Ziya PERVER - Memur ve esnaf eşine dul aylığı Sosyal Güvenlik iptaline takıldı

SSK'lı vefat ettiğinde 1800 günü varsa geride kalanlarına dul ve yetim aylığı bağlanır. Bağ-Kur'lunun geride kalanlarına ise beş tam yıl prim ödemişse dul ve yetim aylığı veriliyor. Emekli Sandığı iştirakçisi vefat ederse, 10 yıl ve daha fazla süre sosyal güvencesi var ise geride kalanlarına aylık bağlanmaktadır, şayet 10 yılı yok ama 5 yıldan fazla süresi var ise bakıma muhtaç olması halinde eşine, eğitim süreleri boyunca da çocuklarına aylık veriliyor. 1 Ocak 2007 günü yürürlüğe girmesi planlanan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası ile memur, işçi, esnaf, işadamı ayrımı olmadan kim olursa olsun, 'en az beş yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş', olanların geride kalan eş ve çocuklarına dul-yetim aylığı bağlanacaktı. Hatta, 2007 yılı öncesinde vefat edip de yukarıdaki şartları taşımadığı için geride bıraktığı dul eş ve çocuklara aylık bağlanamamış ise 1 Ocak 2007'den önce vefat etmiş olsa da, işçi-memurların geride kalanları, yeni yasa ile bu şartları yerine getiriyorsa aylıklarını alabilecekti.

Ancak, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun bir kısım maddelerinin yürürlüğü Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Kanunun yürürlük tarihi temmuz ayına ertelendi. Bu nedenle kayınvalideniz şimdilik dul aylığı alamayacak. Fakat, bu ertelenme veya ötelenmeden SSK'lılar etkilenmeyecek. Çünkü, Kütahya Milletvekili Abdullah Erdem Cantimur'un teklifi ile kanunlaşan 5561 sayılı kanun 16 Aralık 2006 günü Resmî Gazete'de yayınlanmış olup bu kanun nedeniyle eski yıllarda vefat edip de 1800 günü olmadığı için dul-yetim aylığı alamayan SSK'lıların eş ve çocukları 900 günle veya 900 günü yoksa bile askerlik-yurtdışı borçlanmasıyla 900 günü tamamlayarak aylık alabilecekler.

İsteğe bağlıda emekli ikramiyesi ödenmez

1 Ekim 1964 doğumlu bir bayanım. 17 Ekim 1989'dan beri aralıksız devlet memuru olarak görev yapıyorum, başka bir hizmetim yok. 20 yıllık sigortalılık sürem 17 Ekim 2009'da doluyor. Yaş şartı itibarıyla da 46 yaşını 1 Ekim 2010'da dolduruyorum. Memuriyetten istifa ederek 20 yıllık süreyi doldurmak için geriye kalan yaklaşık 2 yıl 9 aylık sürede, Emekli Sandığı'na dışarıdan prim ödeyerek devam etmek istiyorum. Bu durumda 46 yaşını doldurduğum takdirde (01.10.2010'da) Emekli Sandığı'na emeklilik müracaatımda maaşın yanında, göreve başladığım 17 Ekim 1989 tarihi ile istifa ettiğim tarihler arasında geçen çalışma sürelerime ait ikramiye tutarı ödenir mi? İsmi mahfuz

20 yıllık memuriyet süresini tamamladıktan sonra isterseniz işinizden ayrılıp yazınızda da bahsettiğiniz gibi emeklilik yaşınızı bekleyebilirsiniz. Bu bekleme süresi içinde isterseniz 5434 sayılı kanunun 12. maddesine göre isteğe bağlı iştirakçi olarak karşılık ve kesenek ödeyebilirsiniz; ama madde gereğince; "...Ancak, bu süreler, tekrar sandığa tabi bir göreve başlayanlar için de geçerli olmak üzere emeklilik ikramiyesinin süre ve miktar yönünden hesabı ile kazanılmış hak aylıklarının tespitinde dikkate alınmaz..."

Okurlara kısa cevaplar

Ahmet Bağcı: 1 Mart 1946 doğumlu dayınız, 1965 SSK başlangıcı ve 559 günlük prim ödemesi, 1985 yılından sonra 11 yıl, 5 aylık Bağ-Kur ödemesi ile Bağ-Kur'dan toplamda 5400 günü (15 tam yılı) tamamladığı an emekli olur. Ödememiş ise askerliğini ödeyerek prim ödeme süresini tamamlayabilir.

Erdal Bozer: 10 Mayıs 1957 doğum tarihiniz, 1 Eylül 1983 işe başlama tarihiniz ile son yedi yıllık (2520 günlük) prim ödeme sürenizde en çok SSK'ya (toplamda en az 5150 gün) prim öderseniz 1 Eylül 2008'de SSK'dan emekli olursunuz.

Serdar Aslan: Bebeği dünyaya getirdikten sonra işinden ayrılan eşiniz halen en az asgari ücretin yüzde 25'i kadar (133 YTL) prim ödediği isteğe bağlı sigortalılıkta 2007'den itibaren yüzde 20 emeklilik ve yüzde 12 sağlık olmak üzere yüzde 32 oranında prim ödeyecek ve sağlık yardımlarından yararlanmaya başlayabilecekti. Reform yürürlüğe girmediğinden yine eskisi gibi en az asgari ücretin yüzde 25'i oranında prim ödemeye devam edecek.

Cavit Ünlü: 1943 doğumlu ve 5 Ekim 1959 SSK girişli olan eşiniz, 823 günü 3600 güne tamamladığında normal emekli olabilir. Bahsettiğiniz şekilde yüzde 76 oranlı raporunuz varsa ve raporda 'başkasının sürekli bakımına muhtaçtır' ibaresi olursa reformla birlikte 1 Ocak 2007'den sonra 900 gün sayısı ile malulen emekli olabilirdi; ama reform ertelendiğinden halen 1800 günü yoksa malulen emekli olamaz.