Doğum borçlanmasında önce sigortalılık şartı da kalkar mı? / Ahmet Şerif

Doğum borçlanmasında kamuoyunda son zamanlarda en çok tartışılan ve eleştirilen konu sigortalılar borçlanma yaparken son çalışmalarının esas alınması, borçlanmalarının 4-b (Bağ-Kur) hizmeti sayılması ve bundan dolayı mağduriyetler yaşanması idi.Yapılan yönetmelik değişikliği ile bu durum bir nebze düzeltilmiştir.

Doğum borçlanması hakkı
5510 sayılı kanunun 41. maddesi ile kadın sigortalılar için 2 çocuğa kadar her bir çocuk için 2 yıl borçlanma hakkı getirilmişti. Bu borçlanma yapılırken borçlanılan süreler son sigortalılık haline göre SSK’lı süre veya Bağ-Kur’lu süre sayılmakta idi. Eğer sigortalı borçlanma yapacağı tarihten önce 4-a (SSK)’lı çalışmışsa hizmet süreleri 4-a(SSK), eğer 4-b(Bağ-Kur)’lu çalışmışsa hizmet süreleri 4-b (Bağ-Kur) olarak sayılıyordu. Bu durumda son çalışması Bağ-Kur olmasından dolayı borçlanması Bağ-Kur’a sayılıp son 7 yılda Bağ-Kur gün sayısı daha fazla olduğu için Bağ-Kur emeklilik şartlarına tâbi olarak hem daha fazla prim yatırmak zorunda kalıyor, hem de daha az maaş alıyorlardı. 16.06.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile bu mağduriyet giderilmiş oldu.

Yönetmelikte ne değişti?
16.06.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 66. maddesine şu fıkra eklenmiştir: “(11) 5510 sayılı Kanunun 41’inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı, sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edilir.”
Yönetmelik değişikliğindeki borçlanma tutarının bir defaya mahsus iadesi, doğum borçlanmasını Bağ-Kur statüsünde yapmak istemeyenlere bir fırsat vermektedir.
Yapılan borçlanmanın iadesi istenerek borçlanma iptal edilecektir. Daha sonra ise sigortalı olarak çalışıp sigortalılık statüsünü değiştirme şansı olacaktır. Bundan sonra yapılacak doğum borçlanması ise 4-a (SSK)’ya saydırılarak mağduriyet önlenecek ve SSK’dan emekli olunabilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar bu işlemin bir kere yapılabileceği ve aylık bağlanmamış olmasıdır.
Ayrıca ihtiyacı olan süreden fazla borçlanan kişilerde bu yönetmelik hükümlerince bir kereye mahsus borçlanmasının tamamını iade alarak ihtiyacı olan süre kadar borçlanma yoluna gidebilecektir.

Sonuç
Doğum borçlanması hakkının ilk tanınmasından itibaren kanun maddeleri sürekli güncellenerek yanlış uygulamalar düzeltilmeye çalışılmaktadır. Daha önce 300 gün şartının kaldırılması şimdi ise yanlış yapılan borçlanmalarda bir kez düzeltme hakkı tanınması çok faydalı olmuştur. İlerde de doğum borçlanması için doğum öncesinde sigortalılık şartının kaldırılması bu borçlanmayı daha anlamlı ve faydalı kılabilir. Beklenen asıl değişiklik budur. Bunun da bir süre sonra yapılması gerekecektir.

Sorular-Cevaplar
Af başvuruları bitti tartışmaları bitmedi
Soru: İşverenimizin farklı Müdürlüklerde dosyaları var, bir Müdürlüğe bu Müdürlükteki dosya için af başvurusunda bulunmuşuz, diğer Müdürlüklerdeki dosyalarımız için ayrı başvuru yapmadığımızdan o borçlarımız af kapsamına dahil edilmedi. Dahil edilmeli midir? Aynı şekilde bazı mükelleflerimizin de 2008 öncesi ve sonrası SGDP borçları için iki ayrı başvuru yapması gerektiği söyleniyor, tek başvuru yeterli değil mi? SMMM E. Aksoy

Cevap: Geçtiğimiz üç ay vergi ve sosyal güvenlik alacaklarının af başvurularının olduğu aydı ve borcu olan vatandaşların bu kurumlara yoğun olarak başvuruları vardı.
SGK alacakları yönünden, gelen sorulardan anladığımız kadarıyla işverenler ve emeklilerin yaşadığı iki problem var, işverenlerin yaşadığı problem, aynı işverenin birden fazla dosyasından sadece birisi için affa başvurmuşsa bu başvurunun diğer dosyalar için geçerli olup olmayacağı, emeklilerin yaşadığı problem ise 01.10.2008 öncesi SGDP borçları için ayrı bu tarihten sonrası için ayrı başvuru şartının olmasıdır.
Belirttiğim bu iki konuda problem yaşayan işveren ve emeklilerin yaşadığı sıkıntı aşılabilir.
Her ne kadar bu konularla ilgili SGK genelgesi ayrı başvuru şartı aramakta ise de bir iş verenin bir dosyası için af müracaatı diğer dosyaları için de geçerli sayılabilir. Çünkü işveren unvan bazında affa başvurduğunu düşünmüş olabilir. Bu basit bir hatadır.
Sosyal güvenlik destek pirimi konusu ise buna göre daha kolay bir konudur. Borcu olan vatandaşın yapılandırma için müracaat etmiş olması yeterlidir, emeklinin Ekim 2008 öncesi için bir başvuru sonrası için ayrı bir başvuru yapması beklenemez. Tek başvuru geçerli olarak değerlendirilmeli ve işlemi yapılmalıdır.

(Kaynak: Yeni Çağ | 27.06.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.