3 ay sigortası olmayanın maaşı tabana düşüyor / Ali Tezel

17 Ağustos 1999’daki depremde evimyıkıldı ve işten ayrılmak zorunda kaldım. Ali Tezel, 1999 yılında işten ayrılanınmaaşı en alt basamaktan hesaplanır diye bir kanun çıktığını söylemişti. SGK Müdürlüğü’nü aradımve böyle bir kanunun çıkıp çıkmadığını sordum. Böyle bir Kanunun çıkmadığını ve Ali Tezel’in yalan söylediğini belirttiler. Ali Bey, ben bir deprem mağduru olarak ne yapmalıyım? Benim günüm doldu yaşımı bekliyorum. Bana yardımcı olursanız çokmemnun olurum. Vereceğiniz bilgi için şimdiden size çok teşekkür ederim. Hasan Aydoğdu

SON 10 YIL SABİTLENDİ

17 Ağustos depremini fırsat bilen dönemin hükümeti 21-25 Ağustos 1999 günleri arasında görüşülen 4447 sayılı Kanunu 08.09.1999 günü Resmi Gazete’de yayınlattı. 4447 sayılı Kanun ile “31.12.1999 günü son 10 yılın ortalaması emekli aylığını belirler” kuralı sabitlendi.

Basitçe SSK’dan emekli aylığının hesaplanmasını açıklamak gerekirse; ortalama aylık gelirin aylık bağlama oranı (ABO) ile çarpılması diyebiliriz, ki ABO’da gün sayısı ile belli edilir. Gün sayınız çoksa ABO yüksek, düşükse de azdır. SSK’dan emekli olacakların çokları, emekli aylığının hesaplanmasında son 10 yılın ortalamasının alındığını bilirler ama bu kural 31.12.1999 günü sabitlendi. 2000 ve sonraki yıllarda emekli olanların 31.12.1999 gününden önceki çalışmalarının hesaplanmasında 1999, 1998, 1997, 1996, 1995, 1994, 1993, 1992, 1991, 1990’ın kazançlarının ortalaması alınmaktadır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu (ek madde 34) gereğince...

“Emekli aylıklarının hesaplanmasında;

a) 1994’te aylık bağlanması için tahsis talebinde bulunanlar ile ölenin hak sahibine bağlanacak aylıkların hesabında altı,

b) 1995 yılında aylık bağlanması için tahsis talebinde bulunanlar ile ölenlerin hak sahiplerine bağlanacak aylıkların hesabında yedi,

c) 1996’da aylık bağlanması için tahsis talebinde bulunanlar ile ölenlerin hak sahiplerine bağlanacak aylıkların hesabında sekiz,

d) 1997’de aylık bağlanması için tahsis talebinde bulunanlar ile ölenin hak sahibine bağlanacak aylıkların hesabında dokuz, 1998’de ise 10 yılın ortalaması dikkate alınarak.” Emekli olacakların göstergeleri tespit edilmekte iken 2000’den itibaren sistem sabitlendi.

4447 sayılı Kanun ile son 10 yılın ortalaması sistemi 2000 sonrası dönemiçin kaldırılmıştır. Birçok SSK’lı “son 10 yılımı yüksek öder yüksek emekli aylığı alırım” diye bekleyip 1999 öncesinde yüksek ücret ödeme konusunda aceleci davranmadığından, şimdi düşük emekli aylığı alacaktır. Deprem sebebiyle 1999’un son 4 ayında sigortası ödenmeyenler de hayatları boyunca yüksekten primödemiş olsalar dahi en düşük göstergeden emekli olmuştur ve olacaklardır.

BOŞLUKLAR DİKKATE ALINMAMALIDIR

a- SGK’nın halen uyguladığı sisteme göre sigortalının tam(her ay 30 gün-her yıl 360 gün) çalıştığı varsayılarak hesaplama yapılmaktadır.

b- Sigortalıların aylıkları hesaplanırken bu kere aşağıdaki Ek 34’üncümaddenin ilk fıkrasında da belirtildiği üzere;

“...Malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarının hesabına esas alınacak üst gösterge, sigortalının işten ayrıldığı veya öldüğü tarihten önceki malullük, yaşlılık ve ölümsigortaları primi ödenmiş son on takvimyılının primhesabına esas tutulan kazanç tutarlarına göre bulunacak ortalama yıllık kazanç esas alınarak tesbit edilir...”


Kurumun basit hesabı haksızlığa neden oluyor

SSK’nın uyguladığı yöntem, son 10 yılın kazançlarını toplayıp, 10 rakamına bölmekten ibarettir ki bu basit ortalamadır ve haksızlıklara yol açmaktadır. Bir şirketin genel müdürlüğünü yapmış ve bugünkü rakamlarla ayda 10 milyardan fazla geliri olan 6 ay SSK’ya prim ödememiş birisine asgari ücretle çalışana bağlanan aylık ile aynı aylık bağlanmaktadır. İşte bu nedenle Kanun koyucu yıllık ortalama kazançtan bahsederken sigortalının çalışmadığı, boş geçen, prim ödenmemiş sürelerin ortalamaya dahil edilmesini kastetmiş olamaz, bunu amaçlamış da değildir. SGK’nın da artık deprem mağdurlarını da düşünerek hesaplama sistemini değiştirmesi gerekir. Zira, birçok çalışanın 1990-1999 arasında ödediği primler SSK’nın en yüksek rakamı veya tavan rakamına yakın olduğu halde sadece 1999’da 3-4 ay boşta geçirildiğinde, 9475 gösterge rakamından aylık bağlanmasına bir mantık oluşturulması zor olacaktır.

(Kaynak: Habertürk | 04.05.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.