Maliye ile nasıl anlaşma yapılır? / Zeki Gündüz

Değerli DÜNYA okurları, ilişkili şirketlere sattığınız veya aldığınız mal ve hizmetlerin bedellerinin yüksek veya alçak olduğu iddiası son yılların en önemli ihtilaf konularını oluşturmaktadır. Ancak, bu konuda Mali İdare ile "peşinen" oturup anlaşmaya varabilmek ve belirsizliği ortadan kaldırabilmek mümkündür.

Bugün 10 soruda bu konuyu irdeleyeceğim.

1- Peşin Fiyatlandırma Anlaşması

Peşin Fiyatlandırma Anlaşması, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde uygulanacak fiyat veya bedelin tespit edilmesinde belli bir süre için kullanılacak yöntemin mükellef ile idare tarafından anlaşılarak belirlenmesini ifade etmektedir.

2- Anlaşmadan beklenen fayda nedir?

Bu anlaşmaların temel amacı, anlaşmanın yürürlükte olduğu süre boyunca mükelleflerin ilişkili kişilerle yapacakları işlemlerde uygulayacakları transfer fiyatlandırmasına ilişkin olarak karşılaşabilecekleri olası vergi ihtilaflarının önüne geçmektir.

3- Hangi mükellefler anlaşma başvurusunda bulunabilir?

Peşin Fiyatlandırma Anlaşması'na sadece kurumlar vergisi mükellefleri başvurabilir.

4- Anlaşmanın tarafları kimler olabilir?

Tek taraflı anlaşma sadece mükellef ile İdare arasında; iki taraflı anlaşma mükellef, İdare ve bir başka ülkenin Vergi İdaresi arasında; çok taraflı anlaşma ise mükellef, idare ve birden fazla yabancı ülkenin Vergi İdareleri arasında imzalanan anlaşmayı ifade eder.

5- Hangi ilişkili işlemler anlaşma kapsamına girer?

- Kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle yaptıkları yurtdışı işlemleri,

- Kurumlar vergisi mükelleflerinin serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükellefleri ile ilişkili kişi kapsamında yaptıkları işlemleri,

- Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgelerde faaliyette bulunmayan kurumlar vergisi mükellefleri ile ilişkili kişi kapsamında yaptıkları işlemleri,

ile ilgili olarak İdare'ye başvurmaları mümkündür.

6- Anlaşma süresi kaç yıldır ve ne zaman yürürlüğe girer?

Mükellefler İdare'ye en fazla üç yıl için anlaşma talebinde bulunabilirler.

7- Anlaşma süreci nasıldır?

Anlaşma süreci mükellefin başvuru harcını yatırdıktan sonra yazılı başvurusu ile başlar.

Bu bilgi ve belgeler yeterli bir değerlendirme yapma olanağı vermez ise, idare mükelleften ilave bilgi ve belge talebinde bulunabilir veya mükellef ile görüşme yapabilir.

Dünya uygulamalarına bakıldığında, peşin fiyatlandırma anlaşması sürecinin, öngörülen anlaşmanın zorluk derecesine ve tek, iki ya da çok taraflı niteliğine göre değiştiği ve ortalama 18 ila 42 ay sürdüğü görülmektedir.

8- Mevcut bir anlaşmanın yenilenmesi, revize edilmesi veya iptali mümkün müdür?

a. Anlaşmanın yenilenmesi

Mükellef mevcut bir anlaşmanın yenilenmesi talebinde bulunabilir. Bu durumda mükellef anlaşma süresinin bitiminden en az 9 ay önce idareye başvurmalıdır.

b. Anlaşmanın revize edilmesi

Mevcut bir anlaşma aşağıdaki durumların gerçekleşmesi halinde revize edilebilir:

- Anlaşmada yer alan kritik bir varsayımın gerçekleşmemesi,

- Anlaşma koşullarında esasa ilişkin bir değişikliğin gerçekleşmesi veya anlaşmada belirlenen koşulların geçerliliğini sürdürmemesi,

- Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları da dahil, yasal düzenlemelerde anlaşmayı etkileyecek değişikliklerin gerçekleşmesi,

- İki veya çok taraflı peşin fiyatlandırma anlaşmalarında, diğer ülke idaresinin/idarelerinin anlaşmayı revize etmesi, yürürlükten kaldırması veya iptal etmiş olması.

c. Anlaşmanın iptali

Mevcut bir anlaşma aşağıda belirtilen durumlarda iptal edilebilir:

- Mükellefin peşin fiyatlandırma anlaşmasında belirtilen koşullara uymaması,

- Mükellef tarafından gerek başvuru esnasında gerekse sonraki aşamalarda (yıllık rapor da dahil) ibraz edilen bilgi ve belgelerin eksik, yanlış veya yanıltıcı olduğunun tespit edilmesi,

- Peşin fiyatlandırma anlaşmasına ilişkin yıllık raporun zamanında ibraz edilmemesi.

9- Anlaşma kapsamındaki işlemler inceleme konusu yapılabilir mi?

Anlaşma kapsamındaki işlemlere ilişkin olarak belirlenen yöntemin uygulanması inceleme konusu yapılabilecektir. Dolayısıyla, anlaşmada belirlenen yöntem eleştiri konusu yapılamayacak, ancak bu yöntemin uygulanmasının doğru olup olmadığı, yöntem uygulanırken anlaşma koşullarına uyulup uyulmadığı inceleme konusu yapılabilecektir.

10- Anlaşmanın uygulanması nasıl takip edilecektir?

İdare, mükellefin söz konusu anlaşma koşullarına uyum gösterip göstermediğini ve/veya bu koşulların geçerliliğini sürdürüp sürdürmediğini, anlaşmada belirlenen süre boyunca mükellefin anlaşma kapsamındaki işlemlere ilişkin olarak sunacağı yıllık rapor üzerinden takip eder.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 15.12.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.