Ekim ayı bütçe sonuçları ve cari açık / Osman Arıoğlu

 Bu yılın ilk 10 ayının 7'sinde fazla veren bütçe, ekim ayında da neredeyse denk bütçeye yakın bir sonuçla kapandı.

Bu sonuçların alınmasında bütçenin gelir ayağında iki unsurun öne çıktığının hemen altını çizmeliyiz. Birincisi bu yıl başında yayınlanan mali af yasasından kaynaklanan gelirler, ikincisi de bu yıl üzerinde en çok konuştuğumuz Türkiye'nin en önemli ekonomik problemi cari açığın kaynağını teşkil eden ithal KDV'deki artış. Ancak bunu söyleyerek bütçe performansındaki başarıyı göz ardı etmeyi amaçlamıyoruz. Elbette önemli olan sonuçtur ve sonuç alınmışsa da hakkını teslim etmek gerekir. 
Türkiye son 10 yılda mali disiplin kültürünü net olarak yerleştirdi. Eski yıllarda bütçenin tutar ve artış oranı olarak en büyük kalemi faiz giderleri iken son yıllarda bu kalem hem büyüklük olarak ciddi şekilde azalmış hem de artık bütçe harcamaları içinde en fazla azalan harcama kalemi haline gelmiştir. Bunun ekonomik anlamdaki değeri elbette çok önemlidir. Artık kamu harcamalarından daha büyük bölüm eğitim, sağlık gibi sosyal harcamalar ile ülke kalkınmasına dönük altyapı yatırımlarına ayrılabilir hale gelmiştir. 
Ana hatları ile bütçe rakamlarını hatırlayalım; 

Bütçe kalemi Gerçekleşme milyar TL Geçen yılın aynı dönemine göre artış oranı %

Merkezi yönetim bütçe giderleri 245,4 6,7

Faiz hariç bütçe giderleri 208 10,3

Faiz giderleri 37,5 -9,6

Merkezi yönetim bütçe gelirleri 243,7 17,8

Genel bütçe vergi gelirleri 208,1 22,1

Bütçe açığı 1,7 -92,6

Faiz dışı fazla 35,8 95

Tablodan görüldüğü üzere bütçe harcamalarında 10 aylık dönemde meydana gelen artış oranı geçen yılın aynı dönemine göre %6,7 olmuş, buna karşılık faiz giderlerinde ise yaklaşık %10'luk bir azalma gerçekleşmiştir. 
Bütçenin temel gelir kalemi olan vergi gelirleri kısmında %22,1 artış olmuştur. Bu artıştan gelen yaklaşık 11 milyarlık kısmı çıktığımızda da %15'in üzerinde bir artış söz konusudur. Bu artış oranı da enflasyon ve büyüme etkisinin üzerindedir. Elbette bunda son yapılan ÖTV artırımlarının da etkisi olmuştur. Vergi gelirlerinde ilk 10 aylık dönemdeki en büyük artış kalemi %39,7 ile ithal KDV olmuştur. İkinci sırada ise%32,2 ile kurumlar vergisi yer almaktadır. 

Kurumlar vergisinde üçüncü geçici vergi döneminde kısmi bir yavaşlama olacağını söylemek kahinlik olmayacaktır. 

Gelelim en önemli sorun kalemi olan ithal KDV kısmına... Kurda meydana gelen artışlar ekim ayında da ithalatta yeterince yavaşlama sağlayamadı. Ancak Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in söylemiş olduğu son çeyrekte cari açıktaki yavaşlamanın daha belirgin olacağı görüşüne biz de katılıyoruz. Çünkü ÖTV artışlarının ve kurların etkisi son çeyrekte biraz daha bariz olacaktır. İthalat yapımızdaki özellik nedeniyle kısa zamanda hızlı bir düşüş ivmesi beklemek normal koşullarda zaten mümkün değildir. Önemli olan tedrici de olsa bir yavaşlama eğiliminin ortaya çıkması ve dünya konjonktüründeki olumsuzluğun ihracatımız üzerinde yaratacağı sıkıntıyı giderici çalışmaların kararlılıkla sürdürülmesidir. Bu konuda da herkes üzerine düşeni yerine getirmeye çalışıyor. 

Bütçe performansında kesin durum yıl sonunda ortaya çıkacak olmakla birlikte bütçenin olumlu görünümünün yıl sonu gerçekleşmelerinde de korunacağını en azından başlangıç öngörüsünü aşmayan bir açıkla noktalanacağını düşünüyoruz. 

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 18.11.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.