Fuzulen yapılan borçlanmalar iade edilebilir mi? / Ahmet Şerif

Yaşar Kiraz isimli okurumuzun sorusu şu şekilde: 25.12.1964 doğumluyum.İlk tescil tarihim 01.12.1979. Ben bu tarihi baz aldığım için emeklik müracaatı yaptım. 450 gün askerlik borçlandım. SGK ilk tescil tarihi değil ilk pirim ödenen tarihi baz alıyor o tarih ise 08.05.1990. Buna göre benim emekliğim 52 yaş ve 5525 gün prim ile gerçekleşecek. Bu ödediğim 450 gün primi iade alabilir miyim? 52 yaşımda emekli olursam 6.231 pirim günüm oluyor, kurum alamayacağımı söyledi, alamıyorsam hangi kanun ve maddesine göre alamıyorum. Saygılarımla.
Öncelikle dava açıp ilk sigortalı olduğunuz 01.12.1979 tarihini işe giriş olarak tespit ettirirseniz, 25 yıllık sigortalılık başlangıcınız 25.12.1982 sayılır ve hemen emekli olabilirsiniz. SGK’dan gelen emeklilik reddi yazısının iptali işe girişinizin 01.12.1979 olarak tespiti ile emekliliğinize karar verilmesi için dava açın. Dava dilekçenizde her iki talebinizi de belirtin. Hem işe girişinizin 01.12.1979 olmasına karar verilmesini hem de bu şartlarla 25 yıl sigortalılık 45 yaş ve 5.000 prim günüyle emekliliğe hak kazandığınızın tespitini isteyin.

Borçlanmanın iadesi var mı?
Fazladan ödediğiniz 450 gün askerlik borçlanması tutarını iade alamazsınız. Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurduğunuzda talebiniz reddedilecektir.
5510 sayılı kanunda, gerekmediği halde ödenen askerlik borçlanmasına ilişkin primin iade edilebileceğine ilişkin bir hüküm olmadığı gibi iade edilemeyeceğine ilişkin de herhangi bir hüküm yoktur.
5510 sayılı kanunun “Prim borçlarına halef olma, gecikme cezası ve gecikme zammı ile iadesi gereken primler” başlıklı 89. maddesinin son iki fıkrası şu
şekildedir:
“Yanlış veya yersiz alınmış olduğu tespit edilen primler, alındıkları tarihten on yıl geçmemiş ise, hisseleri oranında işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara veya genel sağlık sigortalılarına veya hak sahiplerine kanuni faizi ile birlikte geri verilir. Kanuni faiz, primin Kuruma yatırıldığı tarihi takip eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için hesaplanır. Ancak Borçlar Kanununun 65’inci maddesi hükmü saklıdır.
Prim iadesi nedeniyle sigortalıların, isteğe bağlı sigortalıların, genel sağlık sigortalılarının aylık, gelir, ödenek ve sağlık hizmetlerinden yararlanma şartlarını yitirmeleri durumunda, bu Kanuna göre ödenen aylık, gelir ve ödenekler ile sağlanan sağlık hizmetleri durdurulur. Yanlış veya yersiz yapılan masraflar 96’ncı madde hükümlerine göre ilgililerden geri alınır.”
Yukarıda da belirttiğimiz gibi Sosyal Güvenlik Kurumu borçlanılan süreler için yapılan ödemeleri iade etmiyor. Sadece yurt dışı borçlanmalarda aylık bağlanana kadar yurt dışı borçlanmadan vazgeçenlere ödedikleri tutar iade edilebiliyor.

Başvurudan vazgeçmekte irade
Borçlanmaya başvurulması ve çıkartılan borcun ödenmesinden sonra da bazı durumlarda borçlanmadan vazgeçilmesine ve ödenen primlerin iadesine izin verilebilmelidir.
Başvuru yapıp ödeme yapmak nasıl bir irade belirtisi ise başvurudan vazgeçme ve iade isteme de bir irade belirtisidir.
Hele de yukarıda Yaşar Kiraz adlı okurumuzda olduğu gibi bu borçlanma/ödeme emekliliği hiçbir şekilde etkilemiyorsa borçlanmadan vazgeçilebilmeli, ödenen paralar geri alınabilmelidir.

Doğum borçlanmasında da aynı
Yukarıda askerlik borçlanması için bahsettiğimiz borçlanma ve borçlanmadan vazgeçme olayı doğum borçlanmasında da aynen geçerlidir.
Hatta yaptığı doğum borçlanması Bağ-Kur statüsünde sayıldığı için hem para ödeyip hem de mağduriyet yaşayanlar var.Yani borçlanma yapmasa idi daha iyi şartlarla emeklilik hakkına sahip olacak kişiler vardır.
Bunlardan dolayı, sigortalılar için yapılan borçlanmalardan ödeme yapılmış olsa bile vazgeçme ve yapılan ödemeyi iade alabilme imkanı getirilmelidir.

(Kaynak: Yeniçağ Gazetesi | 09.05.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.