Vergi incelemelerinde yeni dönem ve öneriler / İsmail Kökbulut

Halen Meclis'te bulunan "Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" birçok vergisel değişiklik öngörüyor.

Bu değişikliklerden belki de en önemlisi vergi incelemelerine yönelik. Getirilen yenilikler mükellef hakları açısından oldukça önemli olmakla birlikte, bazı değişiklikler yapılması ihtiyacı hissediliyor.

1- Vergi incelemeleri ikiye ayrılıyor: Tam inceleme-sınırlı inceleme

Kanunda herhangi bir hüküm olmamasına karşın uygulamada vergi incelemesi, "tam inceleme" ve "sınırlı inceleme" olarak iki şekilde yapılmaktaydı. Bu ayrım kanun maddesi haline getiriliyor. Esasen uygulamada ciddi bir değişiklik yaratmayacak bir uygulama.

2- Tüm mükelleflerin incelemeye tabi tutulması

Tasarıya göre vergi incelemesine tabi tutulacaklar risk analizine göre belirlenecek. Tasarı, bütün mükelleflerin mutlaka vergi incelemesine tabi tutulmasını öngörüyor. Buna göre vergi incelemesine tabi tutulma bakımından, birinci sınıf tüccarlar 3 gruba ayrılacak. İş hacimleri, aktif büyüklükleri ve sermaye yapıları gruplarda belirleyici olacak. Mükellefler bulundukları gruba göre 3, 6 ya da 9 yılda bir vergi incelemesine tabi tutulacak.

3- Vergi incelemelerine süre şartı

Tasarı, incelenen mükellefler açısından öngörülebilirliği artırmak için vergi incelemelerinin belirlenen sürelerde bitirilmesini öngörüyor. Buna göre tam incelemelerin en geç 1 yıl, sınırlı incelemelerin 6 ay içinde bitirilmesi şart. Bu sürelerde bitmeyen incelemeler için 6 aylık ek süre imkânı var. Yine de bu sürede bitmeyen incelemelerin akıbetine yönelik bir hüküm Tasarıda bulunmuyor.

Süre şartı, incelenen mükellefler açısından oldukça olumlu. İnceleme stresi yaşayan mükellefler bir an önce incelemelerin sonuçlanmasını istiyor. Fakat incelemeler uzun yıllar sürebiliyor.

Fakat süre şartının etkin bir biçimde uygulanabilmesi için vergi inceleme elemanlarının iş yüklerinin makul düzeyde bulunması gerekiyor. Bugün itibarıyla inceleme elemanlarının iş yükü oldukça ağır. Özlük haklarının yetersizliği sebebiyle inceleme elemanlarını kamuda tutmak zor, dolayısıyla sayı yetersiz. Süre şartının uygulanabilmesi için, inceleme elemanı başına düşen iş yükünün makul düzeylere çekilmesi gerekiyor.

Öte yandan Maliye Bakanlığı merkezi denetim elemanlarının vergi incelemesi dışında birçok alanda inceleme ve soruşturma yapma yetki ve görevleri de bulunuyor. Kara para aklama incelemeleri, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu denetlemelerinde çalışma ve kamu kurum ve kuruluşu denetlemeleri gibi birçok alanda Maliye Bakanlığı'nın çok iyi yetişmiş denetim elemanları görev yapmakta. Süre şartının uygulanması bakımından tüm bu hususların birlikte değerlendirilmesi şart gözüküyor.

Vergi denetimine yönelik değişiklikler bunlarla sınırlı değil. İlerleyen haftalarda diğer değişiklikler ve önerilerimizi aktarmaya devam edeceğiz.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 07.06.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.