Vardiyalı Çalışan Kadın İşçinin Gece Çalışmasında Haklar ve Yükümlülükler - Hizmet Birleştirme Zamanı / Şevket Tezel

Soru: Annem bir ekmek fırınında 1996 yılından beri vardiyalı çalışmaktadır. 2009'da gözlerinde yaşanan sağlık problemleri sebebi ile hastaneden % 85 oranında özürlü raporu aldı ve aynı zamanda vergi indiriminden % 79 olarak faydalanmaktadır. Bu durumda;

1. Mevcut koşullarda gece çalışmasına gidemeyeceğini yasal olarak nasıl bir rapor alarak ispatlayabilir?

Gece boyunca çalıştığı müddette gece farkı ödenmedi halen de ödenmiyor, İşveren gece farkı ödemek zorunda mıdır? Ödemek zorunda ise işveren ödemeyi kabul etmez ise ne yapmamız gerekir?

Daha önceki bir yazınızda vardiya dönüşümlerinde en az 11 saat arada fark olmak zorunda diye yazmışsınız. Bu süre annemlerde 5-6 saati ancak bulabiliyor, bu konu hakkında nereye şikayette bulunabiliriz? Erdoğan ÖZKOYUN

Cevap: İş Kanunu açısından saat 20.00 ila 06.00 saatleri arası gece süresi sayılıyor ve çalışma süresinin çoğu bu saat diliminde geçen işçilerin bu çalışma süreleri gece vardiyası sayılıyor.

Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur. Gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.

Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az onbir saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz.

Kadın işçilerin, gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın SGK, sağlık ocağı, Hükümet veya belediye doktorlarına muayene ettirilerek, çalışmalarına engel bir durumun olmadığına dair sağlık raporlarının alınması şart bulunuyor ve bu işçilerin muayenelerinin her altı ayda bir (Erkek işçilerde bu süre iki yılda bir) tekrarlanması gerekiyor. Yani sizin bir başvurunuz sonucu değil, rutin muayenelerle anneniz gibi kadın işçilerin gece çalışmasına uygun olup olmadıklarının periyodik olarak İşverenince teyit edilmesi zorunlu bulunuyor. Bunun dışında da anneniz gece çalışması nedeniyle sağlığının bozulduğunu bir raporla belgelerse işvereni, mümkünse gündüz postasında durumuna uygun bir iş vermek durumunda.

Zaten vardiyalı çalışan işçilerinin, her postada çalışan işçilerin ad ve soyadlarını kapsayan listeler ile bu işçiler için işe başlamadan önce alınması gerekli periyodik sağlık raporlarının bir nüshasının işveren tarafından ilgili Çalışma Bölge Müdürlüğüne verilmiş olması gerekiyor. Yine gece postalarında kadın işçi çalıştırmak isteyen işverenlerin gece çalıştırılacak kadın işçilerin isim listelerini ilgili Çalışma Bölge Müdürlüğüne göndermeleri de ayrıca gerekiyor.

Kadın işçilerin her ne şekilde olursa olsun gece postasında yedibuçuk saatten fazla çalıştırılması yasak bulunuyor. Ayrıyeten belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde mutat vasıtalarla gidip gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleri, gece postalarında çalıştıracakları kadın işçileri, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden işyerine götürüp getirmekle de yükümlü bulunuyorlar.

Gece zammı yasal bir zorunluluk değil, ama toplu iş sözleşmesine tabi kimi işyerlerinde gece vardiyası çalışmaları için yüzde 100 zamlı ücret biçiminde uygulanabiliyor.

Bu uygulamaların annenizin işyerinde olup olmamasıyla ilgili şikâyetlerinizi bulunduğunuz ildeki Çalışma Bölge Müdürlüğü'ne yapabilirsiniz.


Soru: 1971 doğumluyum. SSK girişim 15.02.1993'tür. 2000 ve 2004 de iki tane çocuğum oldu. 2000-2002 arasında az bir süre çalıştım. 2004-2006 arası ise boşta geçti. Şu an çalışmaktayım ve toplam 3 bin 92 günü doldurdum. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Ne zaman emekli olurum? Leyla MAKARA

Cevap: 24.05.1992-23.05.1993 arasındaki sigorta başlangıcınıza göre SSK'lılıktan emeklilik bakımından 49 yaş ve 5 bin 600 güne tabisiniz. Emekli olacağınız 2020 yılına kadar 5 bin 900 günü tamamlayamazsanız ilk doğumdan sonraki iki yıl içinde boşta geçen sürelerle ikinci doğumunuza ilişkin 720 günü borçlanabilirsiniz. 3 bin 600 günle yaştan emekliliğiniz ise 58 yaşını dolduracağınız 2029'dan önce gerçekleşmez.


Soru: 03.05.1964 doğumluyum. İşe giriş tarihim 07.04.1988'dir. 1984-85 yıllarında 18 ay askerlik yaptım ve 6 bin 700 prim günüm var. Askerliği borçlanırsam hangi tarihte emekli olabilirim? Veyis ER

Cevap: Askerliğinizi borçlanmanız durumunda SSK'lılıktan emeklilik bakımından 49 yaş ve 5 bin 300 güne tabi olursunuz. Gün sayınız tamam olduğuna göre borçlanmayla 25 yılı 07.10.2011'de doldurduktan sonra 03.05.2013 tarihinde 49 yaşını doldurarak emekli olabilirsiniz.


Soru: 01.05.1956 doğumlu kadın sigortalıyım. 01.05.1984'te başladığım SSK sigortalılığında önce çalışarak sonra da isteğe bağlı olarak prim ödedim. Primlerimin son beş ayı Bağ-Kur kapsamına geçmiş. 3 bin 632 günüm oldu ve 01.03.2009'da kapattım. Ne zaman emekli olabilirim? Hizmetlerimi ne zaman birleştirmeliyim? R.YILDIZ

Cevap: 50 yaş ve 15 yıl şartlarını daha önce, 3 bin 600 gün şartını ise 23.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında doldurmuş olduğunuz için 3 bin 600 günle emeklilik bakımından 56 yaşına tabisiniz. Emeklilik hakkını kazanacağınız 01.05.2012 tarihine 1 yıldan daha az bir süre kaldığından hizmet birleştirmesi işlemi için artık SGK'ya başvuruda bulunabilirsiniz.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 26.09.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.