Referandumda çalışan ve emekli hakları-1 / Sadettin Orhan

Hiç kimse, hiçbir konuda siyasi veya ideolojik tercihlerini, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz.
Bu, anayasal bir güvencedir (Anayasa md. 15). Bu ilke, elbette önümüzdeki günlerde oylanacak referandum için de geçerli. Dolayısıyla evet veya hayır'dan yana tavır almak, herkesin kendi vicdanıyla baş başa vereceği bir karar. Ancak referandum paketindeki herhangi bir maddeyi, kendi kararı doğrultusunda eğip bükmenin de kimseye bir faydası olmaz.

Özellikle işin uzmanlarının, konuyu olabildiğine yalın bir şekilde halka anlatmalarında fayda var. İş ve sosyal güvenlik uzmanı olarak bize de bu konuda bir görev düşüyor. Yani sosyal politikalar, çalışma hayatı, çalışan ve emekli hakları açısından referandum paketinin ne getirdiğine biraz daha yakından bakmamız gerekiyor.

Dezavantajlı gruplara pozitif ayrımcılık

Referandum paketinde sosyal içerikli haklardan ilk göze çarpan, birinci maddede yer alan "Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz" hükmüdür. Bu hüküm sayesinde, devletin bu dezavantajlı gruplara yönelik olarak attığı pozitif adımlar, diğer vatandaşlar yönüyle "eşitlik ilkesine aykırı" görülemeyecek. Esasında bu yönde birçok adım yasalar düzeyinde atılıyordu. Ancak mesele söz konusu değişiklikle, anayasal güvenceye kavuşmuş olacak.

Kişisel verilere güvence

Paketin ikinci maddesinde, ilk bakışta özel hayata yönelik gibi algılanan bir düzenleme yer alıyor. Düzenlemede, "Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir" şeklinde. Kamuoyunda yaygın algılama, bu düzenlemenin fişlemelere karşı getirildiği yönünde. Evet, düzenlemenin fişleme konusuna çeki düzen vereceği muhakkak. Ancak düzenlemeyle çalışanların, şirketleri/işverenleri tarafından bilgilerinin kaydedilmesi, bunların farklı amaçlarla kullanılması, kamu çalışanları için gizli sicil dosyalarının tertip edilmesi gibi birçok illegal işlemin de önü alınabilecektir.

Çocuklara özel koruma

Paketin dördüncü maddesi çocukların özel olarak korunması konusunda devleti sorumluluk altına sokuyor. Sosyal politikaların en önemli hedef kitlelerinden olan çocuklar, aynı zamanda toplumda en fazla istismar konusu edilen grubu oluşturuyor. Düzenleme, "Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir.

Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır" diyerek, çocuğun doğal yerinin ailesi olduğunu vurguluyor. Ancak bunun mutlak olarak uygulanamayacağını, çocuğun yüksek yararına açıkça aykırılık halinde, devletin koruma görevini üstleneceği belirtiliyor.

Birden fazla sendikaya üyelik

Referandum paketinin beşinci maddesiyle, Anayasa'nın 51. maddesinin dördüncü fıkrası yürürlükten kaldırılıyor. Yani "Aynı zamanda ve aynı işkolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz" hükmüne son veriliyor. Bunun sendikalaşma açısından pratikte birkaç sonucu olacak. Birincisi, artık sendikalar arasında eskiden beri süregelen birbirinden üye kapma yarışı biraz daha yumuşayacak. Sendikalar arası mücadele ve güç alanı paylaşımı, ortak üyeler sayesinde daha uzlaşmacı bir yöne evrilecek. Bize göre en önemli sonuç ise, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere (örn. ILO 87 ve 98) aykırı olan hükmün kaldırılmasıyla, uluslararası emek örgütleri platformunda Türkiye'nin elinin biraz daha rahatlayacak olmasıdır.

Çalışanlar ve emekliler için paketi değerlendirmeye devam edeceğiz.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 26.08.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.