Ziya PERVER - Kamuda işe giren SSK emeklisinin aylığı kesilir

Emekli olduktan sonra 16.10.2000 tarihine kadar sigorta destekleme primi ödeyerek SSK'lı olarak çalışmaya devam ettim. 16.10.2000 tarihinde devlet memurluğuna geri döndüm ve halen devlet memuru olarak çalışıyorum. Emekli maaşım 01.01.2005 tarihinde kesildi. Bildiğim kadarıyla 14.11.2006 tarihinde Anayasa Mahkemesi bunu öngören düzenlemeyi iptal etmişti. Anayasa'nın iptal ettiği bu duruma göre emekli maaşımı bu iptalin Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra alabilir miyim? Devlet memuru olarak ne zaman emekli olabilirim? Emekli olduğumda geçmişte devlet memuru olarak çalıştığım süredeki kıdem tazminatımı da alabilir miyim? Ali Kaya Bağır

İlk sorunuzdan başlayalım. Kamuda işe giren emeklilerin emekli aylıklarının kesilmesi, işin acelesi gereği 2005 yılı Bütçe Kanunu'na eklenen bir madde ile yapıldı. Fakat bütçe kanunlarına bütçe dışı hükümler konulursa bu hükümleri Anayasa Mahkemesi iptal edebiliyor. Bu yüzden hemen ardından 5335 sayılı kanun TBMM'den geçirildi. Bu kanun halen yürürlükte ve geçerli. Beklendiği gibi Anayasa Mahkemesi Bütçe Kanunu'na konulan hükümleri Kasım 2006'da iptal etti. Ama 5335 sayılı kanun yürürlükte olduğu için 2005 yılından itibaren kamuda çalışanlara (5335'te sayılanlar (vekiller, üniversite öğretim üyeleri gibi olanlar hariç) emekli aylığı verilmiyor. Emekli Sandığı'ndan emekliye ayrılma konusuna gelince, bana göre gerek 2829 sayılı kanun gerek 5434 ve 5335 sayılı kanunlar çerçevesinde çalışma sürenize bakmak lazım. Devlet memuru olarak daha önceki SSK günleriniz ve memuriyet süreleriniz (öderseniz askerlik süresi de) dahil 9 bin günü yani 25 tam yılı tamamladığında emekli olabilirsiniz. 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu gereğince, emekli olduğunuzda hem geçmişte alamadığınız sürelerin ikramiyelerini hem de yeni sürelerin ikramiyelerini alabilirsiniz. Ancak, bu konuda Emekli Sandığı farklı düşünüyorsa, mahkeme yoluyla hakkınızı arayabilirsiniz.

Tarım sigortası için işveren bulmak şart mı?

Bizler tarlalarda, bağlarda, bahçelerde günlük yevmiye ile çalışan kimseleriz. Sabah erkenden amele pazarlarına gidip bizi kim arabasına, işine çağırırsa oraya gideriz. Ne beni işe götüren adamı bilirim ne de bir daha yolda görsem tanırım. Kasım ayında Tarım SSK'ya başlayabilmek için Unkapanı'nda bulunan SSK İhtiyarlık Sigorta Müdürlüğü'ne başvuru formumu doldurup verdim. 22.12.2006 günü 230389 sayılı yazı ile cevap yollamışlar. "Yanında çalıştığınız kişinin Ziraat Odası'ndan kaydını getirin, getirmezseniz sizi Tarım SSK'ya başlatamayız." demişler. Ben her gün başka başka insanların tarlasında, bağında, bahçesinde çalışıyorum; zaten zorla iş buluyorum, bir de beni işe götüren adama 'sizin Ziraat Odası'nda kaydınız var mı, eğer yoksa sizin yanınızda çalışamaz mıyım' mı diyeceğim?

Nigar Hakverdi

2925 sayılı Tarım SSK'ya başlayabilmek için Sigorta Müdürlüğü'ne başvuru formu verilmesi yeterli. Müracatı takip eden ay başından itibaren Tarım Sigortalısı olunur. Galiba siz, 'işini iyi bilmeyen' bir memura rast geldiniz. Zira ne kanunda ne yönetmeliklerde ne de genelgelerde bu tür bir Ziraat Odası kaydı isteme durumu yok. Yapmanız gereken, durumu Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'na bildirmek ve şikayet etmektir. Ayrıca isterseniz yasal bir hakkınızı engelledikleri için Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda da bulunabilirsiniz.

Okurlara kısa cevaplar

Mehmet Ayar: Kanun gereği, isteğe bağlı Bağ-Kur'lu olabilirsiniz ve en az sekiz ay prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanmaya başlayabilirsiniz. Şayet 01.01.2007 günü Genel Sağlık Sigortası başlayabilseydi, 5510 sayılı kanun gereğince isteğe bağlı sigortalı olup 30 gün prim ödedikten sonra sağlık hizmetlerinden de yararlanabilecektiniz.

Koray Öncel: 13.06.1976 doğum tarihiniz ile stajyer olarak 01.10.1992 günü aldığınız SSK sicil numarasını kullanabilirsiniz. Ama emeklilik için başlangıç tarihi, ilk emeklilik priminin yattığı 03.05.1995 günüdür. Sakatlığınız nedeniyle özürlü kadrosunda çalışabilirsiniz. Eğer elinizde Maliye'den alınmış vergi indirim belgesi yoksa 55 yaşında en az 5 bin 750 gün sayısı ile emekli olursunuz (üçüncü derece). Vergi indirim belgeniz varsa bu kere 17 yıllık sigortalılık süresi (ki 03.05.2012 günü tamamlanır) ve en az 3 bin 920 gün sayısı ile SSK'dan emekli olursunuz. Askerlik yaptıysanız askerliği borçlanabilirsiniz.

M.Yılmaz Emre: Rahmetli babanızdan yetim aylığı alan kız kardeşinizin aylığı, yetim aylığını SSK'dan veya Bağ-Kur'dan alıyorsa sigortalı bir işe girdiği an kesilir. Emekli Sandığı'ndan alıyorsa kesilmez. Yetim aylığı alan kız kardeşiniz, sadece kendisi için sağlık karnesi de alabilir. SSK'lı olarak işe girerse 90 günü doldurunca kendisi için, 120 günü tamamlayınca çocukları için SSK'dan sağlık karnesi alabilir.

Mustafa Afyon: Devlet memuriyetiniz, kanuni tabiriyle sakat kadrosunda ise veya sakat kadrosunda değil; ama memur olmadan önce raporu alınmış yüzde 40'lık belgeniz varsa 15 yıllık (5 bin 400 günlük) çalışma süresiyle yaşa bağlı olmadan Emekli Sandığı'ndan emekli olabilirsiniz. Devlet memurlarının sakatlıktan emekliliğinden vergi indirim belgesine ihtiyaçları yoktur; ama bu belgeyi alırsanız halen memuriyetten aldığınız ücretten daha az vergi alınacağı için yükselecektir.

L.Ömer Çakıoğlu: 25.09.1960 doğum tarihinizle 01.04.1985 sigorta başlangıcından önce ifa ettiğiniz 20 aylık askerlik sürenizi borçlanıp öderseniz, başlangıcınız 01.08.1983 olacaktır ve bu başlangıç ile 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlayacağınız 01.08.2008 günü de emekli olursunuz.

Gülseren Yaşar: 01.03.1955 doğum tarihi, 10.01.1988 sigorta başlangıcı ve Temmuz 2006 ayında tamamladığınız 3 bin 600 gün sayısı ile 54 yaşında yani 01.03.2009 günü SSK'dan emekli olursunuz.