Emekli ikramiyesinde son tango! / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan

Son defa Emekli Sandığına tabi görevlerden emekliye ayrılmadığı için emekli ikramiyesi alamayanlara müjdeyi 10 Temmuz Pazar günü bu köşeden vermiştik...
Memuriyetten ayrılıp, SSK veya Bağ-Kur'a tabi çalıştıktan sonra birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden SSK veya Bağ-Kur'dan emekli aylığı bağlananlara Emekli Sandığına tabi çalışma süreleri için emekli ikramiyesi ödenmesine engel olan yasa hükmünü ikinci kez iptal eden Anayasa Mahkemesinin 12.5.2011 tarih ve E. 2010/81, K. 2011/78 sayılı Kararı, 9 Temmuz 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.
Anayasa Mahkemesi bu defa yeni bir düzenleme yapılması için yasama organına süre de vermedi. İptal kararı yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girdi.
ANAYASA MAHKEMESİ NE DEMİŞTİ?
Anayasa Mahkemesi daha önce, 2829 sayılı hizmet birleştirmelerine ilişkin Kanunun 12. maddesinde yer alan son defa Emekli Sandığı'na tabi görevlerden emekliye ayrılmayanlara emekli ikramiyesi ödenmesini engelleyen hükmü, Anayasanın eşitlik ve hukuk devleti ilkesine aykırı bularak, 5.2.2009 tarihli ve E. 2005/40, K. 2009/17 sayılı kararıyla iptal etmiş, yeni bir yasal düzenleme yapılması için de 5 Haziran 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan iptal kararının, yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmesine karar vermişti.
İPTAL GEREKÇESİ GÖZ ARDI EDİLDİ
İptal kararı üzerine 19 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 5997 sayılı Kanunla, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 89. maddesinde yeni bir düzenleme yapıldı. Ancak yapılan düzenleme adeta Anayasa Mahkemesi kararının nasıl uygulanmayacağına örnek teşkil ediyordu.
Yeni düzenlemede Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçesi dikkate alınmadı. İptal kararının gerekçesi göz ardı edilip, iptal edilen hükümde olduğu gibi, emekli ikramiyesi ödenmesi için 'Son defa Emekli Sandığı'na tabi görevlerden emekliye ayrılma' şartı yeni düzenlemede de korundu. Tek fark yeni düzenlenin 2829 sayılı Kanunda değil, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununda yapılmış olmasıydı.
İKİNCİ İPTAL
Anayasa Mahkemesi sanki iptal ettiği hükmü değil de bulunduğu yeri anayasaya aykırı bulmuş gibi aynı hükme yeni düzenlemede de yer verilince, yeni hükümde yer alan 'Son defa bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi hükümlerinin uygulanmasını gerektiren görevlerde çalışmakta iken emekliye ayrılan ve..' ibaresi de anayasaya aykırı bulunarak iptal edildi.
ANAYASA MAHKEMESİ DİYOR Kİ!
Anayasanın 153. maddesinin son fıkrasında 'Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazete'de hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar' denilmektedir.
Buna göre;
l Anayasa Mahkemesi kararları yayımlanmakla bağlayıcılık özelliği kazanır.
l Yasama organı aynı konuda farklı bir yasada düzenleme yapsa bile bu kararları etkisiz veya sonuçsuz bırakacak tutum ve davranışlardan kaçınmak ve iptal edilen kuralları yeniden yasalaştırmamak zorundadır.
l Anayasa Mahkemesi kararlarının sonuçları kadar gerekçeleri de bağlayıcıdır.
l Çünkü kararlar gerekçeleri ile bir bütünlük oluştururlar ve bu doğrultuda yasamanın da içinde yer aldığı devletin ve kişilerin etkinliklerinde yönlendirici ve belirleyici olurlar.
l Bu nedenle yasama organı iptal edilen iptal edilen yasaların yerine yeni düzenleme yaparken kararların gerekçelerini de göz önünde bulundurmakla yükümlüdür.
l Anayasa Mahkemesinin K. 2009/17 sayılı kararıyla iptal ettiği kural (2829 sayılı Kanunun 12. Maddesinde yar alan düzenleme) ile iptali istenen kural (5343 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 89. Maddesinde yapılan ikinci düzenleme), kapsam ve içerik yönünden aynı nitelikte olup, Anayasa'nın 153. maddesine aykırı olarak yasalaştığından iptali gerekir.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Devlet memuriyetinden ayrıldıktan sonra SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışıp, 9 Temmuz 2011 tarihinden sonra SSK veya Bağ-Kur'dan emekli olacaklara, Emekli Sandığına tabi olarak geçen hizmet süreleri için emekli ikramiyesi ödenmesi gerekiyor.
9 Temmuz 2011 tarihinden önce emekli olup, Emekli Sandığı'na tabi olarak geçen hizmet süreleri için emekli ikramiyesi alamayan ve dava açmamış olanların durumu ise belirsiz.
DEVAM EDEN DAVALAR
Anayasanın 153. maddesine göre yasama, yürütme ve yargı organları için bağlayıcı olan Anayasa Mahkemesi kararının, bu karardan önce açılmış bulunan ve henüz sonuçlanmamış olan tüm davalara uygulanması gerekiyor.
Anayasa Mahkemesi emekli ikramiyesi ödenmesine engel teşkil eden ikinci düzenlemeyi de iptal etti. Mevcut yasalarda emekli ikramiyesinin ödenmesine engel olacak bir düzenleme kalmadı. Devam eden uyuşmazlıklarla ilgili olarak yargının, iptal kararını dikkate alarak karar vermesi gerekiyor.
Nitekim ilk iptalden sonra, Danıştay konuya ilişkin devam eden uyuşmazlıklarla ilgili olarak uyuşmazlık konusu edilen işlemin yasal dayanağının kalmadığı görüşüyle, verdiği kararlarında iptal hükmünü yürürlüğe girmeden dikkate almış, Anayasa Mahkemesi'nin, iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihi ileriye dönük olarak ertelemiş bulunmasının, öncelikle yasama organına aynı konuda, iptal kararının gerekçesine uygun olarak, yeni bir düzenleme için olanak tanımak ve ortada hukuki bir boşluk yaratmamak amacına yönelik olduğu, yargı mercilerinin bakmakta oldukları uyuşmazlıklarda hukuka ve Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiş kuralları uygulaması ve uyuşmazlıkları bu kurallara göre çözümlemesi sonucunu doğurmayacağı gerekçesiyle emekli ikramiyelerinin ödenmesine karar vermişti...

GÜNÜN SÖZÜ
'Adalet ilkin devletten gelmelidir. Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.' Aristo

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 12.07.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.