İşe başlama bildirimi ve kayıtdışılık / Veysi Seviğ

Vergi Usul Yasası'nın ‘Mükellefin Ödevleri' başlığını taşıyan ikinci kitabının birinci kısmı ‘bildirim'lerle ilgili hükümleri içermektedir. (Madde 153-170)
Sözü edilen yasanın 153'üncü maddesi uyarınca, "Aşağıda yazılı mükelleflerden işe başlayanlar keyfiyeti (durumu) vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar."

* Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı,
* Serbest meslek erbabı,
* Kurumlar vergisi mükellefleri,
* Kolektif ve adi şirket ortaklarıyla komandit şirketlerin komandite ortakları,

Yasal düzenleme gereği olarak "Ticaret sicili memurlukları, kurumlar vergisi mükellefi olup da Türk Ticaret Kanunu'nun 30'uncu maddesi uyarınca tescil için başvuran mükelleflerin başvuru evrakının bir suretini ilgili vergi dairesine intikal ettirirler. Bu mükelleflerin işe başlamayı bildirme yükümlülükleri yerine getirilmiş sayılır. Bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurları hakkında işe başlamanın zamanında bildirilmemesine ilişkin usulsüzlük cezası uygulanır."

Gelir ve kurumlar vergisi gibi sürekli mükellefiyetlerde, vergi dairesi ile mükellef arasındaki ilişkinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi, mükellefiyetle ilgili çeşitli hususların ve bu hususlara ilişkin değişikliklerin öngörülen süreler içinde vergi dairesine bildirilmesine bağlıdır.

22 sıra numaralı SM, SMMM ve YMM Yasası genel tebliği uyarınca, mükelleflerin işe başlama bildirimlerini, sözleşme düzenledikleri veya işletmede bağımlı olarak çalışan yetkili meslek mensuplarına imzalatmaları durumunda, vergi dairelerince yapılacak yoklama sonucu beklenmeksizin adlarına mükellefiyet tesis edilerek mükellefe vergi numarası verilebilmektedir.

İşe başlama bildirimleri;

* Gerçek kişilerde; mükellef veya özel yetkiyi haiz vekili, Avukatlık Yasası'na göre ruhsat almış avukatlar ya da 3568 sayılı yasaya göre yetki almış meslek mensupları,
* Tüzelkişiler ile tüzelkişiliği olmayanlarda bunları temsile yetkili kişiler veya bu kişilerin özel yetkiye sahip vekilleri tarafından imzalanır.

Kuruluş halindeki şirketlerin işe başlama bildirimleri ise yukarıda belirttiğimiz üzere Vergi Usul Yasası'nın 153'üncü maddesi hükme bağlandığı üzere ticaret sicil memurluğunca yapılmaktadır.

Bildirimin vekil aracılığı ile yapılması halinde vekâletnamenin bir örneği vergi dairesinde kalmaktadır.

İşe başlama veya bırakma bildiriminin serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavir aracılığıyla düzenlenmesi halinde, bildirim bu kişiler tarafından da unvanları ve bağlı oldukları meslek odasını gösteren bir kaşe/mühür basılmak suretiyle imzalanır.

Vergi Usul Yasası'nın 168'inci maddesinde hükme bağlandığı üzere gerçek kişilerde işe başlama bildirimleri, işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde yetkili kişilerce yapılması gerekmektedir.

İşe başlama ile ilgili olarak yapılacak bildirimlerde bildirime ek olarak aşağıdaki belgeler eklenecektir.

- Gerçek kişilerde;
* Noter onaylı imza sirküleri (Basit usulde vergilendirilen mükelleflerde aranmamaktadır.)
* Onaylı nüfus cüzdanı sureti,
* İkametgâh ilmuhaberi,

Basit usulde vergilendirilen mükellef ayrıca;

* İşyerinin kendisine ait olması halinde emlak vergisine esas olan vergi değerini gösterir belediyeden alınacak belge,
* İşyerinin kiralanmış olması halinde ise kira sözleşmesinin bir örneği,
* Ticari plakalı nakil vasıtası sahiplerinin, taşıtlarına ilişkin fatura veya noter senedinin onaylı bir örneği,

- Tüzel kişilerde

* Ana sözleşmenin noter onaylı bir örneği ile ticaret siciline başvurulduğuna ilişkin bir belgeyi, ticaret şirketlerinde şirketi temsile yetkili kişilerin onaylı nüfus cüzdanı sureti, ikametgâh ilmuhaberi, noter onaylı imza sirküleri,
* Kooperatiflerde, varsa üst, üst birliğe kayıtlı olduklarına dair yası,
bildirime eklenecektir.

Farklı vergi dairelerinin yetki alanı içinde ayrıca işyeri açılması veya adres değişikliği halinde de yukarıdaki belgeler aranmaktadır. Bu bağlamda da tüzelkişilerde bu hususa ilişkin yönetim kurulu kararının noter tasdikli bir örneği alınmaktadır.

Ülkemizde birçok işyeri kayıtdışı çalışmaktadır. 01.01.2009 ile 31.12.2009 tarihleri arasında yapılan vergi denetimlerinde 39.681 yeni mükellefiyet tesis ettirilmiştir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 25.05.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.