Resul KURT - Sosyal Güvenlik Reformu İş Kazalarının Bildirilmesinde Neleri Değiştiriyo

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun teşkilat yapısını düzenleyen 5502 sayılı "Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu" ve bu kurumun uygulayacağı 5510 sayılı "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu" ile ülkemizde gerçek anlamda "Sosyal güvenlik reformu" olarak nitelendirilebilecek olan yeni bir dönem başlamaktadır. Sosyal güvenlik reformunda işverenler yönünden önemli bir değişiklik de iş kazalarının bildirilmesi ve soruşturulmasında yapılmıştır. 5510 sayılı kanun esas olarak SSK mevzuatındaki uygulamaları esas alarak çıkarılmış ise de, bazı yeni düzenlemeler de getirilmiştir. Böylece SSK sigortalıları dışında, devlet memurları ve Bağ-Kur'luların da iş kazası yarımlarından tam anlamıyla yararlanabilmelerine ilişkin önemli düzenlemeler yapılmıştır.

Hangi olaylar iş kazası sayılacak?

5510 sayılı yasanın 13. maddesinde iş kazası;

a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,

c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,

meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olay olarak ifade edilmiştir. Bir kazanın iş kazası sayılması için yukarıda sayılan durumlardan en az birinin gerçekleşmesi sonucunda sigortalının bedence veya ruhça arızaya uğraması gerekmektedir.

İşveren tarafından sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere götürülüp getirilmeleri esnasında meydana gelen kazalarda iş kazası sayılmaktadır. Taşıma aracının işverene ait olması zorunluluğu bulunmamaktadır. Başka bir kişiye ait araçla da taşıma işlemi yapılmış olabilir. Burada önemli olan, aracın işveren tarafından sigortalıların işyerine geliş gidişleri için tahsis edilmiş olmasıdır. Daha önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'nın 11. maddesinde geçen "toplu olarak götürülüp getirme" ibaresi 5510 sayılı yasadan çıkarılmış ve toplu olarak götürülüp getirilme zorunluluğu kaldırılmıştır.

İş kazaları hangi sürelerde, nerelere bildirilecek

a) 4/(A) bendi kapsamında sigortalı sayılanların iş kazasının bildirimi (SSK eski sigortalıları)

İş kazası, 5510 sayılı kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan sigortalılar (SSK eski sigortalıları) ile ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular, 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu'nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler, harp malûlleri ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'a göre aylıkları hesaplanarak ödenen veya asayiş ve güvenliğin sağlanması ile ilgili kanunlara göre vazife malûllüğü aylığı bağlanmış olanlar, sosyal güvenlik destek primine tâbi olanlar ile Türkiye İş Kurumu (İş-Kur) tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerin iş kazası geçirmeleri halinde işverenleri tarafından kazanın olduğu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, Sosyal Güvenlik Kurumu'na da üç iş günü içinde,

b) 4/(B) bendi kapsamında sigortalı sayılan muhtarlar ile bağımsız çalışanların iş kazasının bildirimi (Bağ-Kur eski sigortalıları)

5510 sayılı kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan sigortalılar (Bağ-Kur eski sigortalıları) ile sosyal güvenlik destek primi ödeyerek kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında olan sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde; Sosyal Güvenlik Kurumu'na da kendisi, yakınları veya hak sahipleri tarafından bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirimine engel olmadığı günden sonraki üç iş günü içinde (bildirim yapmaya engel durumlarını hekim raporu ile belgelemeleri şarttır),

c) 4/(C) bendi kapsamındaki sigortalıların (memurların) iş kazasının bildirimi (TC Emekli Sandığı eski sigortalıları)

5510 sayılı kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde sayılan sigortalıların (TC Emekli Sandığı eski sigortalıları) iş kazası geçirmeleri halinde ise; bunları çalıştıran işveren tarafından kazanın olduğu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine veya kendi mevzuatına göre yetkili mercilere derhal ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na da en geç kazadan sonraki üç iş günü içinde,

Bildirilmesi gerekmektedir. Yapılan düzenleme ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nda iş kazalarının iki gün olan bildirim süresi üç iş gününe çıkarılmıştır. Ayrıca, iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar. İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesinin doğrudan ya da taahhütlü posta ile Kuruma bildirilmesi zorunludur. 4/b sigortalısı olarak adlandırılan Bağ-Kur eski sigortalarlarının uğradıkları kazanın ayrıca kolluk kuvvetlerine bildirim zorunluluğu bulunmamaktadır.

5510 sayılı kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde, belirtilen sürelerde işverence bildirim yapılmaması durumunda, bildirim tarihine kadar sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği kurumca işverenden tahsil edilir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 27.10.2006)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.