Geçtiğimiz son üç yılda uluslararası finans piyasalarında başlayan ve tüm sektörleri etkisi altına alan küresel ekonomik krizin Türkiye ekonomisi üzerinde de olumsuz etkileri olmuştur.
2008 yılından itibaren bozulan küresel ekonomik koşullar Türkiye’de de reel sektörü ve beklentileri olumsuz etkilemiştir. Uluslararası sermaye akışlarındaki yavaşlama ile beraber iç talep ve kredi olanakları daralmış, bu bağlamda 2009 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 4,7 küçülmüş ve işsizlik yüzde 14’ler düzeyine çıkmıştır. (Yıllık Ekonomik Rapor, 2010, T.C Maliye Bakanlığı, Sf: 4)
Bu olgu dış ye iç talebin düşmesine, kredi temininin zorlaşmasına, şirketlerin üretim kapasitelerini tam olarak kullanamamalarına ve buna bağlı olarak nakit dengelerinin bozulmasına neden olmuştur.
Yaşanan olumsuzluklar bazı işletmelerin kamuya yönelik yükümlülüklerini yerine getirmesinde de gecikmelere neden olmuştur. Kamu alacaklarına gecikme halinde uygulanan yüksek gecikme faiz ve zamları, yaşanan ödeme güçlüklerini beklenenden daha çok arttırmıştır.
Son olarak yapılan resmi çalışmalar sonucunda kamuya olan tüm borçların ödenebilmesini sağlamaya yönelik bir proje oluşturulmuş, bu projenin ana hatları resmi olarak 15 Kasım 2010 günü açıklanmış bulunmaktadır.
Bu projenin amacı kamu kesimi ile vatandaşlar arasındaki birikmiş borç-alacak sorununun mümkün olduğunca geniş bir şekilde ele alınıp kamuya olan borçların asıl tutarlarında bir indirim yapılmaksızın ve alacak aslının korunması suretiyle mevcut borçların ödenebilir hale getirilmesidir.
Henüz tasarı aşamasında olan "Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması " ile ilgili yasa kapsamına alınması öngörülen alacaklar;
* Gümrük vergileri ve bu bağlamda oluşan idari para cezaları,
* Uygulanmakta olan vergi yasaları gereği olan vergi borçları ile idari para cezaları,
* Sosyal Güvenlik Kurumu prim alacakları ile idari para cezaları,
* İl özel idarelerinin çeşitli harç ve katılma payı alacakları,
* Belediyelerin vergi, tarifeden doğan ücret ve su alacakları,
* Büyükşehir belediyelerinin su ve atık su alacakları,
* Yurt-Kur'un Öğrenim kredisi alacakları,
* TRT'nin elektrik payı ve bandrol ücretlerinden kaynaklanan alacakları,
* KOSGEB'in desteklerden kaynaklanan alacakları,
* TOBB ve bağlı odaların oda aidatları,
* OSB'nin elektrik, su, doğalgaz alacakları ile yönetim aidatı alacakları,
yeniden yapılandırma kapsamına alınmış bulunmaktadır. Yeniden yapılandırma kapsamına alınacak olan alacakların;
* Vergiler ve gümrük vergileri açısından 31 Temmuz 2010 tarihine kadar verilmesi gereken beyannameleri,
* 2010 yılma ilişkin olarak 31.Temmuz 2010 tarihinden önce tahakkuk eden emlak vergisi, çevre temizlik vergisi motorlu taşıtlar vergisini,
* Sosyal Güvenlik primlerine yönelik olarak Haziran 2010'dan önceki aylara ait primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi ve sosyal güvenlik destekleri ile isteğe bağlı sigortalar ve topluluk sigortasına ait primler, yaşlılık emekli aylığı veya malullük aylığı bağlandıktan sonra sigortalı sayılmasını gerektiren nitelikteki kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların aylıklarından kesilmesi veya kendilerince ödenmesi gereken sosyal güvenlik destek primlerini,
* Sosyal güvenlik kurumunca takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile 30 Haziran 2010 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaat ve ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primleri ile 31 Temmuz 2010 tarihine kadar işlenen fiillere ait idari para cezalarını,
* Elektrik ve su alacakları açısından 31 Temmuz 2010 tarihinden önce ödenmesi gereken borçları,
* Oda aidatları açısından ise yeniden yapılandırma ile ilgili olarak hazırlanan yasanın yürürlüğe girmesinden önce ödenmesi gereken aidatlar ile diğer alacaklar açısından 31 Temmuz 2010 tarihinde vadesi geldiği halde yasanın yürürlüğe girdiği tarihte ödenmemiş olan borçların,
yararlandılması öngörülmektedir.
Henüz tasarı aşamasındaki çalışmaya göre yeniden yapılandırmada kesinleşmiş bulunan kamu alacakları ile uyuşmazlık aşamasında bulunan kamu alacakları için iki farklı uygulama yapılacaktır. Şöyle ki;
* Kesinleşmiş kamu alacaklarında;
- Borç asıllarının tamamı taksitlendirilecektir.
- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanan idari para cezaları ile borç aslına bağlı olamayan cezaların % 50’si silinecektir.
- Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezaları yerine güncelleme oranı olarak TEFE/ÜFE esas alınacaktır.
- Vergi aslına bağlı olarak kesilen para cezalarının tamamında cezaların % 50'si ile gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer'i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
* Uyuşmazlık aşamasında bulunan borçlarda ise;
- Gecikme faizi ve gecikme zammı yerine güncelleme oranı olarak TEFE/ÜFE ye göre belirlenen tutar esas alınacaktır.
- Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı ile gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi, faiz gibi fer'i nitelikteki borçların tahsilinden vazgeçilecektir.
- Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) prim alacak asıllarında herhangi bir indirim yapılmayacaktır. Buna karşın idari para cezalarının %25'i ile gecikme zammı ve gecikme cezası yerine TEFE/ÜFE’ ye göre güncelleme yapılacaktır.
Diğer yandan mevcut yasa tasarısının Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayından geçmesinden sonra Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girdiği tarih itibariyle inceleme ve tarhiyat aşamasındaki alacaklarla, daha önce başlanmış bulunan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemleri ne devam edilecek, bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen verginin % 50'si, gecikme faizinin güncelleme oranı esas alınarak hesaplanacak tutarı ödenmek suretiyle söz konusu borçtan kurtulmak mümkün olacaktır. Böyle bir durumda kalan alacak aslı ile vergi cezaları ile gecikme faizi alacakları silinecektir.
Yasal düzenleme ile getirilen bu olanaklardan yararlanabilmek için mükelleflerin yazılı olarak idareye başvurmaları gerekecektir.
Yeni düzenleme ile mükellefler dilerlerse 2006, 2007, 2008, 2009 yılları için matrah artırımı beyanında da bulunabileceklerdir.
Diğer yandan mükellefler stoklarında olmasına rağmen belgelendiremedikleri varlıkları için de beyanda bulunmak suretiyle stok affından yararlanabileceklerdir. Bu bağlamda gerçek durum ile kayıtları eşleme olanağı sağlayacak olan bu düzenleme, günümüzde çeşitli nedenlerle kayıt dışı kalan işletme varlıklarının kayıt altına alınması amaçlanmıştır.
Vergi Barışı için başvuruda bulunup çeşitli nedenlerle söz konusu yasa hükümlerinden yararlanamayanlar için, eksik işlemlerinin tamamlanmasına yönelik yeni bir süre verilmesi öngörülmektedir.
Geçmişe yönelik kamu alacaklarını ödeyemeyenlere getirilen yeni kolaylıktan yararlanmak isteyenler borçlarını taksitler halinde ödeyebileceklerdir. Buna göre mevcut güncellenmiş borç;
* Bir yıl içinde altı taksitte 1.05,
* Onsekiz ayda dokuz taksitte 1.07,
* Yirmi dört ayda oniki taksitte 1.10,
* Otuzaltı ayda onsekiz taksitte 1.15,
katsayı ile çarpılmak suretiyle bulunacak tutar esas alınarak ödeme yapılmaktadır.
(Kaynak: bumindogrusoz.com | 24.11.2010)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.