Vergi haberi yaparken dikkat edilmesi gerekenler / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan

Kimi zaman yayın organlarında vergi kanunlarına dayalı olarak kesilen cezalarla ilgili haberlere rastlıyoruz. Yayın organlarında bu tür haberler, çoğunlukla toplumun 'haber alma hakkı' bağlamında yer buluyor. Hangi gerekçeyle yayınlandığı bir yana, bu haberlerin habere konu kişi ya da kurumlar üzerinde bazı olumsuz etkileri de söz konusu. Bu noktada, çoğu zaman bilmeden kişilik haklarının ihlal edildiğine tanık oluyoruz. Bunun dışında, ticari olarak da ölçülebilen zararlar ortaya çıkabiliyor. Örneğin, vergi kaçakçılığının habere konu olması halinde, mevcut müşterilerin koda girmemek için kaybedilmesi söz konusu olabiliyor.


VERGİ MAHREMİYETİ
Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 5. maddesi; mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine ilişkin sırların veya gizli kalması gereken diğer hususların açıklanmasını ya da bundan yarar sağlanmasını yasaklamış durumda.
Vergi incelemesine bağlı olarak kesilen idari para cezalarının ve vergi suçu raporunun haber yapılması da bu kapsamda değerlendirilebilir. Mükellef bakımından hem idari para cezaları hem de adli olarak 'suçlu' niteliği kesinlik taşımadığından ortada bir hak ihlali olduğu kesin.

SUÇ FAİLİ
Böyle durumlarda haberi yapan vergi mahremiyetinin ihlali suçunu işlemiş olmaz. Bunun nedeni vergi mahremiyetinin ihlali suçunun 'mahsus suç' olarak düzenlenmesidir. Bu suçu kimlerin işleyebileceği kanunda açık olarak belirtilmiş durumdadır. Bunlar;

l Vergi muameleleri ve incelemeleriyle uğraşan memurlar,
l Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay'da görevli olanlar,
l Vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler ve
l Vergi işlerinde kullanılan bilirkişilerdir.

Görüldüğü gibi, basında görevli olanlar suç failleri arasında yer almamaktadır.
Bununla beraber, vergi mahremiyetinin ihlali suçunun işlendiğinin sabit olması halinde, gazeteci hakkında 'suça iştirak' fiili nedeniyle yargılama söz konusu olabilir.


BASIN KANUNU
Bunun dışında, özellikle vergi kaçakçılığı suçunun haber yapılmasında 'ölçünün kaçırılması' halinde 5187 sayılı Basın Kanunu'nun 19. maddesinde yer alan 'yargıyı etkileme' suçunun oluşması da mümkün olabilir. Söz konusu düzenleme şu şekilde;
'Hazırlık soruşturmasının başlamasından takipsizlik kararı verilmesine veya kamu davasının açılmasına kadar geçen süre içerisinde, Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkeme işlemlerinin ve soruşturma ile ilgili diğer belgelerin içeriğini yayımlayan kimse, iki milyar liradan ellimilyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza, bölgesel süreli yayınlarda onmilyar liradan, yaygın süreli yayınlarda yirmi milyar liradan az olamaz. Görülmekte olan bir dava kesin kararla sonuçlanıncaya kadar, bu dava ile ilgili hakim veya mahkeme işlemleri hakkında mütalaa yayımlayan kişiler hakkında da birinci fıkrada yer alan cezalar uygulanır.' Görüldüğü gibi, özellikle adli yargıya konu olan uyuşmazlıkların haber yapılmasında haber verme amacını aşan yayınlarda bulunmanın ciddi riskleri bulunuyor. Bu yönde yayın yapanların, 'masumiyet karinesini' göz önüne alarak yayın yapmaları, hem habere konu olanlar bakımından hem de kendileri bakımından son derece önemli. Aksi durumda 'kaş yaparken göz çıkarılması' sonucu ortaya çıkabilir...

Emekli Sandığı'ndan yetim aylığı
SSK emeklisi, 2009 yılında boşanmış dul bir bayanım. 1966 yılında vefat eden, Emekli Sandığı iştirakçisi babamdan dolayı yetim aylığı alabilir miyim? Hiç çalışmamış ve dul olan ablam; hem eşinden dolayı SSK'dan dul aylığı hem de babamdan dolayı Emekli Sandığı'ndan 550 TL civarında yetim aylığı almaktadır. Yetim aylığı için şayet müracaat hakkım var ise; ablamın yetim aylığında eksilme olur mu ve ben ve ablam ne kadar yetim aylığı alabiliriz? SSK emeklisi iken tekrar SSK'lı olarak çalışmaya başlarsam, yetim aylığım kesilir mi?l Asuman Yalçın
Emekli Sandığı iştirakçisi olmayan, bekar veya evlenmiş olmakla birlikte sonradan boşanan veya dul kalan kız çocuklarına, Emekli Sandığından yetim aylığı bağlanıyor. Babanızdan dolayı yetim aylığı alabilirsiniz. Ablanızın almakta olduğu yetim aylığının bağlanma oranına göre, yetim aylığında bir miktar azalma olur. SSK emeklisi iken 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başlamanız halinde de bağlanan yetim aylığınız kesilmez.

Çekte bankanın sorumlu olduğu miktar
Muhatap banka, ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için;
l Karşılığının hiç bulunmaması halinde,
l Çek bedeli 655 TL veya üzerinde ise 655 TL, Çek bedeli 655 TL'nin altında ise çek bedelini,
l Karşılığının kısmen bulunması halinde,
l Çek bedeli 655 TL veya altında ise çek
bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığı 655 TL'ye tamamlayacak miktarı,
l Çek bedeli 655 TL'nin üzerinde ise çek bedelini aşmamak
koşuluyla, kısmi karşılığa ilave olarak 655 TL ödemekle yükümlüdür.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 31.01.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.