İşverenlerimiz Mesleki Yeterlilik Sistemi'nden Faydalanabiliyor Mu?

 Günümüzde birçok firma veya işveren, "Mesleki Yeterlilik Sistemi" hakkında bilgi sahibi olmaya çalışıyor. Bu sistemi bilenler hatta uygulamaya geçirenlerin sayısı henüz çok az. Kulaktan dolma bir takım bilgilerle sistemi anlamaya çalışmak da en kötüsü.

Nedir bu mesleki yeterlilik? Mesleki Yeterlilik Sistemi; ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı ve işgücünün eğitim sonrasında belgelendirildiği bir sistem. Aslında bu sistem sadece bu tanımlamayla da sınırlanamaz. Alınan belgelerin ulusal ve uluslararası kabulünün de olduğunu belirtmek gerek.

Meslek standartlarının hazırlanması çok önemli

Bu sistemin merkezinde meslek standartlarının oluşturulması var. Ulusal meslek standardı; bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari norm. İş analizine dayanır ve kişinin yürütmesi gereken başlıca görevleri ve meslekî açıdan sahip olunması gereken hususları içerir. Ulusal yeterlilik sistemi ise bireyin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinlik ile ölçme ve değerlendirme kriterlerini içeren ayrıntılı doküman. Bu yeterlilikler, meslek standartları hazırlandıktan sonra, eğitim ve öğretim kurumları ve ilgili diğer tarafların katılımıyla oluşturulur. Son aşamada ise verilen eğitim sonrasında ilgili sınavları geçenler mesleki yeterlilik belgesine sahip olur.

En son Çalışma Bakanı Faruk Çelik, bugüne kadar 249 meslek standardının hazırlandığını ifade etti.

Mesleki yeterlilik sürecini Mesleki Yeterlilik Kurumu yürütüyor

5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu'nun 2'nci maddesine göre; tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az üniversite düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler kapsam dışında. Bunların haricindeki bütün mesleklere ilişkin yeterliliklerde mesleki yeterlilik belgelerinin verilmesi zaman içinde söz konusu olacak. Bütün bu işlemleri Mesleki Yeterlilik Kurumu yürütüyor.

Mesleki yeterlilik belgesi alan da, onu çalıştıran da avantajlı

Peki, bu yeterlilik belgesi ne işe yarar? Hem işvereni hem de işçiyi ilgilendiren birçok yarar söz konusu. İşverenler açısından en klasik fayda, yanlış kişiyi istihdam ederek para ve zaman kaybetme riskini azaltması. İşçi açısından ise bir işi başarıyla ve işverenin beğeneceği şekilde yapması için gerekli bilgi ve beceriyi sağlaması.

Torba Yasa, mesleki yeterlilik belgesi olanları istihdam edenlere 54 aya kadar teşvik getirdi
Konunun asıl önemi ise son dönemde var olan teşvik paketleriyle alakalı. Örneğin, Torba Yasa'da getirilen istihdam teşvikiyle, mesleki yeterlilik belgesi ile mesleki ve teknik eğitim veren orta ve yükseköğrenim kurumlarından mezun olan işsizleri belli koşullarda işe alanlar, 54 aya kadar süreyle, işveren prim hissesinin tamamını işsizlik sigortası fonundan karşılayabiliyor. Yani, bu belgenin önemi çok büyük.

Son teşvik paketinde belge sahibi olanlara yönelik düzenleme olmaması büyük eksiklik
Aslında son gelen teşvik paketinde de bu belge sahibi olanlara yönelik sigorta prim teşvikinin gelmesi çok önemliydi. Ne var ki bu olmadı. Eğer Torba Yasa'da yer bulduğu şekliyle, yeni yatırım yapacak işverenlere belge sahibi olanları işe almaları halinde prim teşviki getirilseydi, istihdamdaki yapısal sorunlara çözüm anlamında önemli adım atılırdı.

Mesleki yeterlilik belgesi olanlara yönelik istihdamın artması için yapılacak tek şey var: Sektör ya da alan temsilcileri ki, bunlar genellikle işverenlerin kurdukları dernekler ya da vakıflar, Mesleki Yeterlilik Kurumu ile temasa geçip, kendi faaliyet alanları için meslek standartları hazırlayacaklar. Daha sonra da bu standartlar esasında çalıştıracakları personelin yeterlilik belgesi alması için onları teşvik edecekler. Bu yolla hem işveren kazanacak hem de işgücü piyasamızda meslek sahibi işgücü çoğalacak.

Mesleksizlik temel sorun

Son yayınlanan işgücü istatistiklerine baktığımızda görüyoruz ki, ülkemizde istihdam edilememenin temel sebeplerinden birisi mesleksizlik. Meslek sahibiyim diyenlerin de ne ölçüde konuya hâkim oldukları tartışmalı. Bu nedenle işgücü piyasamızda yapısal işsizlik sorunu ortadan kaldırılacaksa, yapılması gereken, mesleki yeterlilik sisteminin her sahada devreye girmesinin sağlanması olmalı. Burada devlet baş aktör rolünde kalmalı. Konu işverenlerin tercihine bırakılmamalı.

İnşaat, çimento ve kimya sektörlerinde belgeli çalışan sayısı son yıllarda hızla arttı

Bu noktada, özellikle inşaat sektöründe, mesleki yeterlilik belgesi alanların sayısının hızla artması güzel bir örnek. Bu sektörde yer alan işverenlerin konunun önemine vakıf olması sektörde belgeli işçi sayısını hızla arttırmakta. Bunun dışında diğer sektörlerde de, örneğin kimya ve çimento sektörlerinde de belge sahibi olanların sayısı arttığı gibi, istihdam da buna paralel olarak artmış durumda.

Ağır ve tehlikeli işlerde işiyle ilgili eğitim almayanlar çalışamıyor

Diğer yandan yurt dışına açılan bazı işverenlerimiz, o ülkelerde belge sahibi olmayanların çalıştırılamaması nedeniyle zor durumda kalmakta. Bu nedenle Türkiye'de belgelendirme sistemi sağlıklı işler ise, işverenlerimiz dışarıda yaptıkları işler için Türk çalışanları tercih eder.

Diğer yandan, 2009 yılının başından bu yana, ağır ve tehlikeli işlerde, mesleki yeterlilik belgesi olmayanların çalışması yasak. Bu yasak, doğrudan belgelendirme sürecinin önemini de ortaya koyuyor. Meclise sevk edilen İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı da, eğer alt komisyonlarda bir değişiklik olmazsa, belgelendirme konusunda yeni zorunluluklar getirecek.

Mesleki yeterlilik sisteminin tüm sektörlerde uygulanması şart. Değişen teknolojik koşullar, eğitim - istihdam ilişkisinin kurulmasını tüm sektörler açısından zorunlu kılmakta. Bu nedenle merkezinde özellikle işgücü piyasasına yeni girenlerin olacağı, teşvike konu olabilecek mesleki yeterlilik sistemi herkesçe benimsenmeli, özellikle işverenlerimiz bu konuda daha aktif olmalı. Sonuçta mesleki yeterlilik herkesin kazanacağı bir süreç.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 19.04.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.