Ziya PERVER - Fazladan Birkaç Yıl Daha Çalışıp Emekli Olayım Demek Kârlı Değil

Yani bu sene sonuna kadar emekli olursam alacağım tazminat ve emekli maaşı ile 2007 yılında emekli olursam alacağım tazminat ve emekli maaşı arasında fark olur mu? (Rauf Gülgen)

01.01.2007 yılında yürürlüğe girecek olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar (SS) ve Genel Sağlık Sigortası (GSS) kanunları gereğince emekli aylığı hesaplama yöntemi değiştiriliyor. Ama bundan sadece 2007 ve sonrası yıllarda emekli olanlar etkilenecek. 2006 ve önceki yılların emeklilik hesaplamasında ise bir değişiklik yok. Örneğin sizin durumunuzu ele alalım. 30 yıldır çalışıyorsunuz. Önümüzdeki yıl da emekli olmazsanız 31 yıl olacak.

Eğer 2007 yılı sonunda emeklilik dilekçesi verirseniz, emekli aylığınız önce halen geçerli olan eski sisteme göre hesaplanacak. Bu hesaplamada emekli aylığının 30/31 dikkate alınacak. Daha sonra hesaplama, yeni getirilen sistemle 31 yıl üzerinden yapılacak. Sonra da bu hesaplanan emekli aylığının 1/31 oranı dikkate alınacak. Elinize geçecek emekli aylığı tutarını; eski sistemden gelen (30/31 oranlı) aylık ile yeni sistemden gelen (1/31 oranlı) aylık birleştirilerek bulunacak.

Emekli aylığını esasen belirleyen iki ana faktörden birincisi günlük ortalama kazanç, diğeri ise aylık bağlama oranıdır. Günlük ortalama kazanç hesaplamasında pek önemli bir değişiklik yapılmadı. İki yöntem arasındaki en önemli fark, aylık bağlama oranının hesaplanması. Emekliliğe ayrılacak yıl olarak 2006 veya 2007 ve sonrasının seçilmesinin bağlanacak aylığa fazlalık ya da eksiklik olarak yansımasını söz konusu bu oranlar belirleyecek. Bunu şöyle izah edebiliriz:

01.01.2000 gününden beri geçerli olan sisteme göre aylık bağlama oranı;

İlk 3.600 günün her 360 günü için yüzde 3,5

3.600 günden sonra 5.400 günün her 360 günü için yüzde 2,

9.000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5 olarak hesaplanmaktadır.

01.01.2007 gününden sonra getirilecek sisteme göre ise aylık bağlama oranı;

Her yıl (360 gün) için yüzde 2,5 olarak hesaplanacaktır.

Buna göre, yazmamışsınız; ama 30 yıllık kamu işçisi olarak prim ödeme gün sayınız tahminen (30 X 360) = 10.800 olmalı, öyleyse;

Eski sisteme göre aylık bağlama oranınız;

İlk 3.600 gün için yüzde 35,

Sonraki 5.400 gün için yüzde 30,

Son 1.800 gün için yüzde 7,5 olmak üzere toplamda yüzde 72,5 olacak.

Yeni sisteme göre aylık bağlama oranınız ise; 10.800/360= 30 X 2,5= 75 olacaktır. Gördüğünüz gibi yeni sistemle hesaplanan emekli aylığınız yüzde 2,5 daha fazladır. 2007 yılı ve sonrasında ne kadar çok çalışırsanız o kadar fazla emekli aylığınız hesaplanır. Ancak unutmamak gerekir ki; gününüz geldiği halde emekli olmazsanız, her ay Sosyal Sigortalar Kurumu'na emeklilik aylığınızı bırakırsınız.

Kıdem tazminatı konusuna gelince, 4857 sayılı İş Kanunu'yla ortadan kaldırılan eski 1475 sayılı İş Kanunu'nun (14'üncü maddesine) arasında kıdem tazminatının hesaplanmasında somut bir değişiklik yapılmadı. Görünür gelecekte de bir değişiklik olacağını zannetmiyorum. Ancak, 2007 yılı Ocak ayında ücretinize gelecek zamlar ile kıdem tazminatı tavanının artacağını dikkate alırsak normal şartlarda tabii ki önümüzdeki yıl alacağınız kıdem tazminatı 2006'da alacaklarınızdan fazla olacak.

Okurlara kısa cevaplar

Befail Ertekin: 1978 yılında ilk kez SSK'lı olmuşsunuz, 930 gün isteğe bağlı ve 3.005 gün normal prim ödeme süresi ile halen 3.935 gününüz var. Bu gün sayısını ne zaman 5.000 güne tamamlarsanız o gün SSK'dan emekli olacaksınız. Açtığınız hizmet tespit davasını büyük bir ihtimalle kazanırsınız (ve bir an önce 5.000 günü tamamlamış olursunuz). Zira müfettiş raporları sizden yana. İşveren mahkeme dosyanızı asla iptal ettiremez ve dosyanızı yok ettiremez. İstanbul'daki dava yoğunluğu yüzünden mahkeme 2 yıl devam edebilir. Avukat tutmak zorunda değilsiniz.

Murat Yıldırım: 01.12.1968 işe giriş tarihli (Mahmut İnce) babanızın 352 gün isteğe bağlı ödemesi ile 554 gün normal prim ödemesi var. 1940 doğum olması sebebiyle 3.600 günü tamamladığı gün SSK'dan emekli olur. Bu nedenle tavsiyem askerlik borçlanması yapmanız ve daha sonra da isteğe bağlıya prim ödemenizdir. Bu arada babanız 61 yaşından büyük olduğundan ister toptan ödeme adı altında bugüne kadar ödediği primleri de geri alabilir. Ama kabaca bir hesapla alacağı para 350 YTL'yi ancak bulur. Şayet parayı almaz da 3.600 günle emekli olursa her ay 498 yeni lira aylık alır.

Adnan Ünal: Bağ-Kur'u kapatıp SSK'dan emekli olmak için 1.260 gün prim ödemeye başlamışsınız ve bu amacınıza ulaşmanıza 400 gün kadar kalmış. 2007 yılı gelmeden SSK isteğe bağlı sigortasına geçerseniz bu şekilde ödeyecekleriniz de 1.260 günün hesabında dikkate alınır. Ancak, 01.01.2007 günü ve sonrasında SGK'ya isteğe bağlı olursanız bu süreler SSK gibi değerlendirilmez. İsteğe bağlı öderken sadece 2006 yılı için eşiniz üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz. Ama 2007 yılında Genel Sağlık Sigortası'na kendiniz prim ödemek zorunda kalacaksınız. Çünkü, 2007 yılından itibaren isteğe bağlı sigortalılar genel sağlık sigortasına da prim ödemek zorunda olacak.