Şerif AKCAN - Emekli Aylıklarının Birleşmesi

Soru: M. Şahin- Çalıştığı işyerinde geçirdiği kaza neticesinde eşim vefat etti. Bana ve iki çocuğuma ölüm aylığı bağlandı. Sorduğum kişilerden iki aylık alabileceğim belirtiliyor. Ancak, eşim iş kazasından iki ay sonra öldü. Kaza geçirdiği işyerinde sigortasının yapılmadığını öğrendik. Toplam 2850 gün prim ödemesi bulunmaktadır. İkinci bir aylık almaya hakkımız var mıdır? Nasıl bir yol izlemeliyiz?
Cevap: Öncelikle eşinizin iş kazasına bağlı olarak vefat edip etmediğinin belirlenmesi lazım. Ölüm olayı iş kazası sonucu meydana geldiyse iş kazası sigortasından da ikinci bir aylık bağlanması gerekir.

İş kazası ve ölüm geliri
Halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre, “iş kazası veya meslek hastalığı” neticesinde ölen sigortalının hak sahiplerine “ölüm geliri” bağlanmaktadır. Kazaya uğrayan çalışanın işveren tarafından sigortalı yapılıp yapılmamasının da bir önemi yoktur. Zira, Sosyal Sigortalar Kurumu önemli iş kazalarını müfettişleri vasıtasıyla mutlaka soruşturmaktadır. İşveren kaza olayını SSK’ya bildirmemiş olabilir. Ölen sigortalının yakınları veya herhangi bir kişi ölümlü iş kazasını SSK’ya bildirirse müfettiş incelemesi yaptırılır. SSK, bu konuda yapılan ihbarları da ciddi olarak değerlendirmektedir.
Öte yandan, sigortalının ölüm tarihinde en az 1800 gün prim ödemesinin bulunması veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün prim ödemiş olması durumunda “ölüm aylığı” da bağlanır.
Burada önemli bir noktaya parmak basmak lazım. İş kazası sonucu SSK tarafından bağlanan aylığın ismi “ölüm geliri” dir. Sigortalının bir günlük bile çalışması var ve iş kazası geçirmişse, iş kaybına göre “sürekli iş göremezlik geliri” veya iş kazasında ölüm meydana gelmişse, hak sahiplerine “ölüm geliri” bağlanır.
Ölüm aylığı ise, uzun vadeli sigorta kollarından olup, en az 1800 gün prim ödemsi veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün prim ödenmiş olmasına bağlıdır.

Gelir ve aylık birleşmesi
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 92’inci maddesinde gelir ve aylıkların birleşmesi durumunda izlenecek yol açıklanmıştır. Buna göre; Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile iş kazası veya meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık ve gelirlerden yüksek olanın tümü, eksik olanın da yarısı bağlanır. Bu aylık ve gelirler eşitse, iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından bağlanan gelirin tümü, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından bağlanan aylığın da yarısı verilir. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık bağlanmadan önce iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından bağlanan ve sermayeye çevrilen gelirler ile yaşlılık sigortasından yapılacak toptan ödemelerde bu fıkra hükmü uygulanmaz.”
Görüldüğü gibi Kanunda gelir ve aylıklara birlikte hak kazanılması durumunda bu gelir ve aylıkların yüksek olanın tamamı, eksik olanında yarısının ödenmesi hükme bağlanmıştır. Aylıkların eşit olması halindeyse iş kazası veya meslek hastalığı sigortasından bağlanan aylığın tümü, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından bağlanan aylığında yarısının verilir. ,
Okuyucumuzun sorusuna dönecek olursak, eşinizin iş kazası neticesinde vefat ettiğini ileri sürerek bulunduğunuz ilin sigorta müdürlüğüne müracaat ediniz. Yapılacak soruşturmada ölüm olayı iş kazasına bağlanırsa ölüm geliri almaya hak kazanacaksınız. İki aylıktan yüksek olanının tamamı, az olanının yarısı şeklinde aylıklarınız bağlanır.
------
Okuyuculara cevaplar

Bağ-Kur’u sona eren sigortalı 90 gün sağlıktan yararlanır
> E. Kaya- Sigortalılık vasfını kaybettiğinizi bağlı olduğunuz Bağ-Kur İl müdürlüğüne müracaat ederek bildirmeniz halinde, 90 gün daha Bağ-Kur sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edebilirsiniz. Bağ-Kur sigortasının sona ermesinden itibaren 90 gün daha sağlık yardımı alabilirsiniz. Hemen belirmeliyiz ki, ödenmemiş prim ve ceza borcunuzun olmaması gerekir.

Yabancı uyruklu eşe sağlık karnesi
> F. Can- Bağ-Kur sağlık yardımlarından yararlanabilmeniz için yabancı uyruklu eşiniz ile evli olduğunuzu nüfus kütüğüne işletmeniz gerekir. Yani, Vukuatlı Nüfus Kayıt örneğinde evlenme aktinin belgelenmiş olması gerekmektedir. İkinci olarak, yabancı uyruklu eşin tabi olduğu ilgili ülkenin konsolosluğundan-büyükelçiliğinden vs alınacak belgede vatandaşı olduğu ülkesinde çalışmadığı veya gelir-aylık almadığının belirtilmesi gerekir.

İsteğe bağlı sigortadan emekli sağlık yardımı alır
> K.Bolat- İsteğe bağlı sigortalı olarak Bağ-Kur’a girdim ve bugüne kadar hiç sağlık primi ödemeden emekli oldum. Bağ-Kur Sağlık Yardımından nasıl yararlanabilirim?
Bağ-Kur sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilmeniz için en az 8 ay sağlık sigortası primi ödemiş olmanız gerekir. Bu nedenle bağlı bulunduğunuz Bağ-Kur il müdürlüğüne müracaat ederek sağlıktan yararlanmak istediğinizi belirten bir talepte bulunmalısınız. Maaşınızdan, 8 ay sağlık sigortası primi kesilmesini müteakip, takip eden aybaşından itibaren sağlık yardımlarından yararlanmaya başlayabilirsiniz. Ancak sağlık primi kesintisi 10 yıla tamamlanana kadar maaşınızdan kesilmeye devam edecektir.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 30.10.2006)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.