Göçükte kalan 2 işçi için kayıp kararı... / Ali Tezel

Ölümüne kesin gözle bakılan ama uzun süreden beri kayıp olanlar için gaip kararı verilmesi halinde, geride kalanlarına aylık-gelir bağlanır. Yeraltında kaldığı kesin olan iki kişi için gaip kararı alınırsa geride kalanları da en az 2 yıl beklemekten kurtulurlar

Zonguldak’taki maden kazasında toprak altında 30 kişi kaldı ama 2 kişi halen çıkartılmadı diye biliyorum. Şimdi bu 2 kişinin ailelerine SGK ne zaman aylık-gelir bağlar? Vedat İlki

Gaiplik yani kayıplık, ölümden zordur. Bir yakınınız kaybolmuşsa ya da kendisinden uzun süre haber almadığınız zaman yıkılırsınız. Bu yıkıntı altında kalırken elbette hayat çarkları acımasızca dönmeye devam eder. Geçim sıkıntısı omuzlarınıza çöker. Umutlu bekleyişiniz sürer, bir gün kapı çalacak, o kişi içeriye girecek diyerek. Zonguldak’ta meydana gelen maden kazasında yeraltında kalan 28 kişinin cenazeleri bulundu, resmi olarak ölüm belgeleri düzenlendi ama 2 kişi halen çıkarılamadı, ölüm belgeleri de ortada yok. Şimdi geride kalanlar için zorlu bir süreç başladı. Hem manen hem de maddeten zor durumdalar.
Normal ölüm belgesi düzenlenenlerin geride kalanlarına, ölüm olayı iş kazası sonucu meydana geldiğinden önce ölüm geliri, sonra da 1800 günleri (veya 900 gün ile 5 yıllık süreleri) varsa ölüm aylığı bağlandı, bağlanacak. Bağlanan bu gelir/aylıktan çok olanın tamamını, az olanın da yarısını alacaklar.

KAYIPLAR İÇİN “GAİPLİK KARARI” ŞART

Bahsettiğimiz kayıpların yakınları, SGK emeklilik veya sürekli işgörmezlik gelirinden hak sahibi olduklarını nasıl ispat etmeleri gerekecek? İşte burada karşımıza “gaiplik müessesesi” çıkıyor. Medeni Kanun’umuza göre sağ olmanın ve ölümün ispatı şöyledir:
1. İspat yükü Madde 29- Bir hakkın kullanılması için bir kimsenin sağ veya ölü olduğunu veya belirli bir zamanda ya da başka bir kimsenin ölümünde sağ bulunduğunu ileri süren kimse, iddiasını ispat etmek zorundadır. Birden fazla kişiden hangisinin önce veya sonra öldüğü ispat edilemezse, hepsi aynı anda ölmüş sayılır.
2. İspat araçları
a. Genel olarak Madde 30- Doğum ve ölüm, nüfus sicilindeki kayıtlarla ispat olunur. Nüfus sicilinde bir kayıt yoksa veya bulunan kaydın doğru olmadığı anlaşılırsa, gerçek durum her türlü kanıtla ispat edilebilir.
b. Ölüm karinesi Madde 31- Bir kimse, ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren durumlar içinde kaybolursa, cesedi bulunamamış olsa bile gerçekten ölmüş sayılır.

Zonguldak Valisi konuya el atmalı

Medeni Kanun’un 31’inci maddesinde, “Bir kimse ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektirecek durumlar içinde kaybolursa, cesedi bulunamamış olsa bile gerçekten ölmüş sayılır” hükmü yer almaktadır. Buna “ölüm karinesi” adı verilir. Medeni Kanun’un 44. Maddesi’nde ise “Bir kimse, ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren durumlar içinde ortadan kaybolursa cesedi bulunamamış olsa bile, o yerin en büyük mülki amirinin emriyle kütüğe öldü kaydı düşülür” hükmü yer almaktadır. Somut olayda, yeraltına indiği kayıtlarda belli olan ama cenazelerine ulaşılamayan iki kişi, hiç mahkemeye bile gerek kalmadan Zonguldak Valisi’nin alacağı bir karar ile “gaip” ilan edilebilir ve geride kalanları en azından miras ve sosyal güvenlik haklarına kavuşarak bir nebze de olsa acılarını hafifletebilirler.

SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA DURUM

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ile Genel Sağlık Sigortası Kanunu sonrasında düzenlenen ve 28.09.2008 günü Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğde; “...Sigortalının yargı kararıyla gaipliğine karar verilmesi halinde, hak sahiplerine bağlanacak gelir ve aylıklarla yapılacak toptan ödemeler ve genel sağlık sigortasına ait alacakların zamanaşımı süresi, gaipliğe ilişkin kararın kesinleştiği tarihte başlar hükmü ile hak sahiplerine maaş bağlanmasına karar verilmiştir” denilmektedir.

(Kaynak: Haber Türk | 11.06.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.