Resul KURT - Özel güvenlikçilerin iş güvencesinde disiplin uygulamaları

Okurumuz İbrahim Doğan Salman, pek çok işveren için sıkıntılı bir konu olan iş güvencesiyle ilgili olarak diyor ki; "Özel güvenlik görevlisi olarak çalışan personelin disiplin uygulamalarında ve iş akitlerinin feshine konu olan suçların neler olduğunu ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Yasası'nın disiplin uygulamalarında personele ilişkin uygulamalarının 657 sayılı yasaya dayandırılmasının mümkün olup olmadığını açıklayabilir misiniz?"

İş güvencesi kavramı, devletin istihdam ve üretimde zayıf taraf olarak gördüğü işçilerin korunmasına yönelik olup, ekonomik, sosyal veya işçinin davranışlarından kaynaklanan başka bir haklı neden olmadıkça işten çıkarılmayacağı anlamına gelmektedir. İş güvencesi, ülkemizde ilk defa 4773 sayılı yasa ile 1475 sayılı kanuna eklenen düzenlemeler çerçevesinde 15.03.2003 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Ancak, 4857 sayılı İş Kanunu ile 1475 sayılı İş Kanunu'nun kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesi dışındaki tüm maddeleri yürürlükten kaldırıldığından iş güvencesine ilişkin düzenlemeler 10.06.2003 tarihinden itibaren 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre yapılmaktadır. İş Güvencesi Yasası ile haksız ve geçersiz fesih nedeniyle birçok işveren yüksek tutarlarda tazminatlar ödemek zorunda kalmaktadır. Bu nedenle, iş sözleşmesinin feshinde bu konulara dikkat edilmesi gerekir.

İş sözleşmesinin feshinde geçerli sebep

4857 sayılı İş Kanunu'nun feshin geçerli sebebe dayandırılması başlıklı 18. maddesinde, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işverenin, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorunda olduğu hükme bağlanmıştır.

İş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir. Bu uygulamaya giderken işverenden beklenen feshe en son çare olarak bakmasıdır. Bu nedenle geçerli sebep kavramına uygun yorum yaparken sürekli olarak fesihten kaçınma olanağının olup olmadığı araştırılmalıdır.

Özel güvenlikçiler, Ceza Kanunu açısından memur sayılır

5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un 23. maddesinde, "Özel güvenlik görevlileri Türk Ceza Kanunu'nun uygulanmasında memur sayılır.

Bunlara karşı görevleri sebebiyle suç işleyenler devlet memurları aleyhine suç işlemiş gibi cezalandırılır" hükmü bulunmaktadır. Burada yer alan düzenleme özel güvenlik görevlilerinin işten çıkarılmalarında veya disiplin hükümlerinin uygulanmasında 657 sayılı kanunun uygulanacağı anlamına gelmemektedir. Sadece, özel koruma ve güvenlik görevlilerinin Ceza Kanunu açısından memur sayılarak görevleri sebebiyle işledikleri suçlarda cezalarının artırılması veya buna paralel olarak görevleri sebebiyle bunlara karşı işlenen suçların memurlar aleyhine işlenmiş gibi cezalandırılması söz konusudur.

İşçinin davranışları ve disiplinsizliği nedeniyle iş sözleşmesinin feshi

İş sözleşmesinin, 4857 sayılı yasaya uygun olarak işçinin davranışlarından kaynaklanan nedenlerle işveren tarafından feshedilebilmesi mümkündür. Esasen, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinde, işçinin iş sözleşmesinin feshine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. İşçinin, 4857 sayılı kanunun 25/II. bendi uyarınca iş akdinin sona erdirilmesi halinde işçiye herhangi bir ihbar ve/veya kıdem tazminatı ödenmesine gerek bulunmamaktadır. İşçinin davranışına ilişkin düzenlemelerin bir kısmı 25. madde kapsamında değerlendirilebilecektir. Ancak, bazı davranışların 25. madde kapsamında yer almamakla birlikte iş barışını bozması, diğer işçilerin çalışma şevkini kırması ve işyerinde performans düşüklüğüne neden olması halinde iş akdi 4857 sayılı yasanın iş güvencesine ilişkin 18-21. maddelerine uygun olarak sona erdirilebilecektir.

4857 sayılı kanunun 25'inci maddesinde belirtilen derhal fesih için öngörülen sebepler niteliğinde olmamakla birlikte işçinin iş sözleşmesine aykırı davranışları bulunabilir. Madde gerekçesinde bunlara örnek olarak;

. İşverene zarar vermek ya da zararın tekrarı tedirginliğini yaratmak,

. İşyerinde rahatsızlık yaratacak şekilde çalışma arkadaşlarından borç para istemek,

. Arkadaşlarını işverene karşı kışkırtmak,

. İşini uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz olarak yerine getirmek,

. İşyerinde iş akışını ve iş ortamını olumsuz etkileyecek bir biçimde diğer kişilerle ilişkilere girmek,

. İşin akışını durduracak şekilde uzun telefon görüşmeleri yapmak,

. Sık sık işe geç gelmek ve işini aksatarak işyerinde dolaşmak,

. Amirleri veya iş arkadaşları ile ciddi geçimsizlik göstermek, sıkça ve gereksiz yere tartışmaya girişmek gibi

haller sayılmıştır. Yoksa, 657 sayılı kanunda yer alan disiplin suçlarının özel güvenlik görevlilerinin iş sözleşmesinin feshi için uygulanması mümkün değildir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 12.01.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.