Teknik personel-Anahtar teknik personel ayrımı / Celal Kaplan

Müteahhitlik yapan bir işveren üstlendiği yapım ve onarım işinde üç farklı özellikte eleman istihdam eder. Bunların sahip olması gereken teknik özellikler Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği'nde gösterilmiştir. İlk grubu anahtar teknik personel oluşturur. Yönetmelik anahtar teknik personeli, "gerçek veya tüzel kişi (müteahhit) tarafından, taahhüt ettiği işlerden bağımsız olarak istihdam edilen ve şantiyede yürütülen çalışmaları merkezden yöneten kişi" olarak tanımlamaktadır. Aynı yönetmeliğin "İsteklinin organizasyon yapısına ve personel durumuna ilişkin belgeler" başlıklı 43. maddesinde, anahtar teknik personel ve bunların taşıyacağı şartlar ihalede asgari yeterlik kriteri olarak belirtilmiştir.

5 YIL DENEYİM
Anahtar teknik personelin en az beş yıl deneyimli mimar ve mühendis olup ihale tarihinde istekli firmanın bünyesinde çalışıyor olması gerekmektedir.
Deneyim süresi, ilgili meslek odasının üye kayıt belgesiyle, isteklinin bünyesinde çalışıyor olma koşulu da SGK'ya verilen onaylı prim belgeleriyle kontrol edilir.
Tabii SGK bildirimi ile ilgili koşullar anahtar teknik personelin ihaleye girecek isteklinin çalışanı olması halinde aranır.
Yoksa ihaleye giren gerçek kişi işletmesinde, işletme sahibi, isteklinin şirket olması halinde de şirket ortağı aynı zamanda anahtar teknik personel olabilir. Şahıs şirketleri örneğin kollektif şirkette ortaklardan, limited şirketlerde müdürlük görevini yürüten ortaklardan, anonim şirketlerde ise yönetim kurulu başkan veya üyesi, murahhas üye ya da genel müdür ortaklarından birisinin anahtar teknik personel şartlarını taşıması halinde SGK bildirim belgesi aranmaz. Fakat ortaklık sürelerini gösterir bir resmi belge ibraz gerekir.

İHALE ŞARTLARI
Teknik personel ise ihale konusu işte istihdam edilmesi öngörülen teknik elemanları ifade eder.
Bir işte yüklenicinin istihdam edeceği teknik personelin sayısı ve bunların niteliği işin durumuna göre belirlenir ve hem ihale ilanında hem de idari şartnamede önceden duyurulur.
Yine ihaleyi kazanan istekli ile yapılan sözleşmede bu kapsamdaki personelin nitelik ve sayısı yer alır.
Müteahhit de yer teslimin yapıldığı tarihten itibaren beş gün içerisinde işin yürütülmesi sırasında çalıştıracağı teknik personeli, idarece istenilen nitelik ve sayıda olduğuna dair belgeleri ihale makamı idareye sunar. Önemli bir husus da anahtar teknik personel ile teknik personelin muhakkak ayrı kişiler olmasıdır. Anahtar teknik personel olarak gösterilen kişi, aynı zamanda teknik personel olarak istihdam edilemez. Bu tanımdan çıkan bir sonuç da anahtar teknik personelin yüklenicinin kendisi veya ihaleden önce de çalışanı olması gerekmektedir. Diğer ifadeyle anahtar teknik personel, ihaleye girmek için gerekli şartlardan birisidir. Oysa teknik personel ile ihaleli işin alınmasından sonra sözleşme yapılıp, ihale boyunca istihdam edilir. Teknik personelin her zaman dışarından üçüncü bir kişi olması da zorunlu değildir. Şirketlerde şirketin anahtar teknik personel olarak bildirilmeyen diğer ortakları, gerekli şartları taşıyorlarsa aynı zamanda ihalenin teknik personeli olabilir. Hatta bu çoğu kez böyledir.

ESER SÖZLEŞMESİ
Teknik personel olarak dışarıdan üçüncü bir kişi istihdam edilmek zorunda kalındığında bu kişi ile yapılan sözleşme bir iş sözleşmesi olabileceği gibi, bir istisna (eser)sözleşmesi de olabilir. Çünkü yapım onarım işlerinde teknik personel olarak istihdamı istenilen personel, çoğu kez mimar veya inşaat, makine ve elektrik mühendisi gibi özelliklerdeki kişilerdir. Bu kişiler de piyasada serbest bürolar tarzında çalışıp kendi adlarına vergi mükellefidirler. Ayrıca yaptıkları teknik hizmet, ihale konusu işte diğer çalışanlardan çok farklıdır. İşin gereken kısmında danışmanlık hizmeti vermekte, bu nedenle de tüm mesailerini bu işe harcamalarına gerek duyulmamaktadır. Kısacası verilen teknik personel hizmeti iş sözleşmesinin bağımlılık ve devamlılık unsurunu pek de taşımamakta, dolayısıyla yükleniciyle yaptıkları sözleşmeleri bu yönüyle eser sözleşmesine kaymaktadır. Nitekim bunların çoğunun vergi mükellefi olması nedeniyle aldıkları ücret karşılığı fatura tanzim etmektedirler. Sosyal güvenlikleri bağımsız çalışan durumları nedeniyle 4/b statüsünden sağlandığından yüklenici işverenin bu kişileri diğer çalışanlarla sigortalı göstermesine imkan bulunmamaktadır.
Yüklenicinin üstlendiği işte taahhüt ettiği teknik personeli çalıştırması hususu ihale makamı yetkililerince daha en başından kontrol edilmektedir.
Önce gerekli teknik personel taahütleri yer tesliminden itibaren yapılır. Ayrıca işin her safahatında ihale makamı teknik kontrollük mekanizması teknik personel hizmetinin yeterliliğini kontrol etmekle görevli ve yükümlüdür.
Aksi durumda yükleniciye anında ve bir çok yaptırım uygulayabilir. Dolayısıyla yüklenicinin üstlendiği işte teknik personel çalıştırmamış olması nerdeyse imkansız bir olgudur.
Hatta bir yönden ihale makamı kendi kendini inkar etmiş olur. Fakat teknik personelin diğer işçiler gibi 4/a sigortalısı olarak bildirilmemiş olması yaptıkları sözleşmenin türü ve sosyal güvenliklerinin farklı statüye girmesinden kaynaklanmaktadır.
İhale makamı teknik personelin SGK bildirimlerinden kuşkulanıyorsa da bu durumu öncelikle SGK'nın ilgili birimine bildirmelidir.

(Kaynak: Yeni Asır | 13.03.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.