70 Lira Günlük Yevmiye Kazanmak İçin Geldiler Çadırları Mezar Oldu / Vedat İlki

 Esenyurt’ta yapılmakta olan AVM şantiyesinde 200 kadar işçinin kalması için İşçi Çadırları kurulmuştu.Günlüğü 70 TL.karşılığında iş bulma umudu ile İstanbul’a gelen gurbetçi inşaat işçileri bu ucuz çadırlarda kalıyordu.

Standart dışı olan bu çadırlar yangına dayanıklı değil kısacana işveren tarafından ekonomik olduğu için tercih edilmiştir.

Bu işler için gelişen teknoloji ile yanmaz malzemeden imal edilmişleri de mevcuttur.

Bir çok İnşaat şirketi artık şantiyelerinde modern anlamda işçilerin barınması için konteynırlar almaktadırlar.

Fakat ülkemizde denetim zayıflığı genelde iş kolu olarak inşaat sektöründe yaşandığı için şimdi sorumluluklar Belediyeler ve kurumlar arasında gidip gelecektir.

Bu çadırlarda ise yangın söndürücülerin olmaması,elektrik aksamının kurallara göre hazırlanmaması,yangın çıkış kapılarının çift taraflı olmaması da facianın boyutlarını artırmıştır.

SGK YETKİLİLERİNİN İLK YAPACAKLARI İŞ:

İşçinin özlük dosyasından işe giriş tarihlerine göre Sigortalı İşe Başlama Bildirgelerini inceleyecektir.

5510/8.Maddesinde Sigortalı Bildirimi ve Tescili Bölümünde;

İşverenlere 4-1(a) kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi;

İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün, SGK'na verilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır.

Şimdi tabi ki Denetmenler yada Müfettişler tarafından yapılacak incelemelerde  hayatlarını kaybedenlerin sigortalı işe giriş bildirgesinin bu kurallara göre düzenlenip düzenlenmediği ortaya çıkacaktır.

İdari işlemler ona göre başlayacaktır.Geniş kapsamlı yapılacak soruşturma neticesi ile Ölümlü İş Kazası işlemler sonuçlanacaktır.

YILLARCA İHMAL EDİLEN BİR TÜRLÜ HAYATA GEÇİRİLMEYEN UYGULAMA NEDİR?
5510/8.Maddesinin İkinci Fıkrası;
Sigortalılar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, sigortalı olarak çalışmaya başladıklarını SGK'na bildirirler. Ancak, sigortalının kendini bildirmemesi, sigortalı aleyhine delil teşkil etmez.

Bu madde aslında Mülga olan 506 sayılı Kanununa 4447 sayılı yasa ile ilave edilmesine rağmen 13 yıllık süredir bir arpa boyu yol alınmamıştır.

Sigortalılara anlatılmamıştır.Sadece SSİY formu mevcut olup nasıl kullanılacağı bir sır gibi saklanmıştır.

Oysa bu sır Sigortalılara anlatılmış olsa idi ana kaynağından ilk elden çapraz sigortalılık kontrolü yapılacak idi.

Sigortalı içinde ileride açağı hizmet tespit davalarında delil niteliği taşıma imkanı ortaya koyabilirdi.Hak kayıpları sigortalı lehine çözülürdü.

SGK' da kayıtdışı kaçağın önüne geçme şansı olacaktı.

SÜRESİNDE BİLDİRİLMEYEN SİGORTALILIKTAN DOĞAN SORUMLULUK:

5510 Sayılı Kanunun “Süresinde bildirilmeyen sigortalılıktan doğan sorumluluk” başlıklı 23 üncü maddesinde, “Sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile SGK'na bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir. Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile gelir bağlanırsa bu gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri tutarı, 21 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir.

Şimdi 11 cana mal olan Kazada işveren temsilcileri bu yola başvurmuşsa SGK gözünden kaçmayacaktır.

İŞ KAZASI KAPSAMI:
Kanunun 4 -1 (a) bendi kapsamında çalışan sigortalının;
a)İşyerinde bulunduğu sırada,
b)İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, 
c)Görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d)Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatına tabi olup olmadığına bakılmaksızın yine bu mevzuatta belirtilen sürelerde çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e)İşverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında

SGK'ca bir olayın iş kazası sayılabilmesi için,  yukarıda belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelen olayın sigortalıyı hemen yada sonradan bedenen yada ruhen özre uğratması gerekmektedir.

Bu çerçevede, SGK'ca bir olayın iş kazası olup olmadığının  değerlendirilebilmesi için öncelikle iş kazası geçiren kişinin,
-Sigortalı olması,
-Mutlaka bir olay ile karşılaşmış olması,
-Meydana gelen olay nedeniyle bedenen veya ruhen özre uğraması
hallerinin bir arada bulunması gerekmekte, bu hal ve durumlardan bir tanesinin bulunmaması halinde, ortaya çıkan herhangi bir olayın iş kazası olarak nitelenmesine imkan bulunmamaktadır.

SGK'ca bir olayın iş kazası olup olmadığının tespiti sırasında,  öncelikle ortaya çıkmış bir olayın mevcut olması ve  olay ile netice arasında mutlaka bir ilişkinin bulunması, diğer bir deyimle ortaya çıkan olayın nedeni ile sonucu arasında bir ilişki kurularak, buna  göre değerlendirilmesi gerekmektedir.

İşyerinde öncelikle yürütülen işle ilgisi olmayan bazı hal ve durumların 5510 Sayılı Kanunun 11 inci maddesinde yer verilen işyeri tanımında yer alan, sigortalı sayılanların maddî olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerler olarak tanımlandığı dikkate alınarak, işyerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlarda meydana gelen olayların SGK'ca bu çerçevede iş kazası yönünden değerlendirilmesi gerekmektedir.

İŞ KAZASININ BİLDİRİLMESİ VE SÜRESİ:
işveren tarafından o yer yetkili kolluk kuvvetlerine (Jandarma, Polis Karakolu) derhal, Kuruma da (Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine ve Sosyal Güvenlik Merkezlerine, SGK Başkanlığı ve Genel Müdürlükleri ile bağlı birimlerine) en geç kazadan sonraki üç iş günü içinde,Çalışma Müdürlüklerine iki işgünü içinde bildirmelidir.
Buna göre, anılan madde hükmünde bildirim süreleri işgünü olarak belirlendiği göz önünde bulundurularak, cumartesi, pazar ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinin bildirim hesabına katılmaması, bu günlere rasgelen günleri takip eden günden itibaren üç günün hesabına devam edilmesi gerekmektedir.

Artık İş Kazası/Meslek Hastalıkları bildirimi SGK portalından e-sigorta sisteminden yapılacaktır.

İŞVERENİN KAÇINILMAZLIK İLKESİ İHLALİ:
İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınması gerektiği, Kaçınılmazlık halinin, olayın meydana geldiği tarihte geçerli bilimsel ve teknik kurallar gereğince alınacak tüm önlemlere rağmen, iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi durumu olduğu, ancakişverenin alınması gerekli herhangi bir önlemi almamış ve iş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmiş ise olayın kaçınılmazlığından söz edilemeyeceği,
dikkate alınarak, sigortalıların geçirdikleri iş kazası veya yakalandıkları meslek hastalığı şayet, işverenlerin; kastı veya işyerlerinde yürüttükleri işleri sırasında sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatı çerçevesinde alınması gereken tedbirleri almaması nedeniyle iş kazası veya meslek hastalığının meydana geldiğinin SGK'ca tespiti halinde, sigortalılarımıza ödenmiş veya ileride ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin SGK'ca işverene ödettirilmesi, ancak işverenin sorumluluğunun tespitinde Kaçınılmazlık İlkesinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

İŞ KAZASINDA HAK SAHİPLERİNE YAPILMASI GEREKEN ÖDEMELER:
1.)Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
2.)Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
3.)İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
4.)Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
5.)İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi

5 YIL SİGORTALILIK SÜRESİ 900 GÜN PRİM ÖDEME İLE ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANMASI:
En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4-1(a) kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde ölüm aylığı bağlanır.

KONU İNCELENDİĞİNDE ORTAYA NASIL BİR SONUÇ ÇIKACAKTIR:
İş Güvenliği,İşçi Sağlığı,İşle ilgili Teknik Emniyetinin ne kadar ihmal edildiği gözler önüne serilecektir.

Bu konuda yıllarca ihmal edilen bir nokta da İş Tüzüğü halen eski şekli ile İş Müfettişlerinin rehberi olmaya devam ederken bu konuda yeni bir düzenlemeye gidilmemiştir.

Mülga olan 1475 sayılı yasa baz alınarak hazırlanmış olup 2003 yılında yürürlüğe giren 4857 sayılı yasa ile de yeni bir İş Tüzüğü revizyonuna gidilmemiştir.

Şu anda mevcut olan İş Tüzüğü ile İş Müfettişleri işlem yapmaya devam etmektedir.

Bu Kazada Tüzük de mevcut olan II.Bölümde yazılı şartlar görmezlikten gelinmiştir.
Koğuşların pencerelerinin üst kısımları, her zaman açılıp kapanacak şekilde (vasistaslı) olacak, ayrıca koğuşlardaki havayı, devamlı bir şekilde değiştirebilecek tertibat tesisat, baca, menfez veya elektrikli özel vantilasyon cihazları bulunacaktır.
Koğuşlarda tavan yüksekliği 280 santimetreden aşağı olmayacak ve adam başına düşen hava hacmi, en az 12 metreküp olarak hesap edilecek, her koğuşta yatırılacak işçi sayısı, buna göre tespit edilerek koğuşun hava hacmi ile yatabilecek en çok işçi sayısını gösteren ve işveren veya işveren vekilinin imzasını taşıyan bir cetvel, koğuşlara asılacaktır.
Koğuşlardaki yataklar, tabanla bağlantısı kesilecek surette karyola ve somyalar üzerine yayılacak, aralarında en az 80 santimetrelik bir açıklık bulunacak, başuçlarına, özel eşyaların konması için, küçük etejer veya komodinler konacak, iki katlı karyola ranza kullanıldığı hallerde, katlar arasındaki yükseklik ile karyola somyaların genişliği 80 santimetreden az olmayacaktır.
Koğuşlarda, duvarlara çivi çakılması, elbise ve benzerinin asılması yasaktır. Koğuşlarda yatan işçi sayısı kadar, kilitli ve uygun elbise dolapları bulundurulacak ve bunların yüksekliği 170 santimetreden aşağı olmayacaktır.
Koğuşlardaki yatak, yastık, yorgan, battaniye, yatak örtüsü, yastık kılıflı, pike gibi yatak eşyası, mevsim ve iklime göre sağlanacak ve bunlar, temiz bir halde bulundurulacak ve yataklar, pamuktan, yünden veya kauçuktan yapılacak, her gün havalandırılarak üstleri temiz örtü ile örtülecektir.
Koğuşlarda, yatağa iş elbiseleri ile oturmak ve yatmak yasaktır.
Koğuşların, soğuk mevsimlerde sağlığa uygun bir şekilde ısıtılması gerekir. Isıtmak için soba kullanıldığında, duman, gaz ve yangın tehlikesine karşı gerekli tedbirler alınacaktır. Mangal kömürü veya kok kömürü ile mangal veya maltız gibi vasıtalarla veya üstü açık ateşle veya borusuz petrol sobası veya havagazı sobası ile ısıtma yasaktır. Tutuşturucu olarak benzol ve petrol gibi parlayıcı maddeler kullanılamaz.
Koğuşlar, geceleri yatma zamanına kadar, koridor ve helalar ise sürekli olarak aydınlatılacak, koğuş kapılarının yukarı kısımları, camlı yapılmak suretiyle koridorlardaki ışıktan yararlanılacaktır.
Koğuşlarda, havagazı ile aydınlatma yasaktır.
Koğuşlarda yemek pişirmek ve yemek yemek yasaktır. Ancak yemek yerlerine gitmesinde tıbbi sakınca görülen hasta işçilere, doktorun göstereceği lüzuma göre, odalarında yemek yeme izni verilir.
Koğuşlar her gün, toz kaldırmayacak bir şekilde süpürülüp temizlenecek, gereken yerlerin tozları alınacaktır. En az 6 ayda bir veya gerektiğinde antiseptik solüsyonlarla genel temizlik ve ensektisit ve rodentisit uygulaması yapılacaktır.

Kaldıkları şantiye çadırlarının ne kadar sağlıksız ve yangına karşı güvenliksiz olduğunun göstergesi de 11 cansız beden ile cevap verilmiştir.
İtfaiye ekiplerinin müdahalesi sonucu söndürülen yangında inşaatta çalışan 11 işçinin yatakhane olarak kullanılan 3 çadırda yanarak ve dumandan etkilenerek hayatlarını kaybettiği belirlenmiştir.

İHMALLERLE İŞ KAZALARI GÜNCELLİĞİNİ KORUYOR:
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da tıpkı yıllar önce Topkapı Davutpaşa patlaması ,Ankara Ostim patlaması ,Karadon Maden Ocağı patlaması ,Elbistan’da Kömür Ocağının çökmesi gibi soruşturma başlatacaktır.
Daha henüz soruşturması bitmeyen cesetlerine ulaşılmayan Adana Barajında kaybolan işçilerin soruşturması gibi yapılacaktır.
Sonucu elbette İş Kazasıdır.

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı’nın ifade ettiği gibi,
"Elbistan'da geçen yıl iş kazasında hayatını kaybeden 10 işçi halen toprak altında, geçtiğimiz günlerde Adana'da hayatını kaybeden 10 işçiden 6'sının ölüsüne bile ulaşılamadı. Dün İstanbul Esenyurt'ta bir inşaatın şantiyesinde bu çağda çadırlarda kalmak zorunda bırakılan 11 işçi, çıkan yangında hayatını kaybetti" ifadelerini kullanan Soğancı, her gün Türkiye'nin bir yerinde, işçi cenazelerinin toprağa verildiğine dikkat çekti.

O halde SGK istatislikleri ile Ölümlü İş Kazalarına baktığımızda sayıların azalma eğiliminde olmadığını görüyoruz.
Biraz da ihmalin yoğun olduğu sektörde  inşaat sektöründe değil mi?

Mesleki Yeterlilik Kurumuna göre sertifika ve eğitimin öncelikle uygulanması gereken kuruluşlar inşaatlar olmalıdır.

TMMOB BU KONUDA ÖNERİLERİNİ DİKKATE ALMALIYIZ:

Bakanlık, işçilerin sağlığının korunmasında en büyük yükümlülüğün kendisinde olduğunun farkına varmalı,
-Yasa çıkaracağız, yönetmelik çıkaracağız diye her gün bir birini tutmayan açıklamalardan vazgeçilmeli,
-Acilen, işçi sendikaları, kamu çalışanları sendikaları, TMMOB, TTB ile bir araya gelerek gerekli düzenlemelere karar verilmeli, önerileri önemsenmeli,
-İşçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanması bir kar alanı olarak değil, kamu hizmeti olarak görülmeli, düzenlemeler bu çerçevede yapılmalı,
-İşyeri denetimleri artırılmalı,
-İşçi sağlığı ve güvenliğine yönelik cezalar artırılmalıdır.

ÇSGB 11 -15 Eylül 2011 tarihlerinde İstanbul’da ev sahipliğini yaptığı 19. Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi ve Fuarında Ulusal ,Uluslararası düzeyde İşçi,İşveren Konfedarasyonları,Üniversiteler,Sivil Toplum Örgütleri,Bölge Çalışma Müdürlükleri,SGK bir koordinasyon içinde çözüm odaklı çalışmaları yaparak bildirileri yayınlamıştır.

Buradan çıkan sonuç ve tebliğlerin biran önce ILO standartlarında hayata geçirilmesi gerekir.

ÇSGB hızla harekete geçerek,TBMM en azından bu ölümlü İş Kazalarını dikkate alarak İş Sağlığı Güvenliği Yasa Tasarısı’nı 2012 yılında kanunlaştırması ile bu yarayı umarım iyileştirmiş olacaktır.

11 İşçi kardeşimiz umutlarını,hayallerini,emeklilik haklarını,son defa sevdiklerini görmeden bir ihmalin kurbanı olarak yüreklere ateş salarak çayır çayır yandılar.

Ölenlere Allah(cc) Rahmet diler iken,kederli Ailelerine sabırlar dilerim.

(Kaynak: Alitezel.com | 14.03.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.