Enflasyon haziranda tarihin en büyük düşüşünü yaşadı: Yüzde -1,43

Enflasyon, haziranda gıda fiyatlarındaki yüzde 6,4'lük gerilemenin etkisiyle tarihin en büyük düşüşünü yaşadı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre, geçen ay Tüketici Fiyatları Endeksi'nde (TÜFE) yüzde 1,43'lük rekor düşüş olurken, Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) yüzde 0,01 arttı. Haziran itibarıyla yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 6,24, ÜFE'de yüzde 10,19 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayında Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 1,43 azaldığını, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) ise yüzde 0,01 arttığını açıkladı. TÜİK'in 2003 baz yıllık verilerine göre, haziran itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 6,24, ÜFE'de yüzde 10,19 oldu. Bu yılın ilk altı ayında, tüketici fiyatlarında yüzde 3,43, üretici fiyatlarında yüzde 6,21 oranında artış gerçekleşti. Haziran ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 6,47, üretici fiyatlarında yüzde 9,42 düzeyinde oldu.

Ekonomistler, haziran ayında TÜFE'deki yüzde 1,43'lük gerilemenin Merkez Bankası'nın mevcut para politikasını biraz daha sürdürme konusunda elini rahatlattığı görüşünde. Yaz aylarında mevsimsel olarak enflasyonun gerileme eğiliminde olduğuna ancak çekirdek enflasyonda yukarı yönlü seyrin halen korunmasının enflasyonist baskıların sürdüğüne işaret eden ekonomistler, bu durumun, kısa vadede eli güçlü olan Merkez Bankası'nın yılın ikinci yarısında faiz artırımına gitmesini gerektirebileceğini belirtiyor. Gıda ve giyim fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle mayısta TÜFE beklentilerin oldukça üzerinde yüzde 2,42 artmış, Merkez Bankası, taze meyve fiyatlarında sezon geçişlerinden kaynaklanan yüksek artışlar ve baz etkisinin bunda belirleyici olduğunu, haziranda meyve fiyatlarındaki aşağı yönlü düzeltme ile enflasyonun tekrar düşeceğini söylemişti. Garanti Ekonomik Araştırmalar tarafından yayımlanan notta, verilerin Merkez Bankası'nın öngörüleriyle paralel olduğu ve bu bağlamda para politikasında enflasyona bağlı olarak bir değişiklik yapılmasını gerektirmediği belirtildi.

SONUÇ, MERKEZ BANKASI'NIN ELİNİ GÜÇLENDİRDİ

TÜİK verilerine göre özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden 'H', haziranda yıllık olarak yüzde 5,73, 'I' ise yüzde 5,27 arttı. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar'ın notunda, manşet enflasyondaki düşüşün beklentilerden hızlı olmasına rağmen Ekim 2010'dan beri yıllık bazda yükseliş trendinin devam ettiği belirtildi. Raporda 'I' endeksinin yurtiçi talebin güçlü seyrinin sürdüğüne ve enflasyonist baskılara işaret ettiği ve son dönemde TL'deki değer kaybının, önümüzdeki dönemde kur artışının gecikmeli etkilerinin ithal fiyatlar aracılığı ile TÜFE üzerinde baskı oluşturmasının mümkün olabileceği ifade edildi. Verinin Merkez Bankası ve alışılmışın dışında politikasının kredibilitesini toparlamaya yardımcı olacağını söyleyen JPMorgan ekonomisti Yarkın Cebeci, şu değerlendirmeyi yaptı: "Veri finansal piyasalara geçici de olsa bir rahatlık sağladı. Bu verinin mevcut politikasının verimliliği konusunda Merkez Bankası'nın kendisine daha da güvenmesini sağlayacağını düşünüyoruz.

Merkez Bankası'nın 28 Temmuz'da açıklayacağı Enflasyon Raporu'nda bu politikaya bağlılığını daha sıkı ifade etmesini bekliyoruz. Ekonomide soğuma sinyalleri ve enflasyondaki düşüşle birlikte, Merkez Bankası'nın yılın son çeyreğine kadar faizleri sabit tutmasını bekliyoruz. Yılın son iki ayında kümülatif 50 baz puanlık artış öngörüyoruz ancak artırımın zamanlaması daha çok global faktörlere bağlı olacak." Yatırım Finansman Başekonomisti Levent Durusoy, sonucun gıda fiyatları kaynaklı olumlu bir sürpriz olduğunu ifade ederek, "Yüzde 6,4'lük düşüş, endeks tarihindeki en sert gıda fiyatı hareketi. Yıllık enflasyonun yaklaşık 1 puan gerilemesi olumlu ancak çekirdek enflasyonun eğilimi halen yukarı yönlü ve bizce esas kayda değer olan gelişme bu. Yıllık bazda yüzde 5,3 ile yıllık hedefin hemen altında yer alan ve 8 aydır yükseliş gösteren çekirdek enflasyon ile ilgili Merkez Bankası'nın bundan sonra daha net mesajlar vermesi ihtiyacı var. Çünkü enflasyonun temel eğiliminin net bir şekilde hedefin üzerine doğru hareketlendiği görülüyor. Çekirdek enflasyonun eğilimi yılın ikinci yarısında bir artırımın gerekliliğini ortaya koyuyor." şeklinde konuştu.

TÜİK'in hem 1994 hem 2003 bazlı verilerine göre tüketici fiyatlarında bugüne kadar yaşanan en büyük aylık düşüş yüzde 0,73 ile 2007 Temmuz ayında meydana gelmişti.

En fazla düşüş Bolu, Kocaeli, Sakarya, Düzce ve Yalova'da

Haziranda 26 istatistiki bölgenin tümünde enflasyon geriledi. Ülke genelinde ortalama fiyat düşüşü yüzde 1,43 olarak hesaplandığı geçen ay, düşüşün en sınırlı kaldığı bölge, yüzde 0,04 ile 'Erzurum, Erzincan, Bayburt' oldu. Düşüşün ülke ortalamasının altında kaldığı bölgelerinde başında yüzde 0,26 ile 'Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli', yüzde 0,28 ile 'Gaziantep, Adıyaman, Kilis', yüzde 0,38 ile 'Van, Muş, Bitlis, Hakkâri' geldi. Tüketici fiyatlarının haziranda en fazla düştüğü bölge ise yüzde 2,39 ile 'Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova' oldu. Yıllık bazda ülke genelinde ortalama fiyat artışı yüzde 6,24 olarak hesaplanırken, bu süreçte fiyatların en az arttığı bölge, yüzde 5,16 ile 'İstanbul' oldu. İstanbul'da aylık bazda enflasyon yüzde 1,33 geriledi. Başkent Ankara'da aylık enflasyon düşüşü yüzde 0,95. İzmir'de aylık bazda enflasyon düşüşü yüzde 2,32 olarak belirlendi. Altı aylık dönemde enflasyon artışı yüzde 3,31, yıllık bazda da yüzde 6,05 oldu.
 

Memura ek zam yok

TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı enflasyon rakamının düşük çıkması memurun ek zam beklentisini boşa çıkardı. Haziranda tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,43 azalması sebebiyle devlet memurları, sözleşmeliler ve memur emeklilerine ek zam verilmeyecek. TÜİK yılın ilk 5 ayı için tüketici fiyat artışını yüzde 4,93 olarak açıklamıştı. Haziran enflasyonu yüzde sıfır bile olsa ocak-haziran döneminde yüzde 4 zam alan kamu görevlisi ve memur emeklisi, yılın ilk yarısı için yüzde 0,93 oranında enflasyon farkına hak kazanacaktı. Ancak haziran ayı enflasyonunun yüzde 1,43 az çıkması sebebiyle herhangi bir şekilde ek zam verilmeyecek. Devlet memuru, sözleşmeli ve memur emeklileri, ocak ayında da, 2010 yılının ikinci 6 aylık dönemi için yüzde 0,21 oranında enflasyon zammı almıştı. Yüzde 4'lük bütçe zammı ile birlikte kamu görevlileri ve memur emeklilerinin maaşlarındaki toplam artış yüzde 4,22 olmuştu.

Fiyat artışı en fazla eğitim ve kültürde

TÜFE'de ana harcama grupları itibarıyla bir ay önceye göre en yüksek artış, yüzde 1,41 ile eğitim grubunda görüldü. Haziranda endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 1,19, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,07, haberleşmede yüzde 0,71, giyim ve ayakkabıda yüzde 0,64, ev eşyasında yüzde 0,55, lokanta ve otellerde yüzde 0,48, ulaştırmada yüzde 0,32, konutta yüzde 0,24, sağlıkta yüzde 0,04 artış meydana geldi. Gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yüzde 6,40 düşüş görüldü. Yıllık bazda ise TÜFE'de en yüksek artış yüzde 9,50 ile ulaştırmada gerçekleşti. Çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 9,11), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 8,13), ev eşyası (yüzde 7,59), lokanta ve oteller (yüzde 7,50), giyim ve ayakkabı (yüzde 6,53) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarını oluşturdu. Haziranda endekste kapsanan 445 maddeden 101'inin ortalama fiyatlarında değişim olmadı. 220'sinin ortalama fiyatlarında artış, 124'ünün ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. Üretici Fiyat Endeksi tarım sektöründe aylık bazda yüzde 3,13 azaldı. Sektörde, 6 aylık ÜFE artışı ise yüzde 4,01 oldu. Yıllık bazda yüzde 6,07 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14,09 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise üretici fiyatları artışı yüzde 0,68 oldu.

 

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 05.07.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.