Başbakan haklı ama... / Sadettin Orhan

İşsizlik ve kayıt dışı istihdam, Türkiye ekonomisinin iki yumuşak karnı. Son yıllarda ekonominin pek çok yapısal problemi çözülmüş olmakla birlikte bu iki sorun aşılabilmiş değil. Nitekim ekonominin sürekli büyüme kaydettiği 2009 yılına kadar işsizlik %10'lar seviyesinde gerçekleşti. Kayıt dışı istihdam da yine %45'lerden aşağı inmedi. Şu an ise işsizlik %14'ün üzerindeyken, kayıt dışı istihdam da %43 civarında seyrediyor.

Kayıt dışı istihdamı bir başka yazımıza bırakarak öncelikle işsizliğe bakacak olursak, aslında aktif istihdam politikası olarak bilinen argümanların Türkiye'de devreye sokulduğunu görüyoruz. İŞKUR marifetiyle yürütülen işgücü yetiştirme programlarını, toplum yararına çalışma programlarını ve işverenlere sağlanan teşvikleri örnek olarak verebiliriz. Bu anlamda işverenlere sağlanan imkânlardan bazıları şunlardır:

· 5084 Sayılı Kanun'la sigorta primi, vergi, enerji desteği ve yatırım yeri tahsisi sağlandı.

· 5763 Sayılı Kanun'la bütün işverenlere 5 puanlık sigorta primi indirimi sağlandı.

· Yine 5763 Sayılı Kanun'la 50'nin üzerinde işçi çalıştıran işverenler üzerindeki dolaylı istihdam yükleri (eski hükümlü, terör mağduru çalıştırma zorunluluğu gibi) azaltıldı.

· Kısa çalışma ödeneği yürürlüğe sokularak, özellikle kriz döneminde ödenek miktarı ve süresi uzatıldı.

· Geçtiğimiz yıl Bakanlar Kurulu kararıyla devreye giren yeni teşvik sistemiyle, bölge ve sektör esasına göre vergi, sigorta primi, faiz desteği ve yatırım yeri tahsisi sağlandı.

· Sosyal Güvenlik Reformu yürürlüğe girmeden önce, 2008 yılında getirilen yüzyılın prim affıyla birlikte, işveren ve esnafın prim borçlarına ödeme kolaylığı sağlandı.

· İşverenlerin en fazla şikâyetçi olduğu konulardan birisi de istihdama ilişkin bürokratik süreçlerin fazlalığıydı. Bu konuda geçtiğimiz yıl önemli mesafeler alındı ve SGK'ya yapılan tek bir bildirim yeterli sayıldı.

Yukarıda saydığımız icraatlar, işverenlerin bizzat Başbakan'a çeşitli ortamlarda ilettikleri talepleriydi. İletilen taleplerin tamamı da karşılığını buldu ve hayata geçirildi. Şimdi de Sayın Başbakan haklı olarak, 'Ey işverenler sıra sizde, istihdamdan kaçınmak için bahaneniz kalmadı' diyor.

Sayın Başbakan haklı olmaya haklı ancak sorunun gözden kaçırmamamız gereken bir başka boyutu var. Ülkemizdeki istihdamın yaklaşık %70'ini KOBİ olarak ifade ettiğimiz küçük ve orta ölçekli işletmeler sağlıyor. Yani bir anlamda istihdamın motorunu KOBİ'ler oluşturuyor. Bunlar içerisinde Başbakan'ın tabiriyle 'emek sömürüsü' yapanlar mutlaka vardır. Ancak esas sorun, ilk olarak Mustafa Özel Hocam tarafından ortaya konduğu gibi, kârlılığın hızla reel sektörden finans sektörüne ve KOBİ'lerden holdinglere kayması. Bu iki olgu, KOBİ'lerin istihdam kapasitelerini sürekli aşındırıyor.

Kârlılığın KOBİ'lerden holdinglere kayması meselesinde geçtiğimiz yıl önemli bir adım atıldı. 31 Aralık 2009 tarihine kadar birleşen KOBİ'lere, 3 yıl boyunca Kurumlar Vergisini %20 yerine %5 ödeme imkânı getirildi. Bu sayede birçok işletme birleşme yoluna giderek, yapısal olarak önemli rekabet avantajları elde ettiler.

Öte yandan kârlılığın reel sektörden finans sektörüne kayması ile ilgili sorun hâlâ devam ediyor. Bunun en somut göstergesi ise bankacılık sektörünün 2009 yılı göstergeleri. Örneğin yerli ve yabancı özel bankaların reel sektöre verdikleri kredilerde, bir önceki yıla göre %0,4'lük bir azalış var. Yine aynı bankaların takibe düşen alacaklarında ise %55,5'lik bir artış var. Peki, bu rakamlara göre bankalar zarar mı etmiş? Hayır, kârlılıklarını %49 artırmışlar. Şu halde Sayın Başbakan'ın TOBB'da yaptığı serzenişten esas pay alması gerekenler bize göre bankacılık sektörü. İşsizliğin %16'yı aştığı bir yılda, 20 milyar TL'den fazla kâr eden sektöre, bu kârın hesabı değil ama kaynağı sorulmalı.

Emeklilik için beklenen kitap!

Emeklilik işlemleriyle ilgili mevzuatımız oldukça karmaşıktır. Yapılan Sosyal Güvenlik Reformları ise konuyu daha da karmaşık hale getirmiştir. Dolayısıyla konunun uzmanları bile bu alanda kitap yazmaktan çekinir. Ancak iş ve sosyal güvenlik alanında otuzu aşkın kitaba imza atan değerli meslektaşım Sosyal Güvenlik Başmüfettişi İsa Karakaş, emeklilikle ilgili de çok iddialı bir kitap çıkarttı. Emeklilik El Kitabı başlığıyla Adalet Yayınevi'nden çıkan kitapta, 72 milyon vatandaşın tamamı için emeklilik ve emekliliğe ilişkin tüm konular ele alınmış. Güncelliğiyle de alanında tek olan kitaba, 0312 231 17 94 nolu telefondan ulaşabilirsiniz.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 22.04.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.