İbrahim IŞIKLI - Sosyal güvenlik reformu ertelensin mi?

Son bir aydır, internet haber sitelerinde, gazetelerde ve televizyonlarda ağırlıklı olarak sosyal güvenlik reformunun emeklilere etkileri ve emekli esnaf ve tüccarın sahiplerinin sosyal güvenlik destek priminin yüksek olmasından dolayı işyerlerini kapatacak olmasından duyulan rahatsızlık dile getiriliyor. Hatta bazı kesimler sosyal güvenlik reformunun ertelenmesini bile dile getiriyor.

Nelerden rahatsızlık duyuluyor?

Önceleri, sosyal güvenlik kurumlarının birleşmesinden rahatsızlık duyan bazı kesimler memurların emekli maaşının düşeceği yönünde açıklamalar bile yaptılar. Birçok memur, 2007 gelmeden emekli olmaya karar vermişti. Ancak sonradan, memurun emekli maaşının düşmek yerine artmaya başladığı anlaşılınca birçoğu emeklilikten vazgeçti. Yine, emekli olup esnaf ve tüccar olarak çalışanlardan alınan sosyal güvenlik destek primi, güncelleme katsayısı, emeklilik yaşı gibi bazı konulardan duyulan rahatsızlıklar dile getiriliyor.

Birçok kişi, konuyu hep tek taraflı, kendi penceresinden gördüğünden, sosyal güvenlik sistemini ve reformunu bugüne kadar tüm yönleriyle değerlendiremiyor. Herkesin bildiği fil hikayesindeki; filin kuyruğundan, kulağından, bacağından ve hortumundan tutanların farklı sonuçlara varması gibi bir durum ortaya çıkmaktadır.

Reformla birlikte birçok hak veriliyor

Oysa sosyal güvenlik reformu, hem işverenlere, hem çalışanlara hem de dul-yetimlere çok önemli haklar geliyor. Maalesef, sosyal güvenlik sistemimizdeki uygulamalar, kurumdan kuruma farklılık gösteriyor. Özellikle esnaf, sanatkar ve şirket ortaklarına hizmet vermek üzere kurulan Bağ-Kur en düşük hakları veren kurum olarak göze çarpıyor. İşte, herkese tek çatı altında, eşit sağlık ve sosyal güvenlik hakkı verilmesi sosyal güvenlik reformunun en önemli düzenlemesidir. Sosyal güvenlik reformu ile getirilen önemli bazı hakları sayacak olursak;

- Sağlık yardımından faydalanılabilmesi için 30 gün prim ödenmesi yeterli olacak (Bu süre daha önce Bağ-Kur'lular için 240 gün, SSK'lılar için 90 gün ve SSK'lının eş ve çocuğu için 120 gün idi)

- Doğum yapan bayan esnaf ve işkadınlarına da istirahat parası verilecek,

- Hastalanan sigortalılardan 90 gün prim ödemesi olanlara istirahat parası verilecek (Daha önce Bağ-Kur'da böyle bir hak yoktu, SSK'lılarda ise 120 gün idi),

- Yeşil kartlılar da yurtdışı tedavisinden faydalanabilecek,

- Yurtdışı tedavi için 30 gün yetecek,

- Özel hastaneler, sigortalılara ve emeklilere açıldı,

- Askeri hastaneler de sigortalı ve emeklilerin hizmetine açıldı,

- Grev ve lokavtta geçen sürelerin, sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj sürelerinin, sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen primi ödenmemiş sürelerinin borçlandırılması olanağı getirildi,

- Doğum yapan kadınların bu sürelerdeki emeklilik primlerini yatırabilecekler,

- Emzirme yardımı artırıldı,

- Memurların askerlik borçlanması tutarları düştü,

- Yurtdışı hizmet borçlanmasında iki yıllık başvuru süresi kaldırıldı,

- Tüp bebek masrafları, karşılanmaya başlandı,

- 18 yaşından küçük çocuklar ücretsiz olarak tüm sağlık yardımlarından yararlanabilecek,

- Genel sağlık sigortası kapsamında, tüm vatandaşlara sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanma olanağı sağlandı.

- Sigorta primine esas kazanç ile asgari ücret eşitlendi,

- Prim belgeleri, tek belgede birleştirildi,

- Cenaze yardımı asgari ücretin 3 katına çıkarıldı,

- Dul eş ile yetim aylığı alan kız çocuklarının evlenmeleri halinde evlenme yardımı verilmesi getirildi. (SSK'lının dul eşi ile Bağ-Kur'lunun dul eşi ve yetim kız çocuklarına evlenme yardımı verilmiyordu.)

- Gecikme zammı hesabı değiştirilerek, daha adil bir uygulamaya geçildi.

- Ölüm aylığı bağlanabilmesi için prim gün sayısı 900 güne düşürülerek daha önce aylık bağlanamayan on binlerce dul ve yetime aylık bağlanması hakkı tanındı,

- İşyeri devir bildirgesinin verilmesinde süre 10 güne çıkarıldı,

- İş kazalarının bildirim süresi artırıldı. (2 gün olan süre 3 iş gününe çıkarıldı.)

Hemen aklımıza gelen değişiklikleri yukarıda saydık. Biraz daha düşünecek olsak, yukarıda saydıklarımıza birçok yenisini ekleyebiliriz.

Sonuç olarak, sosyal güvenlik reformunda bazı düzeltilmesi gereken yerler var, ancak bu yapılması gereken değişiklikler sistemin tamamının kötü olduğu anlamına gelmiyor.

Reform ertelenmemeli

Sosyal güvenlik reformu ülkemiz açısından oldukça önemli bir düzenleme. Reformun uygulamasının ertelenmesi, hem bu yasadan olumlu yönde etkilenecek on binlerce kişiye haksızlık olacak, hem de seçim arifesinde böyle bir karar alınması Başbakan Sayın R. Tayyip Erdoğan'ı ve partisini zor durumda bırakacaktır. Zira, halka reformun aslında iyi olduğunun söylenmesine rağmen neden ertelendiğinin açıklanması mümkün olmayacaktır. Ayrıca, ertelenen bir reformun iyi olduğuna da kimse inandırılamayacaktır. Reform herkese gerekli, bu nedenle erteleme yerine kamuoyunda hassas olunan bazı maddeler gözden geçirilmeli.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 13.12.2006)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.