Askerlik Borçlanması / Arif Temir

  5510 sayılı Kanuna göre 4.maddenin a, b ve c bendinde yer alanlar(eski SSK'lı, Bağkurlu ve memurlar) askerlik borçlanmasını yapabileceklerdir.
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi(eski Bağkurlu) sigortalıların yapacakları borçlanma taleplerinde de tescil edilmiş olma şartı dışında herhangi bir şart aranmamaktadır. 01.10.2008 tarihinden önce 1479 ve 2926 sayılı kanunlar gereğince aktif sigortalı olmamaları nedeniyle askerlik borçlanma talepleri reddedilen sigortalı ve hak sahipleride 01.10.2008 tarihinden sonra yeniden başvurmaları durumunda borçlanma işlemleri için aktif sigortalı olma şartı aranmayacak .
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi(eski Bağkurlu) kapsamında sigortalı sayılanlar askere alınmaları halinde sigortalılıkları devam ediyorsa  bunlar borçlanamayacaklardır. Ancak sigortalılıkları devam etmeyenler borçlanabileceklerdir. 
Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen sürelerin borçlandırılması talebinde bulunacak olanlar ilgili belgeleri  askerlik şubelerinden veya kuvvet komutanlıklarından temin edebilirler.
Askerlik borçlanması  işçiler(4/a'lılar) yönünden askerlikten önce sigortalılıkları olmayanların sigortalılık süresini borçlanma süresi kadar geriye götürür. Bu da borçlananların sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayılarını artırarak emeklilik yönünden avantajlı bir durum oluşturur.

KAMU İŞÇİSİNE AVANTAJ
- Askerlik borçlanması yapan kamu işçisine tazminat avantajı var
Kamu kurum ve kuruluşlarından emekli olan işçi işyerinde çalışırken  muvazzaf askerliğini yapmışsa, askerlik borçlanması yaptığı takdirde askerlik süresi kıdem tazminatı hesabında dikkate alınıyor.
Örnek: Mehmet bey, 01.01.1987 yılından beri A kurumunda işçi olarak çalışıyor. Mehmet bey 1990-1991 yıllarında toplam 18 ay askerlik yapmıştır.  Mehmet bey, A kurumundan emekli olurken  askerlik süresini borçlandığı takdirde kıdem tazminatı hesaplamasına 18 ay eklenecektir. Buna göre Mehmet bey yaklaşık birbuçuk maaş tutarında borçlanmadan dolayı kıdem tazminatı alacaktır.

DOKTOR VE AVUKATLAR
- Doktora öğrenimi ve tıpta uzmanlık yapanların borçlanmaları
Doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık yapanlar Sigortalı olmaksızın  yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim sürelerinin borçlanabilirler. Bunlar  gerekli belgelerini ilgili hastane veya öğrenim kurumlarından alırlar.
- Avukatlık stajı yapanların borçlanmaları
Sigortalı olmaksızın avukatlık stajı yapanlar normal staj sürelerini borçlanabilirler. Avukatlık stajında olduklarına ilişkin belgelerini ilgili baro başkanlıklarından temin ederler.
- Tutuklanan ve gözaltına alınanların borçlanmaları
5510 sayılı  Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında geçen süreler hariç, sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, bu suçtan dolayı beraat edenler tutuklulukta veya gözaltında geçen primi ödenmemiş sürelerini borçlanabilirler.  Bu durumda olanlar   ilgili cumhuriyet savcılığından belgelerini temin edebilirler. 
- Grev ve lokavtta geçen sürelerin borçlanılması
İşçiler grev ve lokavtta geçen sürelerini borçlanabilirler. Grev ve lokavtta geçen süreyi gösteren belgeler işyerinin bağlı olduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın bölge müdürlüğünden alınır. 
- Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen sürelerin borçlanılması
Hekimler fahri asistanlıkta geçen sürelerini borçlanabilirler. Borçlanma için gerekli belgelerini  kurumlarından alabilirler.
- Seçim sebebiyle görevlerinden ayrılanların borçlanması
Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden aybaşına kadar açıkta geçirdikleri süreleri borçlanabilirler. İlgililerin bu durumların gösteren belgeleri ilgili kamu idarelerince onaylanır. Kurum tarafından elektronik ortamda alınan belgeler için ilgiliden ayrıca belge istenmez. 
- Subay, astsubay ve polislerin  borçlanmaları
Subay, astsubay ve polisler  okullarda geçirdikleri süreleri borçlanabilmektedirler. Buna göre;
- Fakülte veya yüksek okullarda kendi hesabına okuduktan sonra subay veya astsubaylığa atananların
- Yedek subaylık hizmetini takiben subaylığa geçirilenlerin 
- Fakülte ve yüksekokullarda kendi hesabına okuduktan sonra, komiser yardımcısı veya polis memuru olarak atananların başarılı öğrenim süreleri; borçlanmanın yapıldığı tarihte ilgisine göre en az aylık alan teğmenin, astsubay çavuşun veya polis memuru ya da komiser yardımcısının prime esas kazancı üzerinden, bu sürelere ait primler kendileri tarafından ödenerek, borçlandırılmak suretiyle hizmetten sayılır. 
Bu şekilde hesap edilecek borç, tebliğ tarihinden itibaren iki yıl içinde eşit taksitler halinde ödenir.

- Primlerin ödenme zamanı
Borçlanılan dönemin primi borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenecek. Borçlandırılan süreleri sigortalılığa sayılır.
- Yapılan borçlanma statülerinin belirlenmesi
Memurlar ile  seçim sebebiyle görevlerinden ayrılanların borçlanması 4/c kapsamında değerlendirilmektedir.
Askerlik borçlanması, doktora öğrenimi ve tıpta uzmanlık yapanların borçlanmaları avukatlık stajı yapanların borçlanmaları, tutuklanan ve gözaltına alınanların borçlanmaları, grev ve lokavtta geçen sürelerin borçlanılması, hekimlerin fahri asistanlıkta geçen sürelerin borçlanılması borçlanıldığı tarihteki  statülerine göre belirlenmektedir.
- Taksi/Dolmuş  Şoförlerinin Borçlanmaları
Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden çok kişi tarafından çalıştırılan  şoförlerin sosyal güvenliklerinin sağlanması konusunda  mağduriyetler oluşmaktaydı. Bu mağduriyetler 6111 sayılı Kanun ile giderildi. Bu konuda ki düzenleme 5510 sayılı Kanuna eklenen ek 6 ncı madde ile yapıldı. 
Kısmi süreli(part-time) İş sözleşmesi ile çalıştıkları takside/dolmuşda ay içinde 10 günden az çalışmaları bulunan şoförler 01.03.2011 tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (eski SSK'lı olarak) sigortalı sayılacaklardır. 
Bu durumdaki taksi/dolmuş şoförleri  30 gün süre ile primlerini kendileri ödeyeceklerdir. Ancak primlerini 2012 yılında prime esas günlük kazancın 19 katı olarak %32.5 oranında ödeyecekler. 19 kat her yıl için bir puan artırılarak 30 kata çıkacak. 
01.01.2012-30.06.2012 tarihleri arasında ay içerisinde 10 günden az çalışıp primlerini aylık kazanç alt sınırı üzerinden kendileri ödeyecek olan şoförler (işsizlik sigortası ödemek istemezlerse) 29,55x19x%32,5=182,47 TL prim ödeyeceklerdir. Şoförler işsizlik sigortasınıda  ödemek isterlerse bu durumda 29,55x19x%35,5=199,31 TL prim ödeyeceklerdir.
Şoförler 10 günden az çalıştıkları sürelere ilişkin  2012 yılı için her ay 19 gün ödeyecekleri primlerini 30 güne tamamlamak için  isterlerse  kalan süreyi borçlanma suretiyle ödeyebilecekler.
Örneğin  2012 yılında  kısmi süreli çalışmasından dolayı 19 gün prim ödeyen bir taksi/dolmuş şoförü isterse kalan 12 günü prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında kalmak üzere  borçlanabilir.

PART-TİME ÇALIŞANLAR
- Kısmi(Part-Time) Süreli Çalışanların Borçlanmaları
4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar eksik kalan sürelerini 30 güne tamamlamak üzere borçlanabilirler.  Kısmi  süreli çalışma tam süreli çalışmanın üçte ikisine kadar olan çalışmalardır. Bir işyerinde haftalık çalışma 45 saat ise  bu işyerinde 30 saate kadar olan çalışmalar kısmi süreli çalışma olarak kabul edilir. 
5510 Sayılı Kanunun 41 inci maddesine eklenen (i) bendi ile 25/2/2011 tarihinden sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerini borçlanmalarına imkan sağlanmıştır. Kısmi süreli çalışanların borçlanmaları  5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (eski SSK'lı olarak) değerlendirilecektir. 
Örneğin ay içerisinde 13 gün kısmi süreli çalışan bir işçi  kalan süreyi 30 güne tamamlamak üzere 17 günü borçlanabilecek. 
Kısmi süreli çalışanların prim miktarı prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32'si oranında hesaplanacaktır.
Genel sağlık sigortası primi ödemek suretiyle 30 güne tamamlayanların bu sürelerde yapacakları borçlanmalarda borçlanma tutarı % 20 oranı üzerinden hesaplanacaktır.
Bu kapsamda borçlanma yapacakların; genel sağlık sigortası primi ödenmemiş süreler için borçlanma tutarı (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 32), genel sağlık sigortası primi ödenmiş süreler için borçlanma tutarı ise (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 20) formülüne göre hesaplanacaktır.
Ay içerisinde 14 gün kısmi süreli çalışan bir işçi kalan 16 gününü prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanmak isterse 29,55x16x%32=151,29 TL prim ödeyecektir.

Memurların borçlanmaları
Memurlar kendi personel mevzuatına göre aylıksız izinli oldukları sürelerini borçlanabilirler. Aylıksız izin kullanan memur bu sürenin   borçlandırılmasını için gerekli  olan belgeleri kurumlarından alırlar.
Örnek: Ahmet bey A kurumunda  memur olarak 10 yıldan beri çalışmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 108.maddesinde sayılan durumlardan 6 ay ücretsiz izin kullanmıştır. Ahmet bey kullanmış olduğu bu ücretsiz izin süresini isterse borçlanabilecektir. İlgili belgeleri kurumundan aldıktan sonra  Sosyal Güvenlik Kurumuna verecektir.

Borçlanma miktarları ne kadar olacak
Borçlanmalar prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak kaydı  ile belirlenir. Günlük kazancın % 32'si üzerinden hesaplanır. Prime esas kazancın alt ve üst sınırı asgari ücret artışına göre değişmektedir. 01.01.2012-30.06.2012 döneminde;
Günlük kazancın alt sınırı:29,55 TL
Günlük kazancın üst sınırı:192,07 TL
Örnek: Mükremin bey, çalıştığı işyerinde grev ilan edilmesi sebebiyle 6 ay çalışmamıştır. Bu altı aylık süreyi borçlanmak istemektedir. Mükremin beyin  ödeyeceği prim miktarı ne kadar olur? 
Mükremin bey,  alt sınırdan 6 ayı borçlanmak isterse aylık 283,68 TL olmak üzere 6 ay için ödeyeceği prim tutarı  1.702,08 TL prim ödeyecektir. Mükremin bey,    üst sınırdan 6 ay borçlanmak isterse aylık 1.843,92, TL olmak üzere 6 ay için ödeyeceği prim tutarı 11.063,52TL prim ödeyecektir.

(Kaynak: Güneş Gazetesi | 23.02.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.