Kamu borçlularının geçersiz sayılan işlemleri / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan

Devlet açısından düzenli gelir kaynaklarına sahip olunması son derece önemli. Ancak iş bununla bitmiyor. Devletin 'kamu alacağı' niteliğindeki alacaklarının tahsil edilebilmesi de büyük önem taşıyor. Bu konuyla ilgili düzenlemeler, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'da (AATUHK) yer alıyor.
AATUHK'da, kamu alacaklarının korunması ve hileli yollarla tahsil olanağının ortadan kaldırılmasını önlemek üzere çeşitli hükümler yer alıyor. Bunlardan bir kısmı, kamu borçlularının yaptığı bazı işlemlerin geçersiz sayılmasına ilişkin.
KAPSAMDA YER ALANLAR
İşlemleri geçersiz kabul edilebilecek olan kişiler ve geçersiz kabul edilen işlemleri, AATUHK'nın 27. maddesinde hükme bağlanmış durumda. Buna göre kamu alacağının takibi aşamasında;
l Süresinde mal beyanında bulunmayanlar,
l Hapsen tazyikine rağmen mal beyanında bulunmayanlar,
l Malı bulunmadığını bildirenler,
l Mal beyanında bulunmasına rağmen malları borcunu karşılamaya yetersiz olanların yapmış oldukları bazı işlemler geçersiz kabul ediliyor.
GEÇERSİZ OLAN İŞLEMLER
Kapsama giren kamu borçlularının yapmış oldukları her türlü bağışlamalar ve ivazsız tasarruflar geçersiz kabul ediliyor. Geçersiz işlemler bunlarla sınırlı değil. Kanunun uygulanması bakımından şu işlemler de bağışlama kabul ediliyor:
l Üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan hısımlarıyla, eşler ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) sıhri hısımlar arasında yapılan ivazlı tasarruflar,
l Kendi verdiği malın, aktin yapıldığı sıradaki değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği akitler,
l Borçlunun kendisine yahut üçüncü bir şahıs yararına kaydı hayat şartıyla irat ve intifa hakkı tesis ettiği akitler.
GEÇERSİZLİK SÜRESİ
Belirttiğimiz kapsamda yer alan işlemlerin geçersizliği 'kayıtsız-şartsız' değil. Geçersiz sayılan işlemler bakımından kamu alacağının ödeme süresinin (vadesinin) başladığı tarih son derece önemli. AATUHK'ya göre, kamu alacağının ödeme süresinin başladığı tarihten başlamak üzere 'geriye doğru iki yıl' içinde yapılan işlemler geçersiz kabul ediliyor.
Yani, borcun ödeme süresinin başlama tarihinden geriye doğru 2 yıllık süreyi aşan tarihten önceki işlemler (örneğin, geriye doğru 3 yıl) bakımından ortada bir sorun bulunmuyor.
Geçersiz sayılan işlemler, geriye doğru süre bakımından 2 yılla sınırlandırılmış olmasına rağmen vadeden sonra gerçekleştirilen işlemler açısından süre söz konusu değil. Yani, borcun ödeme süre başladıktan sonra yapılan bu tür işlemler herhangi bir süreyle sınırlı olmaksızın geçersiz kabul ediliyor.
Ancak, AATUHK'da geçersiz sayılan işlemlere yönelik iptal davası açılması süreye bağlanmış durumda. Buna göre; geçersiz sayılan işlemlerin yapıldığı tarihin üzerinden 5 yıl geçtikten sonra idare iptal davası açamıyor. Yani, kapsama giren işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren 5 yıl geçmesiyle işlem meşruluk kazanabiliyor.

Özel sınava iptal kararı
YEMİNLİ Mali Müşavirlik için bazı denetim elemanlarının 'özel' sınava girmesini öngören; 3568 sayılı Kanun'un geçici 9. maddesinin son fıkrası Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Anayasa Mahkemesi, 18.05.2011 tarihinde vermiş olduğu iptal kararında; anılan düzenlemenin yürürlüğünün durdurulması istemini ise reddetti.
İptal kararı henüz Resmi Gazete'de yayınlanmadı. Bu nedenle karar yayınlana kadar iptal edilen düzenleme yürürlükte kalacak. İptal kararının yayınlanmasından sonra ise denetim elemanları özel değil; genel sınava girecekler.

Eş ve çocuklara hangi durumda aylık bağlanır?
VEFAT etmiş olan bir hanımın emekli aylığından, hayatta olan eşi ve biri çalışan kız, diğeri çalışmayan erkek çocukları istifade edebilir mi (eş ve çocuklar da emeklidir)? Faruk Özgen.
Hayatta olan eş emekli olsa da vefat etmiş olan eşinden dolayı dul aylığı alabilir. Erkek çocuk 18 yaşından büyük olduğu için annesinden hiçbir şekilde yetim aylığı alamaz.
Vefat etmiş olan anne SSK veya Bağ-Kur'dan emekli ise kız çocuğu emekli ve çalışıyor olması nedeniyle hiçbir şekilde yetim aylığı alamaz. Vefat eden anne Emekli Sandığın'dan, kız çocuğu SSK veya Bağ-Kur'dan emekli ve SSK veya Bağ-Kur'a tabi çalışıyor ise (bekar veya dul olmak koşuluyla) yetim aylığı alabilir.

GÜNÜN SÖZÜ
'Başkasının kabahati hakkında konuşmadan önce mutlaka kendi çarığının içine bak.'
Kızılderili atasözü

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 26.05.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.