Bağ-Kur’da 5 yılı aşan borç yasadışı olarak silinmiyor / Ali Tezel

Yaklaşık 2.5 milyon kadar Bağ-Kur sigortalısı, süresi içinde primlerini ödemedikleri için birikmiş prim borçlarıyla karşı karşıya geldiler.
Bu nedenle bu durumda olan sigortalıların, prim borçlarını ödeyebilmeleri için çeşitli tarihlerde yapılan yasal düzenlemelerle prim borçları yeniden yapılandırılmıştır. Buna rağmen prim ödeme yükümlüsü kendisi olan Bağ-Kur sigortalıları, uzun süreli prim borçlarını ödemede zorlanmışlardır. Düzenlemelere rağmen geçmiş yıllardaki borçların tahsili istenilen düzeyde gerçekleşmemiştir.
Bu nedenle önce 1479 Sayılı Kanun’un ek 19’uncu maddesi ile 5 yılı aşan süreye ilişkin prim borcu olanların kuruma müracaat etmeleri halinde ödedikleri kadar süreyle sigortalı olmaları sağlanmış, ödemedikleri sigortalılık süreleri ise durdurularak bu alacakların takip ve tahsilinden vazgeçilmiştir. Ancak yapılan bu düzenleme yasal olarak zorunlu olan sigortalılık sistemini de olumsuz etkilemiştir. Zira bu düzenleme geçici bir düzenleme olmayıp süreklilik arz ettiğinden, bu durumda olan sigortalılar prim borçlarından kurtulmak ve yasal takibe alınmamak için sanki isteğe bağlı sigortalı imiş gibi hareket ederek talepte bulunmuşlar ve bu düzenlemeden yararlanarak istedikleri kadar sigortalılık süresine ait prim borçlarını ödemişlerdir. Bu nedenlerle 5 yılı aşan süreye ilişkin prim borcunda milat belirlenmesi gerekmiş ve 31.05.2008 tarihli ve 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 5510 sayılı geçici 17’nci maddesi ile 5 yılı aşan prim borcu bulunanların sigortalılıkları hakkında yeni bir düzenleme yapılmıştır.


BORÇ SİLDİRME SİSTEMİ
5510 Sayılı Kanun’la getirilen düzenlemede 30.04.2008 tarihine kadar olan prim borçları milat olarak belirlenmiş ve önceki düzenlemenin eksiklikleri de böylece giderilmiştir.
- 5510 Sayılı Kanun’un geçici 17’nci maddesinde, “Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre tescilleri yapıldığı halde, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, prim borçlarının ödenmesine ilişkin kurumca çıkarılacak genel tebliğin yayımı tarihini takip eden ay başından itibaren 6 ay içerisinde ödememeleri halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılıklarının durdurulacağı,
- Prim borcuna ilişkin sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyeceği ve bu sürelere ilişkin kurum alacaklarının takip edilmeyerek kurum alacakları arasında yer verilmeyeceği,
- Ancak sigortalı ya da hak sahiplerinin daha sonra müracaatları tarihindeki 80’inci maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarının tamamı, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödendiği takdirde, bu sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği,
- Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de bu maddenin ikinci fıkrası hükmünün uygulanacağı öngörülmüştür.

Borç miladı 30 Nisan 2008’dir

14.01.2009 tarihli ve 27110 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak sigortalılara duyurulan tebliğ ile; 5 yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların belirlenmesi önem taşıdığından 30.04.2008 tarihi itibarıyla 5 yılı aşan prim borcu bulunanlar tebliğ ekinde de yer almıştır.
Bir diğer ifadeyle, bu maddeye tabi sigortalıların kimlik bilgileri ve prim borç tutarları 30.04.2008 tarihi itibarıyla belirlenerek tebliğ edilmiştir.
Tebliğin yayımını takip eden 6 aylık süre içerisinde bu kapsamdaki sigortalıların yaptıkları ödemelere göre sigortalılık sürelerinin belirlenmesi yasal bir zorunluluktur.

30 NİSAN 2008 SONRASI ÖDEME SÜREYİ KISALTAMAZ

Sigortalılıkları durdurulan sigortalı veya bunların hak sahipleri prim borcunu ödemek istemeleri halinde kurum, müracaat tarihindeki 5510 Sayılı Kanun’un 80’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarını sigortalıya veya hak sahibine tebliğ edecektir. Tebligat yapılan sigortalı ya da hak sahibi, tebliğde belirtilen borç tutarının tamamını tebliğden itibaren üç ay içerisinde ödediği takdirde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
Sigortalı 6 aylık süre içinde de hiç prim ödememiş ancak sigortalı faaliyeti sürüyorsa 1.5.2008’den itibaren prim tahakkuk ettirilecektir. Ancak prim borcu 60 ayın altına düşse bile kapsamdan çıkarılmaması gerekir.
Yasa metni ile yasa koyucunun amacı açık olduğu halde, kurumun uygulaması bu düzenlemeyle bağdaşmamaktadır.

YASAYA AYKIRI UYGULAMA
Yaklaşık 1 milyonun üzerindeki bu sigortalılarla kurum helalleşme yoluna giderek tahsil kabiliyeti düşük olan alacaklarından vazgeçip, istenilmeyen sigortalılık sürelerini durdurmayı amaçlamışken, uygulama tersine bir durum içeriyor.
Zira sigortalılardan borcun bir kısmını ödemesi nedeniyle prim borcu 60 ayın altına düşüyorsa bu durumdaki sigortalıları kapsamdan çıkarmaktadır. Bu da yasaya aykırı bir yorumla uygulandığını göstermektedir.
Sigortalı A, 70 aylık prim borcuna karşılık 21 aya karşılık gelen bir prim ödemesini bu süre içerinde yapmıştır. Bu durumda 70-21= 49 ay prim borcu kaldığından bu süreye ilişkin sigortalılık süresinin durdurulması ve kurum alacağından çıkarılarak takip edilmemesi gerekirken, sigortalının prim borcunun 60 ayın altına düştüğü iddia edilerek kapsamdan çıkarılmaktadır.
Bu durumda olan sigortalıların kurumca takibi yapılacağından icraen tahsiline de gidileceği açıktır. Tamamıyla yanlış bir uygulama olup, yasa koyucunun iradesi hiçe sayılmaktadır.
Kaldı ki kurumun amacına da ters bir uygulama kurum hafızasının olmadığına karine teşkil etmesi yanında birçok yanlışın da yapılıyor olduğunu gösterdiği aşikârdır.

(Kaynak: Habertürk | 17.04.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.