 31 Temmuz 2018 tarihi mesai saati bitimine kadar bağlı olan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

 

Bu beyannameler üzerine tahakkuk eden;

 

-Vergilerin tamamı,

 

-Pişmanlık zammı ve gecikme faizi yerine güncelleme oranı (Yİ-ÜFE)esasalınarak hesaplanacak tutar,

 

Tahsil edilecektir.

 

Vergi cezalarının, pişmanlık zammının ve gecikme faizinin tahsilinden vazgeçilmiş ve silinmiş olacaktır.

Örnek10: ABBA Kimyacılık A.Ş. Ocak / 2018 muhtasar beyannamesini 18 Mayıs 2018 tarihinde pişmanlıkla vermiştir. 20.000 TL vergi tahhakkuk etmiş ve alacağın vadesi Ödeme süresi 15 gün olduğu için 2 Haziran 2018 tarihinde dolmaktadır. ve 1.400 TL özel usulsüzlük cezası kesilmiş ve mükelellefe gönderilmiştir.

Vergi Ceza ihbarnamesi 18 Mayıs 2018 tarihinde tebliğ edilmiş ve ödeme süresi henüz geçmediği için af kanunundan yararlanabilecektir mükellef.

Soru.18- Kanunun Yayım Tarihinde 18 Mayıs 2018’da Kesinleştiği Halde Henüz Ödeme Süresi Geçmemiş Alacaklar Nasıl Yararlanır Af Kanunundan?

 

Soru.19-Uzlaşma Hükümlerine Göre Kesinleşen Ödenecek Alacaklar Af Kapsamında mı?

 

Uzlaşmayla kesinleşmemiş ancak kanunun yayım tarihi itibarıyla ödeme süresi geçmemiş alacaklar kanundan yararlandırılır.

Örnek11: ABBA Havacılık A.Ş.’nin 2016 yılı defter ve belgeleri Vergi Müfettişi’nce incelenmiştir. İnceleme sonucu 3.000.000 TL Kurumlar Vergisi ve 1.000.000 TL Katma Değer Vergisi re’sen takdir edilmiş ve bir o kadarda vergi ziyaı cezsıyla birlikte 18 Mayıs 2018 günü Tarhiyat Öncesi Uzlaşma yapılmıştır. Uzlaşma sonucu vergi asılları aynen cezalarda ise %80’i silinerek uzlaşılmıştır.

Her ne kadar mükellefin kanunun yayım tarihi itibarıyla borcu kesinleşmiş olsa bile ödeme süresi 18 Haziran 2018 henüz geçmemiş olduğu için 7143 sayılı kanunun 2. Maddesine göre af kanunundan yararlanacaktır.

Soru.20-VUK 376. Madde Kapsamında Ödenecek Alacaklar Af Kapsamında mı?

19 Ağustos 2016 tarihi itibarıyla dava süresi geçmiş ödeme süresi geçmemiş alacaklar indirimli ceza tutarları dikkate alınarak af kanunundan yararlanacaktır.

Örnek12: ABBA Balıkçılık Ltd. Şti.’nin 2017 yılı için Müteakiben vergi ziyaı kesilmiştir. İhbarname mükellefe 15 Nisan 2018 tarihinde tebliğ etmiştir. Mükellefe dava açma süresi 15 Mayıs 2018 tarihinde dolan işlem için o gün vergi dairesine Vergi Usul Kanunu 376. Maddesine göre ceza indiriminden yararlanmak için başvurmuştur.

Her ne kadar mükellefin kanunun yayım tarihi itibarıyla borcu kesinleşmiş olsa bile ödeme süresi 15 Haziran 2018 henüz geçmemiş olduğu için 7143 sayılı kanunun 2. Maddesine göre af kanunundan yararlanacaktır.

Soru.21-İkmalen ve Resen Tarh Edilmiş Kesinleşmiş Ancak Ödeme Süresi Gelmemiş Alacaklar Af Kapsamında mı?

İkmalen, re’sen veya idarece tarhiyatlarda 19 Ağustos 2016 tarihi itibarıyla dava açma süresi geçmiş ancak ödeme süresi henüz geçmemiş alacaklarda 6736 sayılı kanun kapsamında af kanunundan yararlanabilecektir.

Örnek13: ABBA Dergi ve Yayıncılık Ltd. Şti.’nin 2015 yılı hesapları Vergi Müfettişliği’nce incelenmiştir. Kurumlar Vergisinden 10.000.000 TL ve Katma Değer Vergisinden 3.000.000 TL İkmalen vergi tarhı yapılmış ve üç kat vergi ziyaı cezası kesilmiştir. Vergi Dairesi ihbarnameyi 12 Nisan 2018 tarihinde mükellefe elektronik posta ile tebliğ etmiştir.

Tebligat 17 Nisan 2018 tarihinde yapılmış sayır. Dava açma süresi 17 Mayıs 2018 tarihinde dolmuştur. Kanunun yayımı tarihine kadar dava açılmadan kesinleşen Re’sen idarece ve ikmalen tarhiyatlar bu kanundan yararlanmaktadır.

 

Soru.22- Kanunun Yayım Tarihinde 18 Mayıs 2018 Tarihinden Önce Asılları Kısmen Ya Da Tamamen Ödenmiş Vergiler Kanundan Yararlanabilir mi?

-Asılları kısmen ödenmiş olan vergilerin ödenmemiş kısımları af kanunundan yararlanabilir.

-Asılları tamamen ödenmiş ancak fer’ileri ödenmemiş alacaklar kadar kanunundan yararlanabilir

-Asılları tamamen ödenmiş gecikme faizi ve zammı kısmen tahsil edilmiş olan alacaklar ise kalan fer’i kısım için af kanunundan yararlanabilecektir.Bu durumda Gecikme faizi veya zammı tutarı, Yİ-ÜFE oranına göre hesaplanacak tutardan fazla ise zaten artı bir alacak talebi olmayacaktır.

-Bu tarih itibarıyla sadece vergi aslına bağlı kesilen cezalardan(vergi ziyaı cezaları, kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezaları) ve bunlara ilişkin gecikme zamlarından ibaret olması ve herhangi bir ihtilafın olmaması şartıyla başvuruya bağlı olmaksızın re’sen; ihtilaf bulunması halinde ise borçlunun müracaat etmesi ve ihtilafından vazgeçmesi şartına bağlı olarak bu cezların ve bunlara ilişkin gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilmiş olunacaktır.

-Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda ise; usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’si silinecektir.

-İştirak nedeniyle kesilen cezalarda da %50’si silinecektir.

-İhtirazi kayıtla beyana konu edilmiş vergiler de dava konusu yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın kanundan yararlandırılacaktır.

E.MATRAH ARTIRIMINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER

Soru.23-Gelir ve Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı Nasıl Yapılacaktır?

 

Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri 31 Ağustos 2018 tarihi mesai saati bitimine kadar bağlı olunan vergi dairesine başvurarak, yıllık beyannamelerinde(ihtirazi kayıtla verilenler dahil) beyan ettikleri matrahlarını;

 

-2013 yılı için %35

-2014 yılı için %30

-2015 yılı için %25

-2016 yılı için %20

-2017 yılı için %15

 

Oranından az olmamak üzere artıracaklardır. Artırılan matrahlar üzerinden %20 oranında vergi hesaplanıp ödenecektir.

 

Bu nedenle matrah artırımı yapılan yıllar için gelir ve kurumlar vergisi yönünden vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamayacaktır.

 

Soru.24- Gelir Vergisi Mükellefleri Arasında Matrah Artırımında %20 Yerine %15 Vergi Oranı Hangi Mükelleflere Uygulanacaktır?

 

%20 vergi oranı; matrah artırımında bulunulan yıla ait vergiler(ilk beyan zamanında normal vade tarihinde) zamanında beyan edilmiş ve ödenmişse ve bu vergi(Gelir ve Kurumlar Vergisi) türleri için Kanunun birikmiş borçlara ilişkin hükümleri ile ihtilaflı alacaklara ilişkin hükümlerinden yararlanılmamış ise bu oran %15 olarak uygulanır.

 

İlgili yıllar için artırılan matrahın %20 yerine %15 vergi hesaplanarak ödenir. Vergisini zamanında ödeyen mükelleflere bir tür %5indirim oranlı vergisel teşvik gibi düşünülebilir bu düzenleme. Hatta bu indirimli vergi istisnası  indirim ve mahsuplar nedeniyle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken verginin bulunmaması hâlinde de bu hüküm uygulanır.

 

 

Soru.25-Gelir Vergisi Mükellefleri İçin artırılacak Matrah Tutarları Nedir?

 

GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN ASGARİ MATRAH ARTIRIM TUTARLARI

 

Yıl	İşletme Hesabı(TL)	Bilanço Esası ve Serbest Meslek(TL)	Basit Usul(TL)	Gayrimenkul Sermaye İradı(TL)	Diğer Gelir Unsuru(TL)
2013	12.279	18.095	1.809	3.618	12.279
2014	12.783	19.155	1.915	3.830	12.783
2015	13.558	20.344	2.034	4.068	13.558
2016	14.424	21.636	2.163	4.326	14.424
2017	12.650	18.970	1.897	3.794	12.650

 

 

Soru.26-Gayrimenkul Sermaye İradından Matrah Artırımında İstisna Dikkate Alınacak mı?

 

Gayrimenkul Sermaye İradından matrah artırımında bulunan mükellefler için ilgili yıllar itibarıyla gayrimenkul sermaye iratları için belirlenen istisna tutarları dikkate alınmaz.

 

Soru.27-Ücret Menkul Sermaye İradı ve Diğer Kazanç ve İrat Elde Eden Mükelleflerin Asgari Matrahlarını Ne kadar Artırmaları Gerekmektedir?

 

Ticari ve zirai kazanç ve serbest meslek kazancı dışında ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat( bu kazanç veya iratların biri veya birkaçını birden elde etmiş olsa bile) beyan eden gelir vergisi mükelleflerince, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahlar esas alınacaktır. Buna göre; 2013 yılı için 12.279.TL, 2014 yılı için 12.783.TL, 2015 yılı için 13.558.TL, 2016 yılı için 14.424.TL ve 2017 yılı için 12.650.TL tutarında asgari matrah artırımında bulunmaları gerekmektedir.

Soru.28-Basit Usul ve Gayrimenkul Sermaye İradı Mükelleflerinin Başka Gelir Unsuru Elde Etmeleri Halinde Asgari Matrahlarını Ne Kadar Artırmaları Gerekmektedir?

 

Normal koşullarda Basit Usul veya Gayrimenkul Sermaye İradı mükelleflerini tek başına elde eden mükellefler için asgari matrak tutarları yukarıda ki tabloda görüldüğü üzere farklı olmasına rağmen; Basit usul Mükellefi ticari kazancı yanında diğer gelir unsurlarını da birlikte elde ediyorsa, ya da Gayrimenkul Sermaye İradı mükellefi, ayrıca ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iradı beyan eden gelir vergisi mükellefleri, işletme hesabı esasına göre belirlenen asgari matrahları artırmaları gerekmektedir. Buna göre; 2013 yılı için 12.279.TL, 2014 yılı için 12.783.TL, 2015 yılı için 13.558.TL, 2016 yılı için 14.424.TL ve 2017 yılı için 12.650.TL tutarında asgari matrah artırımında bulunmaları gerekmektedir.

Soru.29-Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin artırılacak Matrah Tutarları Nedir?

 

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN ARTIRILACAK ASGARİ MATRAH TUTARLARI

 

Yıl	Matrah Artırım Oranları	Asgari Artırım Tutarları(TL)
2013	%35	36.190
2014	%30	38.323
2015	%25	40.701
2016	%20	43.320
2017	%15	37.940

 

Soru.30- Kurumlar Vergisi Mükellefleri Arasında Matrah Artırımında %20 Yerine %15 Vergi Oranı Hangi Mükelleflere Uygulacaktır?

 

%20 vergi oranı; matrah artırımında bulunulan yıla ait vergiler(ilk beyan zamanında normal vade tarihinde) zamanında beyan edilmiş ve ödenmişse ve bu vergi(Gelir ve Kurumlar Vergisi) türleri için Kanunun birikmiş borçlara ilişkin hükümleri ile ihtilaflı alacaklara ilişkin hükümlerinden yararlanılmamış ise bu oran %15 olarak uygulanır.

 

İlgili yıllar için artırılan matrahın %20 yerine %15 vergi hesaplanarak ödenir. Vergisini zamanında ödeyen mükelleflere bir tür %5indirim oranlı vergisel teşvik gibi düşünülebilir bu düzenleme. Hatta bu indirimli vergi istisnası  indirim ve mahsuplar nedeniyle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken verginin bulunmaması hâlinde de bu hüküm uygulanır.

Soru.31- Kurumlar Vergisi Mükellefleri 193 sayılı GV Kanunun 61. Maddesine Göre Vergi Tevkifatına Tabi Tutulmuş Kazançlar İçin Matrah Artırımı Uygulanacak mı?

Matrah artırımı aynı şekilde beyan edilen matrahın 2013 yılı için %35, 2014 yılı için %30, 2015 yılı için %25, 2016 yılı için %20 ve 2017 yılı için %15 şeklinde olacaktır. Bu kapsamda ilgili vergi tevkifatını beyan etmemiş olan mükellefler, herhangi bir vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olmamaları için ayrıca ilgiliş yıllar için Kurumlar Vergisi mükellefleri için belirlenen asgari matrah tutarlarının %50’sinden az olmamak üzere matrah beyan edecekler ve %15 oranında hesaplanan vergisi ödemeleri gerekecektir. Buna göre; 2013 yılı için 18.095.-TL, 2014 yılı için 19.161.-TL, 2015 yılı için 20.350.-TL, 2016 yılı için 21.660.-TL ve 2017 yılı için 18.970.-TL tutarında asgari matrah artırımında bulunmalrı gerekmektedir.

Soru.32- Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Matrah Artırımında Tevkif Yoluyla Ödenmiş Vergiler Mahsup Edilebilir mi?

 

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu fıkra hükmünden yararlanarak beyan ettikleri matrahları artırmaları hâlinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmez.

 

Soru.33- Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Matrah Artırımında Zarar Mahsubuna İlişkin Sınır Nedir?

 

- Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2018 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.

- İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu fıkra hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemez.

 

 

Soru.34- Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Tevkif Yoluyla Ödene Vergiler’de Matrah Artırımında Bulunması İncelemeden Kurtarır mı?

 

Matrah artırımında bulunan mükelleflerin yıllık gelir ve kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır.

Soru.35- Kar Dağıtımına Bağlı Tevkifat Matrah Artırımı Kapsamında Mı?

 

Kar Dağıtımına bağlı tevkifat uygulaması matrah artırımı kapsamında değildir.

Soru.36-Gelir(Stopaj) ve Kurum(Stopaj) Vergisinde Matrah Artırımı Kapsamında Hangi Ödemeler Vardır?

Vergi tevkifatı yapmakla sorumlu olanlarca;

-Ücret ödemeleri,

-Serbest meslek erbabına yapılan ödemeler,

Kira ödemeleri

-Yıllara sari inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler,

-Çiftçilere yapılan ödemeler,

-Vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler,

Üzerinden yapılan tevkifatlar nedeniyle matrah ve vergi artırımında bulanabileceklerdir.

 

Soru.37-Katma Değer Vergisi Mükellefleri İçin artırılacak Matrah Tutarları Nedir?

Katma Değer Vergisi mükellefleri 1 No.lu KDV beyannamelerinde yer alan hesaplanan katma değer vergilerinin yıllık toplamı üzerinden;

-2013 yılı için %3,5

-2014 yılı için %3

-2015 yılı için %2,5

-2016 yılı için %2

-2017 yılı için %1,5

Oranında hesaplayacakları katma değer vergisini ödemeyi kabul etmeleri halinde, katma değer vergisi incelemesine ve tarhiyatına muhatap olmayacaklardır.

Soru.38-Katma Değer Vergisi Mükellefleri İçin 2 No.lu KDV Beyannamesinde Matrah Artırım Mümkün mü?

 

2 No.lu KDV beyannameleri için matrah artırımından yararlanılması mümkün değildir.

 

Soru.39- Artırımda Bulunulacak Yıl İçindeki Dönemlere İlişkin KDV Beyannamelerinin Tamamını Vermemiş, Ancak Üçten Fazla Beyanname Vermiş Olanlar Bu Kanundan Yararlanabilir mi?

 

Verilmiş olan KDV beyannamelerinin “Hesaplanan KDV Toplamı” satırlarında yer alan tutarlar toplanacak ve beyanname verilen dönem sayısına bölünecek ve ortalaması bulunacaktır. Bulunan ortalama tutar yıla iblağ edilerek bulunacak toplam tutara ilgili yıl için belirlenen KDV artırım oranı uygulanarak artırım tutarı hesaplanması gerekmektedir.

 

Örnek13: ABBA Kağıtçılık San ve Tic. Ltd. Şti. 2016 yılı içinde 4 vergilendirme döneminde katma değer vergisi beyannamesi vermiş 8 aylık dönemde ise mali müşavir beyannameyi vermemiştir. Verilen 4 dönem beyannamedeki matrah toplam 300.000.-TL’dir. Buna göre şirketin KDV Matrah artırımı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Her Bir Dönem İçin Dikkate Alınacak Hesaplanan KDV= 300.000 / 4 = 75.000 TL.

 2016 yılı KDV Artırımına Esas Tutar= 75.000 x 12 = 900.000 TL.

2016 Yılı KDV Artırım Tutarı= 900.000 x %2 = 18.000 TL

 

Soru.40-Katma Değer Vergisinden Matrah Artırımında Bulunabilmek İçin Gelir veya Kurumlar Verginden de Artırım Zorunlu mudur?

 

Mükellefler, KDV matrah artırım imkanından yararlanmak için gelir veya kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şart değildir.

 

Soru.41- Artırımda Bulunulacak Yıl İçindeki Dönemlere İlişkin Hiç KDV Beyannamesi Vermemiş veya En Fazla İki Dönem KDV Beyannamesi Vermiş Mükellefler Artırım İmkanından Yararlanabilir mi?

 

Bu mükelleflerin ilgili yıla ilişkin olarak gelir veya kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şart olacaktır. KDV artırım tutarı ise, gelir veya kurumlar vergisi matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak bulunması gerekmektedir.

 

Örnek14: ABBA Konfeksiyon ve Kumaşçılık A.Ş. 2015 yılı içinde 2 vergilendirme döneminde katma değer vergisi beyannamesi vermiştir. 10 aylık dönemde ise beyanname verilmemiştir. Şirket 2015 yılına ilişkin olarak ise asgari tutar kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmuştur. Bu durumda KDV Matrah artırım beyanı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

 

Her ne kadar iki dönem KDV beyannamesi verilse de bu beyannameler hiç dikkate alınmayacaktır. KDV artırım tutarı ise, kurumlar vergisi matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak bulunması gerekmektedir.

 

2015 Yılı Kurumlar Vergisi Matrah Artırım Tutarı                      40.701 TL

 

2015 Yılı KDV Artırım Tutarı          40.701 x%18 =                     7.326 TL

 

 

Soru.42- Artırımda Bulunulacak Yıl İçindeki Dönemlere İlişkin En Az Üç Dönemde KDV Beyannamesi Veren 1 No.lu KDV Beyannamelerinde, Hesaplanan KDV Bulunmayan veya Hesaplanan KDV Beyanları Sadece Tecil-Terkin Uygulaması Kapsamındaki Teslimlere İlişkin Olan Mükellefler Artırım İmkanlarından Yararlanabilecek mi?

 

Bu mükelleflerin ilgili yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şart olacaktır. KDV artırım tutarı ise, gelir veya kurumlar vergisi matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak bulunması gerekmektedir.

 

Soru.43- Matrah Artırımında Olmazsa Olmaz Kırmızı Çizgisi Nedir?

 

Matrah Artırımı sonucu çıkan vergiyi ödemeyenler matrah artırım hakkını kaybediyor…

Matrah veya vergi artırımı sonucu hesaplanan verginin tercihe bağlı olarak peşin veya taksitlendirerek ödenmesi mümkün. Peşin ödemede süre eylül sonu itibariyle bitiyor. Taksitle ödemeyi tercih edenler ise ilk taksit Eylül olmak üzere, ikişer aylık dönemler halinde azami altı eşit taksitte ödeyebilirler.Eski uygulamalardan farklı olarak, hesaplanan verginin öngörülen şekilde ödenmemesi halinde, gecikme zammıyla birlikte takip edileceği ancak matrah artırımının avantajlarından yararlanılamayacağı öngörülmüş. Bu çerçevede matrah artırımı yapanların ödeme düzenlemelerine mutlak uymaları gerekecek.

 

 

Soru.44- Matrah Artırımına İlişkin Özellikli Diğer Hususlar Nelerdir?

 

-Matrah artımında ayrıca artırılan matrahlardan geçici vergi hesaplanmayacak. Artırım için verilen beyannamelerde damga vergisi hesaplanmayacaktır.

 

-Artırım dönemlerine ilişkin vergi inceleme ve takdir işlemleri kanunun yayımını izleyen ayın başından itibaren bir ay içinde 31 Temmuz 2018 tarihine kadar sonuçlandırılmazsa eğer inceleme ve takdir işlemine devam edilemeyecektir.

 

-Ödenen vergi gider ve maliyet kabul edilmez, mahsup ve iade yapılmaz.

 

Hesaplanan vergi süresinde ödenmezse eğer 2 kat gecikme zammı yani aylık %2,80 olarak uygulanacak takip ve tahsil edilecektir. Buradan şu sonuç çıkabilir; matrah artırımında bulunup tahakkuk ettikten sonra ödem yapılmadı veya eksik ödeme yapıldı diye sen matrah artırımından yararlanamazsın hakkın kayboldu denilemez.

 

-Sahte fatura düzenleyenler matrah artırımından yararlanamazlar. Ancak Sahte fatura kullananlar matrah artırımından yaralanabilecektir.

 

-Matrah artırımı başvuruları 31 Ağustos 2018 tarihine kadar bağlı vergi dairesine yapılması gerekmektedir.

 

-Matrah artırımı sonucu hesaplanan vergiler 30 Kasım 2016 tarihine kadar peşin veya 6, 9, 12, 18 eşit taksitte ödenebilir. Eğer taksitler süresinde ödenmezse gecikme zammı iki kat %2,80 olarak uygulanacaktır.

 

IV SONUÇ:

 

Kanunun gerekçesinde de vurgulandığı üzere en geniş af kapsamlı vergi barışıyla, ülke ekonomisinin hızını desteklemek ve kalkınmasını devam ettirmek amacıyla dünyadaki ekonomik ve politik riskler ile bölgesel coğrafyamızda yaşanan çalkantıların yarattığı muhtemel etkileri bertaraf etmek üzere müteşşebbislerin iş ve yatırım kararına daha sıhhatli bir şekilde odaklanmalarına imkan sağlamak amaçlanmıştır.

 

Son sözümüz bugün bir soruyla bitsin…

On puanlık uzmanlık sorusu; vergi devletin egemenlik gücüne dayanarak yaptığı bir zor alım mıdır? Yoksa Devlet ile vatandaşlar arasında, her iki tarafın da birbirine taahhütte bulunduğu yazılı olmayan bir sözleşme midir?

24.05.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.