Dr. Bumin DOĞRUSÖZ - Kurumlur Vergisi'nde tebliğ taslağı

Bilindiği gibi 1949 yılında kabul edilen 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, yaklaşık 57 yıl uygulandıktan sonra, 21.6.2006 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile 1.1.2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırıldı.

Yine bilindiği gibi yeni kanun, bir çok konuda eskisini tekrar ederken, bazı yeni müesseseleri de vergi hukukumuza dahil etti. Kontrol edilen yabancı kurum kazancı, vergi cennetlerine stopaj gibi müesseseler hukukumuza girdi.

Bazı müesseseler ise kabuk değiştirdi. Örneğin örtülü sermaye düzenlemesi ortaktan borçlanma sınırına dönüştü, örtülü kazanç dağıtımı müessesi transfer fiyatlandırması kimliğine büründü.

Bazı müesseseler ise yeni kanunda, güncel gelişme veya sorunlara göre revize edildi. Bölünme müessesinde, tasfiye düzenlemelerinde veya bazı istisnalarda yapılan düzenlemelerdeki değişiklikler bu gruba örnek olarak gösterilebilir.

Ancak yeni kanunun çıkması ile birlikte, özellikle yeni getirilen veya kabuk değiştiren müesseselerde yorum ve yaşama uyarlanması sorunu hemen karşımıza çıktı. Bu sorunların aşılması ise idari görüşün açıklanmasına bağlıydı.

Maliye idaresi ise, adeta kanuna aniden hazırlıksız yakalanmış gibi, 21 Haziran'dan geçtiğimiz haftanın son gününe kadar bir suskunluk içerisinde kaldı. Oysa kanunun yayımı ile birlikte hemen birkaç gün içinde idari yorumunun da ortaya konulması daha şık bir uygulama olurdu.

Hazırlandı, hazırlanıyor, yayınlandı, yayınlanıyor derken nihayet bakanlık, 12 Ocak günü Kurumlar Vergisi Kanununa ilişkin bir Genel Tebliğ taslağını Gelir İdaresi Başkanlığı'nın web sayfasında açıkladı.

Taslak uzun bir metin. Ekleri ile birlikte 158 sayfa.

İdarenin açıkladığı bu metnin uzunluğu, kanunun bütününü kavramaya yönelik olmasından kaynaklanmaktadır. Bu zaten tebliğde ilgili bölümlemenin kanunun madde numaraları esasına göre yapılmasından da anlaşılmaktadır.

Bu uzunluğun bir diğer sebebi de, önceki genel tebliğlerin tümü ile yürürlükten kaldırılması suretiyle uygulamanın tek bir Genel Tebliğ bazında yürütülmek istenmesi. Zaten önceki genel tebliğler, yasal dayanakları olan 5422 sayılı Kanun'un yürürlükten kaldırılması dolayısıyla 1.1.2006 sonrası için kendiliklerinden yürürlükten kalktılar.

İdarenin Genel Tebliğ metni izahı mümkün olmayacak derecede gecikmiş olmakla birlikte, önce taslak olarak yayınlanmış olmasını, mevzuatın demokratik ve katılımcı şekilde hazırlanması açısından son derece olumlu bir adım olarak nitelendirmek gerekmektedir. Metnin taslak olarak yayınlanması bizce "daha iyi"yi arayışın bir ifadesidir.

Bakanlık üstüne düşeni yapmıştır. Şu anda top, mali kamuoyundadır. Akademisyenlerin, mükelleflerin, serbest ve yeminli mali müşavirlerin, avukatların, meslek odalarının bu metni çok iyi tahlil etmeleri ve bu konudaki eksiklikleri, tebliğ metninde olması gerektiğine inandıkları konuları veya hukuka aykırı gördükleri hususları, Gelir idaresi Başkanlığı'nca verilen "iduran@gelirler.gov.tr" bildirmeleri, Genel Tebliğ metninin başarıya daha yaklaşması için son derece önemlidir.

Görüş bildirenler, görüşlerinin bir örneğini benim mail adresime de gönderirlerse, ben de bunları köşemde değerlendiririm. Zaten kendi görüşlerimi de köşem aracılığı ile açıklayacağım.

Ancak taslağın mali kamuoyunda tartışılması ve görüşlerin bakanlığa iletilmesinde bir süre belirlenmemiş olması, hem çok büyük eksikliktir hem de görüş bildirmeye niyetlenenleri bu niyetlerinden caydıracak niteliktedir. Zira metin uzun bir metindir. 1 veya 2 saatte okunacak bir metin değildir. Bakanlığın her an metni kesinleştirip yayıma gönderme ihtimalinin varlığı, kişileri veya kurumları bu konuda çalışma yapmaktan uzaklaştırabilir. Bu nedenle Gelir İdaresi Başkanlığı'nın, görüş bildirme süresini -ne kısa ne de uzun olarak- belirleyerek açıklaması hem önemli hem de zorunludur.

Bu arada, taslak metinde bir konu yüzeysel olarak geçilmiştir. Bu, transfer fiyatlandırması müessesesidir. Yüzeysel geçme, konunun bu taslak metinden belki çok daha uzun ve ayrı bir Genel Tebliğ veya yönetmelik ile düzenleme ihtiyacından kaynaklanmış bir zorunluluğun sonucudur. Transfer fiyatlandırması düzenleme veya açıklamasında bulunmak, OECD'nin yüzlerce sayfalık konuya ilişkin metinlerinin çözümlemesini de gerektirmektedir. Konunun ağırlığının veya bu konuda bir düzenleyici işlem yapmanın zorluğunun farkındayız. Ancak müessese, 1.1.2007'de yürürlüğe girmiştir. Bu konudaki uygulamanın da hızlı bir şekilde yönlendirilmesi gerekmektedir. Gecikmenin arkasındaki mazeretler ne kadar meşru olsa da, gecikmenin idare hukukundaki adı, hizmet kusurudur.

Birçok ilişkili şirket arası işlemlerde büyük sıkıntılara yol açabilecek transfer fiyatlandırması müessesesini hayata geçirecek alt düzenlemeler hazır değilse, bu müessesenin getirilmesinde zamanlama hatası yapılmıştır. Bu nedenle bu konudaki idari yorumun ve gerekli alt hukuki düzenlemelerin de bir an önce açıklanması ve taslak tebliğ metninin bu metinlerle birlikte değerlendirilmesinin sağlanması, daha sağlıklı sonuçlar verecektir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 18.01.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.