Bir sosyal güvenlik dramı! / Sadettin Orhan

Soru: Sadettin Ağabey, babam 2006'nın 9. ayında vefat etti.

Babam adına ödenmiş 1255 gün SSK primi varmış. Annem de yeni vefat etti. 14 yaşında bir erkek kardeşim var. Babamın SSK'sından emekli aylığı alabilir mi? Babamın vefat ettiği tarihten şu ana kadar geriye dönük maaş ödemesi yapılabilir mi? Babamın SSK primi hiç aklımıza gelmemişti. Eğer aylık hakkımız varsa şu anda başvuru yapacağız. Yahya Ay

Cevap: Yahya kardeşim, babanın vefat ettiği tarihte (2006/9), SSK'lının dul ve yetimlerine aylık bağlanabilmesi için en az 1800 gün prim gerekiyordu. Ancak 18 Ekim 2006 tarihi itibariyle 1800 gün yerine 900 gün yeterli sayılmaya başlandı. Böylece baban gibi 900 günden fazla, 1800 günden az primi varken vefat edenlerin dul ve yetimlerine de aylık bağlanmaya başlandı. Dolayısıyla 18 Ekim 2006 itibariyle hem annenin hem de yetim kardeşinin aylık alma hakkı vardı.

Annen dul aylığı alabileceği halde, bu haktan habersiz bir şekilde, başvuru yapmadan vefat etmiş. Oysa vefatından bir gün önce bile başvuru yapsaydı, 18 Ekim 2006'dan bugüne kadarki dul aylığını toplu olarak alabilirdi. Bu aylığa ne kadar ihtiyacı vardı ve hangi sıkıntılarla hayata veda etti bilemiyorum. Ancak bildiğim bir şey var ki, bu haktan anneni, kardeşini ve onlar gibi binlerce dul ve yetimi haberdar etmeyen bürokratlar vebal altındadır.

Şu an 14 yaşında olan yetim kardeşine gelince, kendisi SGK'ya başvurursa, 18 Ekim 2006'dan bugüne kadar birikmiş yetim aylığını alabilir. Bundan sonra da 18 yaşına kadar, ortaöğretime devam ederse 20, yüksek öğrenime devam ederse 25 yaşına kadar aylık almaya devam eder.

Diğer taraftan, annenin hak ettiği halde sağlığında bağlanmayan dul aylığı, SGK uygulamasına göre sizlere verilmez. Zira yasaya göre bu aylık için annenin başvurusu gerekiyordu. Ancak bana göre, kişiler için bu kadar hayati öneme sahip bir konuda "kanun hak tanımış, zamanında gelip başvursalardı" gibi bir savunma kolaycılık olur. Anayasa'nın 60. Maddesi'nde "Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar" deniliyor.

Yahya kardeşim, burada ifade edilen 'gerekli tedbirler'i geniş bir şekilde yorumlarsak, annenin ve kardeşinin dul-yetim aylığına hak kazandığı 18 Ekim 2006 tarihinde size iki satır yazı gönderilip, "dul-yetim aylığına hak kazandınız" denilebilirdi. Bu denilmediğine göre, iş mahkemesinde dava açarak, annenin alamadığı dul aylıklarının size ödenmesini talep edebilirsiniz. Bu da size, annenizin ak sütü gibi helal olur.

Hadi sen bir şekilde bilgisayar ve internet kullanabilen birisi olarak bana e-mail attın ve derdini anlatabildin. Ya internet kullanamayan %66'lık nüfusumuz ya da okur yazar bile olmayan %10'luk nüfusumuz ne yapacak? İşte bahsettiğim vebal, bunların vebali.

Kayıt dışını Afyonkarahisar'da tartıştık

Geçtiğimiz hafta, Avrupa Birliği'nden uzmanlarla birlikte, Afyonkarahisar'da Türkiye'de kayıt dışı istihdamı tartıştık. Kayıtlı İstihdamı Teşvik Projesi (KİTUP) kapsamında organize edilen toplantıda, AB ülkelerinde kayıt dışı istihdamla mücadele politikaları, Türkiye'nin uyguladığı doğru-yanlış stratejiler ve bu sorunun geleceğini ele aldık. Toplantıyı organize eden SGK Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı ve özellikle Sayın Celal Polat'a teşekkür ediyorum.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 24.03.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.