Ne oluyoruz? / Osman Arıoğlu

Geçtiğimiz hafta döviz kurları açısından çok hareketli günler yaşandı.

Bu hafta başında da devam eden bu hareketlilik üzerine Merkez Bankası döviz alımı ihalelerini durdurduğunu ve uzun vadeli yabancı kaynak kullanımlarındaki karşılık oranlarını aşağıya çektiğini açıkladı.

Bu açıklama, dövizin ateşini bir nebze düşürse de dövizdeki yukarı seyir tam olarak durmuş değil.

Peki dövizde bu hareket nereden başladı? Önce Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, ardından da AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Gedikli'nin bazı Avrupa ülkelerindeki ekonomik gelişmeleri işaret ederek karşılaşılabilecek bir ekonomik krize hazırlıklı olunması bakımından vatandaşı daha az harcama yapmaya çağırmaları, tansiyonu yükselten en önemli etkenler oldu. Arkasından cuma günü Merkez Bankası Başkanı'nın katıldığı bir panelde, döviz açığı bulunanların bunu kapatmaya çalışmaları uyarısı işi iyice alevlendirdi.

Bu arada Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün'ün ekonomide işlerin yolunda olduğu, paniğe gerek olmadığı yönündeki açıklamaları, ekonomi yönetiminde koordinasyon bozukluğu olduğu görüntüsü ötesinde pek fazla bir etki yaratmadı. Gelinen bu noktada pazartesi günü Merkez Bankası'nca açıklanan kararlar şimdilik atılan en doğru adım olarak söylenebilir.

Aslında Merkez Bankası'nın 2010 yılı son çeyreğinde başlayan önlemlerine rağmen cari açığın bu yılın ilk yarısındaki artış trendinin devam etmesi bir risk birikimine neden oluyordu. Bir yandan da faiz lobisinin cari açığı bahane ederek faiz artışı beklentisi giderek daha yüksek seslendirilmeye başlanıyordu. Bu yönüyle öteden beri yabancıların dikkatlerinin üzerinde bulunduğu, Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı ve Merkez Bankası Başkanı'nın da uyarıları yabancı yatırımcıları çıkış yönünde hareketlendirmiş oldu. Doğal olarak yabancı yatırımcı Türkiye'den bir an önce çıkıp dövizin daha yüksek bir TL karşılığıyla geri dönmek isteyecektir. Eski dönemlerde olsa çok ciddi ve önlenemez bir krizin tetikleyicisi olacak bu görüntüye rağmen, acaba ekonomi yönetimi biraz panik havası yaratarak dövizin yükselmesini sağlamak suretiyle ithalatı ve dolayısıyla da cari açığı azaltma yoluna mı gidiyor şeklinde yorumlar da yapılır oldu.

Aslında OECD bazlı satın alma gücü paritesine göre bakıldığında 2006'dan bu yana TL'nin değerli olduğunu iddia etmek matematik olarak çok da doğru görünmüyor. Çünkü bir yandan Amerikan ekonomisi ve euro bölgesi ekonomilerinde bozulmalar yaşanırken, bir yandan da Türkiye'nin yıllar içerisinde sağladığı yüksek büyüme seviyesi dikkate alındığında TL aşırı değerli görünmüyor. Ancak ortada bir gerçek var o da; düşük enflasyon ve döviz bazında artan gelir düzeyi ithal mallara olan talebi artırdığından, sürdürülen kurlar düzeyinde ekonominin cari açık şeklinde risk yaratarak büyümeye devam ettiği bir yapı oluştu. Bunda ihracat ve üretimde savunma sanayii alanı dışında daha çok yerli, katma değeri yüksek ve teknoloji ürünleri koyan yapısal dönüşümü tam olarak gerçekleştirememiş olmamızın rolü kaçınılmazdır.

Tabii ki, tercih kurlarda önemli bir oynaklık yaşanmadan bu yapısal dönüşümün sağlanması ve de makro dengeler fazla bozulmadan bu yeni yapıya geçilmesidir.

Geldiğimiz noktada dövizde yaşanan hızlı yükselme trendiyle farklı bir boyuta geçilmiş oldu. Şayet ekonomi yönetimi yılların çabası sonucu tesis edilen güveni, kendine aşırı güvenin verdiği rehavetle sarsmazsa, bahsettiğimiz bu toparlanma süreci daha da hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Çünkü ekonomide en önemli konu beklentileri iyi yönetebilmektir. Ekonomi yönetimi bunu sağlayacak tecrübe ve birikime sahiptir.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 27.07.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.