Zuhal KIZILOT - Mirasını .Beyan Etmeyi Unutan Varis

Kendisine kalan mirası beyan etmeyi unutanlarda var. Daha ötesi miras kalan ev, arsa ve tarlanın beyan edilmesi gerektiğini bilmeyenlerde var. Özellikle kırsal kesimde, ev ve araziler, hálá ölmüş dedelerin üzerinde gözüküyor.

Teknik bir konu olması nedeniyle, hiç bilmeyenleri ya da az bilenleri gözönüne alarak olayı kısaca açıklayalım.

Ölen kişinin yani murisin bıraktığı miras, mirası reddetmemiş olan mirasçılarına intikal ediyor. Mevcut kanunlarımıza göre, intikal eden malın, varislerin üzerine geçebilmesi için de öncelikle mahkemeden ‘veraset ilamı’ (mirasçılık belgesi) almaları gerekiyor. Veraset ilamı, kimlerin, ne oranda mirasçı olduklarını gösteren bir belge. Sulh hukuk mahkemesinden alınabiliyor. Bunun için mirasçılardan birinin başvurusu yeterli.

Veraset ilamı alındıktan sonra, ölüm tarihinden itibaren ‘dört aylık süre geçirilmeden’ mirasçıların, ölen kişinin ikametgahının bulunduğu yerdeki ilgili vergi dairesine ‘Veraset ve İntikal Vergisi’ beyannamesi vermeleri gerekiyor. Tahakkuk eden vergiler de üç yılda, her yılın ‘mayıs’ ve ‘kasım’ aylarında, toplam altı taksitte ödeniyor.

Unutkan varis

Bazı mirasçılar, ölen kişiden kendilerine intikal eden araziyi ya da evi ‘Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi’ ile beyan etmiyor. Bu yetmiyormuş gibi bir yandan da evde oturmaya bir yandan da araziyi ekmeye devam ediyorlar. Onlar öldüğünde de yine değişen birşey olmuyor. Gayrimenkul tapuda ilk miras bırakanın adına kayıtlı olmaya devam ediyor. Arazi ya da ev yine başka mirasçılar tarafından kullanıyor.

İnsan, beyan etmediği ya da beyanname verirken unuttuğu bir gayrimenkulü ya da menkul malı, yıllar sonra beyan ettiğinde, ‘yüklü bir vergi ve ağır bir ceza ile ödeyeceğini’ düşünebilir. Ancak böyle bir endişeye gerek yok. Çünkü ceza ödemeden de bu sorunlar çözülebiliyor.

Cezadan nasıl kurtulmalı?

Maliye Bakanlığı, 2000/1 Seri No.lu ‘Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu İç Genelgesi’ ile bu konuya bir açıklık getirmiş. Adı geçen iç genelgede yer alan açıklamaya göre;
 

• Verilen veraset ve intikal vergisi beyannamesinde gösterilmeyen mallar ile beyanname verilmeyen hallerde mükellefiyet, intikal eden malların idarece tespit olunduğu tarihte başlıyor.
   
• İntikale konu malların, mükellefler tarafından, idarece beyana davet edilmeden kendi rızalarıyla veya beyana çağrı ile tanınan ek süre içinde beyanı halinde, yapılan tarhiyat, bu mallar için ilk tarhiyat oluyor.
   
• Bu gibi durumlarda, ikmalen, re’sen veya idarece tarhiyattan söz edilemeyeceğinden, tahakkuk eden vergiler için ‘vergi ziyaı cezası’ ve ‘gecikme faizi’ de uygulanmıyor.
   
• Bu durumda, gecikme nedeniyle, ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanıyor.
  
  Mirasçıya kolaylık
  
  Tebliğde yer alan açıklamalardan da anlayacağınız gibi miras kaldığı halde beyan etmeyi unuttuğunuz malı, hiç çekinmeden şimdi de beyan edebilirsiniz. Beyan edeceğiniz değer ise intikal eden malların, mirasın açıldığı gündeki değeri olarak kabul ediliyor.(VİVK. Md. 11). ‘Mirasın açıldığı gün’ ise ölümün meydana geldiği gün oluyor.
  
  Sonuç itibariyle varisler; kısmen ya da tamamen beyan etmeyi unuttukları mirası, aradan üç yıl geçmiş olsa da beyan edebiliyorlar. Beyan edilecek değer ise ölüm tarihindeki değer oluyor. Beyanname verildiğinde de vergi dairesince, gecikme faizi ve vergi ziyaı cezası uygulanmıyor.
  
  Mirasçılar, Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi vermedikleri sürece, intikal eden malları kendi üzerlerine geçiremiyorlar.

(Kaynak: Star Gazetesi | 09.12.2006)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.