KOBİ’ler Kıdem Tazminatı Fonu kurulmasını istiyor / Ali Tezel

Pamukkale Üniversitesi ile Denizli Sanayiciler ve İşadamları Derneği’nin (DESİAD) ortaklaşa düzenledikleri “Kıdem Tazminatının Güncel Sorunları” konulu, Türkiye’de ilk defa her yönüyle incelenen panelde küçük işletmelerin “Kıdem Tazminatı Fonu” istedikleri ortaya çıktı

Panelde, üniversiteden de hocalarım olan profesörler Metin Kutal, Fevzi Demir, Ali Nazım Sözen ile birlikte, düzenlemede etkin rol oynayan Doç. Oğuz Karadeniz, Doç. Hakan Aygören, Yrd. Doç. Burak Çamurdan ve Handan Kumaş, konunun teknik yönleri hakkına bilgi verdiler. Ayrıca, büyük işverenleri TİSK’ten Av. Hakkı Kızıloğlu, çalışanları Türkİş’ten Recep Oktay, KOBİ’leri DESİAD’dan YMM İzzet Özer temsil ettiler. Yaklaşık 8 saat kadar devam eden panelde, konu tüm yönleriyle ortaya konuldu. Özellikle Pamukkale Üniversitesi öğretim üyelerinin yaklaşık 6 aylık çalışmaları göz doldurucuydu ve ülkedeki bilgi eksikliğini de giderdi.

ÇALIŞANLARIN % 53’Ü KIDEMİ ALAMIYORMUŞ
Doç. Dr. Oğuz Karadeniz’in sunduğu tebliğ, 6 aylık bir araştırmanın sonucu, işinden çıkarılıp İŞKUR’a başvuran 292 kişi üzerinde yapılmış. Bu kişilerden yüzde 53.4’ü işyerinden çıkarılmış ama kıdem tazminatı alamamış. Ancak alamayanlardan yarısından fazlası (yüzde 35’i) bir yılı tamamlamadan işinden çıkarılan işçiler. Geriye kalan yüzde 28’lik kesim ise hak kazandığı halde, bazen işverenin iflası, zorda kalması veya yasadışı davranmasıyla kıdem tazminatını alamamış.

KOBİ’LER NE İSTİYOR?
KOBİ’ler, büyük işverenler gibi kıdem tazminatının kaldırılmasını veya azaltılmasını istemiyorlar; kıdem tazminatının aynen kalmasını ama “Kıdem Tazminatı Fonu” kurulmasını istiyorlar. Ancak daha önce bu köşeden okumuştunuz, fonun gelmesiyle kıdem tazminatının işverene ve işe bağlılık fonksiyonunu ortadan kaldıracağı için işçilerin de daha fazla ücret veren başka işverene gitmesini istemiyorlar. Burada da kendilerine göre şöyle bir önerileri var: Kıdem Tazminatı Fonu’ndan emeklilik, ölüm ve 10 yılı doldurma sebebiyle para alınmasında paranın tamamının ödenmesini, işyerlerinde kısa sürelerle çalışan işçiler için ise azaltılmış oranlı rakam ödenmesini talep ediyorlar.

BENİM ÖNERİM ‘KIDEM TAZMİNATI GARANTİ FONU’ OLDU
Bütün kesimler, işçilerin kara kaşı ve kara gözünü çok sevdikleri ve onları çok düşündükleri için, kıdem tazminatını hak kazanan ama alamayan işçiler için “Kıdem Tazminatı Fonu” kurulmasını talep ettiler. Ancak benim önerim biraz farklıydı. Yani, derdiniz işçilerin kıdem tazminatı alamaması ise kolay bir yolu var. Derdiniz çalışanların kıdem tazminatlarını tam olarak almaları ise buyurun “Kıdem Tazminatı Garanti Fonu” kurun. Bu fondan zorda olan, iflas eden işverenlerin işçileri yararlansın. Fon için İşsizlik Sigortası’na işverenlerin ödediği yüzde 1 ile yeni getirilecek yüzde 1 prim, yani toplamda yüzde 2 yeterli olur kanısındayım.

ÜLKE ÖRNEKLERİ HARİKAYDI
Yrd. Doç. Dr. Handan Kumaş’ın sunduğu tebliğle dünyadaki kıdem tazminatı uygulamaları tüm yönleriyle ortaya konuldu ve görüldü ki dünyada da kıdem tazminatı var. Bize benzer uygulama yapan ülke sayısı hiç de az değil. Bu arada bana en ilginci Çin geldi. Çin’de de kıdem tazminatı var ve bazen her yıl için 1, bazen de her yıl için 2 ücret kadar ödeniyor. Yani, Çin’de kıdem tazminatı bizden daha güzel.

ÖRNEK ÜLKE UYGULAMALARI

FRANSA: En az süre 1 yıl, kişisel nedenlerle aylık ücretin 1/10’u, ekonomik nedenlerle aylık ücretin 2/10’u kıdem tazminatı ödenir.

İNGİLTERE: İki yıl çalışma şartı, işin tasfiye olması, işyerinin kapanması, işçinin yeterliliğiyle ilgili durumlarda ödenir. 41 yaş, her yıl için 1.5 haftalık ücret, 22 yaşından küçükler için yarım haftalık ücret ödenir.

HOLLANDA: Zorunlu kıdem tazminatı uygulaması yok, ancak mahkeme kararı ve iş güvencesi kapsamında ödenmektedir. Kıdem hizmet yılına göre çarpan etkisi kullanılarak birkaç aylık ücrete sabitlenmiştir.

DANİMARKA: Beyaz yakalılar, toplu iş sözleşmeleriyle oluşturulur. 12, 15, 18 yıllık çalışanlara 1, 2 ve 3 aylık ücretleri tutarında ödeme yapılır.

İSPANYA: Geçerli neden ile fesih. Her hizmet yılı için 20 günlük ücret tutarında kıdem. En fazla 12 aylık ödeme.

ALMANYA: Kıdem tazminatı yok. Feshe karşı koruma kanunu. Yaş ve hizmet süresi, 10’dan fazla çalışanın olduğu işyeri kriterleri. Örneğin; 50 yaş ve 15 yıllık hizmet, kıdem en fazla 15 aylık ücret tutarında ödenir.

YUNANİSTAN: Hizmet yılı, beyaz veya mavi yakalı olmasına göre değişir. Örneğin; beyaz yakalı ve 2 aydan 1 yıla kadar çalışanlara 1 aylık ücret ödenir.

İSVİÇRE: Kıdem tazminatına ilişkin iş yasalarında zorunlu bir uygulama yoktur. Ancak, 50 yaşında aynı işverenin yanında 20 yıl çalışanlara en fazla 2 aylık kıdem ödenmektedir.

İTALYA: İşverenler aylık ücretten yaklaşık % 7.4’lük bir kesintiyi fona ve ayrıca % 5’lik bir kesintiyi garanti fonuna aktarır. Sözleşmenin feshinde enflasyon dikkate alınarak hesaplanan değerleme oranıyla işçiye kıdem ödenir. Her türlü fesihte işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

AVUSTURYA: Türkiye’ye benzer hizmet yılına (en az 3 yıllık) karşılık ücretleri tutarında kıdem tazminatı ödenmekte idi. Güvenceli esneklik getirilmiş olup, 2003 yılında oluşturulan kıdem tazminatı fonuna işverenler, işçi ücretinin yaklaşık % 1.53’ü kadar prim ödemektedir. Serbest çalışanlara da kıdem tazminatı getirilmiştir.

GÜNEY KORE: Emeklilik ödeneği, emeklilikten önceki işten çıkmalarda hak kazanılan bir tazminat olduğu için kıdem tazminatı olarak nitelendirilebilir. Her hizmet yılı için 30 günlük ücret ödenir.

HİNDİSTAN: (İşgücü azaltma tazminatı) Tüm beyaz, mavi yakalı ve kamu sektöründe çalışanlara uygulanır. 50’den daha fazla işçinin çalıştığı işyerlerinde 1 yıllık hizmet süresi olanlara 15 günlük ücreti ikramiye olarak ödenmektedir.

TÜRKİYE Mavi-beyaz yakalı sınırlaması yok. Yaşa bağlı ödemeler yok. Yılda sınırlama yok (istisna, emeklilik, yaşlılık, malullük aylığı, toptan ödeme almak amacıyla fesih). Her hizmet yılı için son 30 günlük brüt ücret ödenmektedir.

(Kaynak: Haber Türk | 16.06.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.