Yurtdışı borçlanmasında dövizle ödeme istenmez / Tahsin Sınav

Ayser KURUKUZ isimli okuyucumun sorusu şöyle: "Almanya'da işçi olarak çalıştım ve nihayetinde 2009-2010 yılında Türkiye'ye yerleştim. 2007 yılındaki SGK Bolu'ya müracaatım üzerine yurtdışı borçlanma talebim kabul olmuştur. Bu duruma göre ben 3,5 USD/Gün ödedikten sonra emekli olacaktım. Ancak bu borçlanmanın ödemesini 2012'ye ertelemek zorunda kaldım. Şu an İstanbul'da bir özel şirkette çalışmaktayım. Bu çalışmam daha önce kabul görülen 3,5 $/gün borçlanma durumunu pozitif veya negatif etkilemekte midir? Duyumuma göre, ödemem gereken rakam daha az olacakmış. Bilgi alabilir miyim?"

Bu soruda olduğu gibi, okuyucularımdan yurtdışında halen çalışanlar ve evvelce çalışmış olanlar, yurtdışı borçlanmasıyla nasıl emekli olunabileceğini soruyorlar. Daha önce konu hakkında yazdığım yazılardan anlaşılacağı üzere, 3201 sayılı Kanun uyarınca, Türk vatandaşlarının yurtdışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda herbirinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanabilmektedirler. Sözkonusu yasayla yurtdışında çalışmakta olanlar ile daha sonra yurtdışında çalışacak olanlara yurtdışında iken ya da yurda döndükten sonra durumlarına uygun sosyal güvenlik kuruluşuna başvurarak yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanabilme imkânı sağlanmış bulunmaktadır.

Yurtdışı borçlanmasından yararlanabilmek için aşağıdaki şartlar aranmaktadır:

a) Türk vatandaşı olmak,
b) Belirli nitelikte yurtdışı süreleri bulunmak,
c) Hizmetleri belgelendirmek,
d) Yazılı istekte bulunmak.

Yurtdışında geçen çalışma veya ev kadınlığı sürelerinin borçlandırılmasına ilişkin yazılı talep, "Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi"nin usulüne göre doldurulup imzalandıktan sonra doğrudan ya da posta yolu ile SGK'nın ilgili ünitesine ulaştırılması ile yapılmaktadır. Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesi örnekleri ünitelerce yeteri kadar çoğaltılıp ilgililere verilebileceği gibi, başvuru sahiplerince SGK'nın web sayfasından da (www.sgk.gov.tr) temin edilebilmektedir.

Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek bulunan tarihin; sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihinin borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek tespit edilen tarihin sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak alınacağı öngörülmüştür.

Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 Sayılı Kanun'a göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde, Türkiye'de sigortalılıkları varsa, borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı 4/b sigortalılığı (Bağ-Kur) kapsamında geçmiş sigortalılık hizmet süresi olarak kabul edilmektedir. Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler, Türkiye'de SGK'na tabi sigortalılık varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre ilgili SGK birimince borçlandırılmakta ve borçlandırılan süreler en son sigortalılık haline göre; Türkiye'de sigortalılık yoksa 4/b sigortalılığı (Bağ-Kur) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirilmektedir.

Yurtdışı hizmet borçlanmasına ilişkin 3201 sayılı Kanun'a göre, borçlanma miktarının tespitinde döviz esasından vazgeçilmiş, borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının alt sınırı asgari ücret, yani 01.07.2011-31.12.2011 tarihleri arasında 837.-TL ve üst sınırı da asgari ücretin 6,5 katı, yani 01.07.2011-31.12.2011 tarihleri arasında 5.440.50.-TL olarak belirlenmiş olup, seçilecek kazancın %32'si üzerinden borçlanma tutarının yatırılması gerekmektedir. Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemesi gerekmektedir. Buna göre, bir aylık borçlanma için asgari ücretten hesaplama yapıldığında en az 267,84 TL ödenmeli; günlük borçlanma tutarı en az 8,93 TL olmalıdır. 3 yıllık yani 36 aylık yurtdışı borçlanması yapmak isteyen bir kişi, 01.07.2011-31.12.2011 tarihleri arasında 267,84*36 = 9.642,24 TL yurtdışı borçlanması tutarı ödemesi yapmalıdır. Okuyucumun ödemediği borçlanma başvurusunun yeni borçlanmasında hiçbir olumlu ya da olumsuz etkisi olmayacaktır.

Kesin dönüş, aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumudur. Yurtdışı borçlanmasından yararlanarak aylık tahsisi yapılabilmesi için, yurda kesin dönülmüş olması, tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması ve borcun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulması şartları aranmaktadır. 

(Kaynak: Yeni Şafak Gazetesi | 26.12.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.