Anayasa'nın 161'inci maddesi uyarınca mali yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve kontrolü kanunla düzenlenir. Bu bağlamda Bütçe Kanunu'na, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz.
Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun 15'inci maddesinde hükme bağlandığı üzere "Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yönetilmesine yetki ve izin veren kanundur."
Yasal düzenleme gereği olarak Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda; yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri, varsa bütçe açığının veya fazlasının tutarı, açığın nasıl kapatılacağı veya fazlasının nasıl kullanılacağı, vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen vergi gelirleri, borçlanma ve garanti sınırları, bütçelerin uygulanmasında tanınacak yetkiler, bağlı cetveller, mali yıl içinde gelir ve giderlere yönelik olarak uygulanacak ve kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler yer alır.
Bakanlar Kurulu, Merkezi Yönetim Bütçe Tasarısı ile milli bütçe tahminlerini gösteren raporu, mali yıl başından en az yetmiş beş gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunar.
2007 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı "Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, çok yıllı bütçeleme anlayışı ve aşağıda öngörülen hedefler doğrultusunda kanuni süresi içersinde hazırlanarak TBMM'ye sunulmuştur.
Bütçe Kanunu'nda yer alan hedefler;
. Enflasyonla mücadele politikasını desteklemek,
. Kamu borç stoğundaki düşüş eğilimini devam ettirecek bir faiz dışı fazla gerçekleştirmek ve tüm kamu sektörü için belirlenen faiz dışı fazla hedefine merkezi yönetim bütçesinin azami derecede katkı yapmasını sağlamak,
. Etkin bir borçlanma politikası izlenmesi ve mali disiplinin sağlanması yoluyla faiz giderlerinin bütçe üzerindeki baskısını hafifletmek,
. Bütçe harcamalarını sağlam gelir kaynaklarıyla karşılamak ve kaynak haracama dengesini göz önünde bulundurmak,
. Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesini ve kullanılmasını temin etmek,
. Kamu harcamalarının kalitesini artırmak,
. Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında, makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak,
. Hesap verilebilirliği ve mali saydamlığı güçlendirmek,
. Kamu mali yönetiminde uygulamaya konulan reform çalışmalarını sonuçlandırmak,
. Yatırıma ayrılan kaynakların öncelikli ve kısa sürede sonuç alıcı projelere yönlendirilmesini temin etmek,
. Verimliliği ve üretimi teşvik edici bir tarımsal destekleme politikası oluşturmak,
olarak belirlenmiştir.
Yukarıdaki öngörülerle hazırlanan 2007 yılı bütçe harcama büyüklüğü "Orta Vadeli Mali Plan (2007-2009)"da öngörülen miktardan farklı olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
Söz konusu mali planda 2007 yılı için belirlenmiş bulunan merkezi yönetim bütçe giderleri 189.877. milyon YTL'dir.
Ekonomik sınıflandırma bazında orta vadeli mali planda yer alan bütçe ödenek teklif tavanları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. (15 Temmuz 2006 gün ve 26229 sayılı Resmi Gazete)
(Milyon YTL) 2007 2008 2009
. Merkezi yönetim bütçe giderleri, 189.877 199.027 205.732
. Faiz dışı giderler, 145.777 157.267 167.082
- Personel giderleri, 40.418 43.123 47.599
- Sosyal güvenlik kurumlarına
devlet primi giderleri, 9.820 10.245 9.286
- Mal ve hizmet alımları giderleri, 14.189 14.771 15.548
- Faiz giderleri, 44.100 41.760 38.650
- Cari transferler, 59.181 66.844 72.083
- Sermaye giderleri, 13.293 13.892 14.378
- Sermaye transferleri, 3.302 2.360 1.908
- Borç verme, 3.740 3.877 4.014
- Yedek ödenek, 1.833 2.154 2.267
2007 yılı Bütçe Kanunu'nda öngörülen harcamaların dağılımı ise özet olarak şöyledir:
. Faiz ödemeleri 53 milyar YTL.
. Faiz dışı harcamalar 151 milyar YTL.
. Yatırım harcamaları 15.7 milyar YTL.
Orta vadeli mali planda faiz ödemeleri 2007 yılı için 44.100 YTL olarak belirlenmiştir.
Maliye Bakanlığı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan 2007 yılı Bütçe Yasa Tasarısı'na göre toplam bütçe giderlerinin 204.9 milyar YTL, bütçe gelirlerinin ise 188.2 milyar YTL olması öngörülmüştür. Buna göre 2007 yılında bütçeden yapılacak kişi başına harcama yaklaşık olarak 2.848.-YTL'dir.
Bütçe harcamalarının yaklaşık yüzde 77.2'si vergi gelirleri ile karşılanacaktır. Dolayısıyla 2007 yılında kişi başına düşen ortalama vergi miktarı 2.197.-YTL'dir.
Bir başka açıdan toplam bütçe harcamalarının yüzde 91.9'u vergi ve vergi dışı gelirlerle karşılanacak buna karşılık yüzde 8.1'i borçlanma yoluyla gerçekleştirilecektir.
Bütçe vergi gelirlerinde 2007 yılında 2006 yılına göre beklenen artış oranı yüzde 14.9'dur. Bu artış vergi gelirleri gruplarına göre 2006 yılı ile karşılaştırmalı olarak aşağıdaki şekilde olacaktır.
Vergi gelirleri 2007 yılı Artış oranı (%)
. Gelir ve kazançlar üzerinden
alınan vergiler 38.655 45.342 17.30
. Mülkiyet üzerinden
alınan vergiler 3.162 3.640 15.12
. Dahilde alınan mal ve
hizmet vergileri 61.048 68.828 12.74
. Uluslararası ticaret ve muamelelerden
alınan vergiler 27.568 32.053 16.27
. Damga vergisi 3.217 3.638 13.09
. Harçlar 3.943 4.594 16.51
. Başka yerde sınıflandırılmayan
vergiler 50 57 14.00
Toplam 137.643 158.152 14.90
Yukarıdaki tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere 2006 yılına göre 2007 yılında beklenen vergi gelirlerindeki artış oranı ortalama yüzde 14.90'dır. Buna karşılık gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergilerde (dolaysız vergiler) beklenen artış oranı yüzde 17.30'dur.
2007 yılında gelir vergisinde beklenen artış oranı yüzde 18.69'dur. Kurumlar vergisinde beklenen artış oranı ise yüzde 13.57'dir.
Bir başka açıdan 2007 yılında toplam vergi gelirlerinin yüzde 57'si özel tüketim vergisi ile katma değer vergisinden sağlanacaktır.
(Kaynak: Dünya Gazetesi | 31.10.2006)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.