İş Sözleşmesini İşçinin Feshi / Tahsin Sınav

 İş sözleşmelerinin yapılması ve uygulanması kadar, feshinin de yasal esaslara uygunluğunun sağlanması çok önemlidir. Ancak piyasada bu önem yeterince dikkate alınmamakta; bilhassa işverenler tarafından yeterince yasal hazırlık ve delil toplama yeterliliği oluşturulmadan ve bu fesihlerin sonuçları hakkında değerlendirme ve analizler yapılmadan alelacele yasal tabanı olmayan fesihler yapılmakta ve iş mahkemelerince de bu nedenle sıklıkla işe iade ya da tazminat ödeme yükümlülüğü doğuran hükümler verilmektedir. Ve işverenler bu sonuçlarla karşılaşılmaktan dolayı şaşkınlıklar yaşamaktadırlar. Bu nedenle iş sözleşmesinin tarafları olan işçi ve işverenler, iş sözleşmesinin feshi konusunu çok ciddî değerlendirme ve analizler yapmadan alelacele yasal tabanı olmayan fesihler yapmamalıdırlar. Aşağıda iki işçinin fesih sorusu üzerinde çalışma yapılacaktır.

İsminin verilmesini istemeyen bir okuyucumun sorusu şöyledir: Tahsin Bey, merhaba. Size bir şey danışmak istiyorum. Danışmak için çok vaktim kalmadığının ya da süremin sınırlı olduğunun farkındayım. İşveren, 03 Nisan 2012 tarihinde bana iş akdimi feshetmek istediğini bildirdi. 06.08.2007 tarihinden bu yana İşyeri Laboratuar Sorumlusu olarak çalıştığım işime 'özel nedenlerden dolayı' son vereceklerini belirttiler. Özel nedenleri sorduğumda, bunu açıklayamayacaklarını belirttiler. İşin aslı şu ki, yeni fabrika direktörü benden rahatsız durumdadır. İşimi eksiksiz yapmam, problemleri e-mail olarak yazmam, toplantılarda açıklamam, onu patronlarımızın ya da başkalarının önünde rahatsız etmesinden dolayı benden kurtulmak derdinde olan bir kişidir. Yani kendine iş yapacak birilerini değil, yaranmaya çalışacak birilerini tercih ediyor. 3 Nisan 2012'de sözlü olarak yapılan konuşmada İK Müdürüne ihbar çalışmak istemediğimi ve eğer çıkışım verilecek ise ihbar+kıdem tazminatımın ödenerek tarafıma ödenmesini istedim. Benden Fabrika Direktörü ile konuşmak için zaman istedi. Kendisini her gün aradım bana yanıt verilmedi. En sonunda 06.04.2012 tekrar aradım ve 09.04.2012 de ayağımdan operasyon geçireceğim için bir süre işyerinde olamayacağımı ifade ettim ve mümkün ise bana bugün bilgilendirmede bunmalarını istedim. 06.04.2012 akşamüzeri patronumuzla konuşmuşlar ve raporum bittiğinde işlemlerin başlatılmasını istemiş. İK Müdürü, bölüm müdürümü arayarak operasyonunu yaptırıp raporu bittiğinde işlemleri başlatacakları söylemişler. Ben de tamam dedim ve 20 gün sonra işime döndüm. 30 Nisan 2012'de işime döndüğümde yerime biri alınmış ve İK tarafından e-mail ortamında duyurulmuştu; hem de ben rapor için ayrıldıktan tam bir hafta sonra işe başlatılmıştı. 30 Nisan 2012 tarihinde İK Müdürü, tekrar benimle görüştü ve haklarımı ancak İş Kanunu'nun 24'üncü maddesinden, ben iş akdimi feshedersem vereceklerini belirttiler. Gerekçeyi sorduğumda çalışma koşullarındaki değişiklik olarak cevap verdi. Odadan çıktığında 24'üncü maddeyi araştırdım ve alakasız bir durum ile karşılaştım. 24.madde çok daha farklıydı ve bahsettiği değişiklik 22. maddede yer alıyordu. Kendisine e-mail attım ve 24. maddenin gereklerini beyan ettim ve eğer çıkış vermek niyetindeyseniz 17 veya 18. maddeye göre verirsiniz dedim. Beni 24. maddeden kendim ayrılmazsam iş değişikliği vererek diğer haklarımdan muaf edeceğini ve sadece kıdemimi alıp gideceğimi ifade etti, yani bir nevi tehditti. O günden bu yana da 24. maddeden istifaya zorluyorlar. Taahhütname vererek ben istifa etsem bile ihbar + kıdemimi ödeyeceklerini, işsizliğe bağlayacaklarını söylediler. Ayrıca rapordan bu yana artık bana işle ilgili rutin e-mailler gönderiliyor. Eskiden çok fazla mail gelirken bugün sadece 3-5 tane geliyor ve benim yaptığım tüm işler, yerime gelen kişiye gönderiliyor ve maalesef benden onu eğitmemi istiyorlar. Ama ben istifa etmek istemiyorum ve istifa etmeden haklarımı alarak ayrılmak istiyorum. Kendilerinin istifaya zorlama nedenleri ise şirkete açılan işe iade davaları üzerine verilmiş olan işe iade kararları. İş değişikliği yapıldığında işe iade açsam ya da diğer haklarım için mahkeme açsam tanıklar ile kazanma şansım nedir? Ve ne yapmalıyım. Zira psikolojik olarak yapılan mobing yüzünden dayanacak gücüm kalmadı ve 14 Mayıs 2012 tarihinde de çıkışım gerçekleşecek..."

Okuyucumun bu açıklamasına benzer olaylar, birçok işyerinde yaşanıyor ve işverenler, işe iade riskinden kurtulmak için bir arayış içerisinde olmak zorunda kalıyorlar. Ve işçilere ihbar tazminatını farklı bir modelde ve isimle tahakkuk ettirip sadece kıdem tazminatının açık tahakkukuna yer verip ödemeleri yaparak; fesih sürecinden işe iade davası içermeyecek, işçiyi işsizlik ödeneğinden mahrum bırakmayan bir yöntem ve uygulamayla, İşK.m.24/II-f hükmüne istinaden işçi tarafından "işverenin ahlâk ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzeri davranışları" nedeniyle haklı fesih işlemi yapılmakta ve İşten Ayrılış Bildiriminde de çıkış kodu olarak "25" kodu işaretlenmektedir. Bazı detay bilgilere internet sayfasında yer verilecektir.

Ruhsal ve fizyolojik sıkıntılarla haklı fesih mümkün mü?

 

Asuman YERLİ: 12.07.1999 senesinde Halk Bankasında göreve başladım. 2002 yılında banka özelleştirme kapsamına alındığından çalışanlar özel hukuk kurallarına tabi personel olarak geçiyoruz. 2011 yılında kadın hastalıklarından kaynaklanan operasyonlar geçirdim. Şuan daha iyi olmama rağmen hala ruhsal ve fizyolojik sıkıntılarım var. Sağlık problemlerim nedeniyle Bankadan istifa etmeyi düşünüyorum. Bankanın bana uygulayacağı cezai şart veya yükümlülükler ne olur? Ayrıca tazminat alabiliyor muyum?

C: Okuyucum, detaya ilişkin yaşadığı olumsuz sağlık şartlarını açıklamamıştır. Buna rağmen, İşK.m.24/I-a hükmüne dayanarak iş sözleşmesini sağlık sebepleriyle feshedebileceği düşünülmektedir. Ancak konuya ilişkin açıklamalar, internet sayfasında yapılacaktır.

(Kaynak: Yeni Şafak | 14.05.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.