Sigortalı olduğum halde sormadan iptal etmişler / Şerif Akçan

H. Demir
21 yaşındayım ve 2008’de sigorta yaptırdım. Sigortaların iptal edildiği şeklinde haberler duyunca Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sitesine baktım sigortam görünmüyor. Dilekçe yazdım, gelen yazıda sigortanın iptal edildiği doğrulanıyordu. 1 yıl sonra yapılan denetimde (05.02.2009’da), “Fiili çalışma olmadığı tespit edildiğinden iptal edilmiştir” deniyor. Bu karara SGK nezdinde itiraz edilecek bir üst kurul var mıdır? Savunma almadan böyle bir iptal yetkisi var mı? Kayıt dışı çalışanlar denetlenmezken kayıtlı olanlar neden denetleniyor?

CEVAP: Kıymetli okurlar, bilindiği üzere 5510 sayılı Kanunun TBMM’de görüşüldüğü günlerde yani 2008 Nisan ayı içinde çok yoğun bir sigortalılık kayıt (tescil) işlemleri yapıldı. O günlerde basın yayın organlarında çıkan haberler vatandaşlarımızı sigorta tescil yaptırma yarışına soktu.
Yasa koyucunun amaçlamadığı ve belki de hiç kimsenin hesaba katamadığı karışıklık emeklilik yaşının yükseltilmesine dayanmaktadır. Buna göre, o tarih için yeni çıkacak olan sosyal güvenlik yasası ile birlikte emeklilik yaşının kadın ve erkeklerde 65 olacağı belirtiliyordu. Basın-yayın organlarının da gazıyla insanlar akın akın sosyal güvenlik kurumu müdürlüklerinin kapısına dayandı.

“BEBEK SİGORTALILAR”
Yeni kanun şartlarından etkilenmemek için her yaşta vatandaşımız daha önce sigortalı çalışması yoksa en azından bir başlangıç yapmak için herhangi bir iş yerinden kendilerini sigortalı gösterdiler. İş, o kadar ileri boyutlara gitti ki, 2-3 aylık bebeklerden tutun da 3-5 yaşındaki çocuklara kadar sigortalı çalışıyor gösterildiler. Kamuoyunda çocuk sigortalılık tartışması bu noktada ortaya çıktı.
Tabii ki bu tür ortamlardan faydalanmak isteyen fırsatçılarda sahne aldılar. İş yerlerini ve evleri dolaşarak çocukları sigortalı yapma vaadi ile para toplandığı yönünde ihbar ve şikayetler artı. Özellikle bebek ve çocuklar, paravan film şirketleri aracılığıyla reklam filmlerinde oynamış gösterilerek sigortalı yapıldı. Bu kişilerin bir kısmı SGK’ya hiç prim ödemedi. Bir kısmı da çocukların ailelerinden ve kişilerin bizzat kendilerinden aldıkları paraların cüzi bir kısmını SGK’ya yatırdılar, kalanlarını ise ceplerine indirdiler.

KAYIT DIŞI VARKEN KAYITLILARA DENETİM!
Doğrusunu söylemek gerekirse, bir toplumun bu kadar basit bir konuyu nasıl olur da içinden çıkılmaz bir hale getirdiğini anlamış değilim. Meclis, 5510 sayılı Kanunun yürürlük maddesinde öngöremediği bir sonucun ortaya çıkması ile hemen harekete geçmeliydi.
Bu köşede daha önce de birkaç defa yazdığımız üzere yapılması gereken kanuna geçici bir madde ekleyerek, söz konusu kanunun yürürlük tarihinden önce doğan herkesin eski kanun hükümlerine göre, yürürlük tarihinden sonra doğanların ise yeni hükümlere göre sosyal güvenlik haklarından faydalanacakları, emekli olabilecekleri belirtilmiş olsaydı bugün yaşanan problemler ortadan kalkardı.
SGK, okuyucumuzun da belirttiği gibi 2008 yılından itibaren sigortalılık iptalleriyle meşgul. Denetim elemanları emek ve zamanlarını daha öncelikli konulara ayırmak yerine, bu sigortalılık iptalleri ile zaman geçiriyor. SGK’ya yapılan binlerce kayıt dışı çalışma ile ilgili şikayetler beklerken kayıt altına alınmış olanların denetimi ile oyalanmanın mantığını anlamış değilim. Diğer yandan gayet masumane duygular ile yeni kanunun şartlarından kendisini eş veya çocuklarını korumak isteyen vatandaşlarımız ise denetimlerden dolayı sıkıntı içindeler.

PARAVAN ŞİRKET HİLESİ
Okuyucumuzun durumuna dönecek olursak, yaşı 21 olmasına rağmen sigortalılığı iptal edilmiş. Bildiğim kadarıyla SGK 18 yaş altı çocuk işçiliği denetliyor. İptal nedenini öğrenmeden yorum yapmak mümkün olmamakla birlikte, fiili çalışmaya dayanmayan sigortalılıklar iptal edilebilir. Ancak geniş bir araştırma ve soruşturmanın yapılması lazım. Hatta mümkünse çalışan kişinin bizzat ifadesinin alınması yerinde olur. Zira, sigortalılık iptali, kişinin anayasal bir haktan mahrum bırakılmasıdır. Alelade bir soruşturma ile anayasal sosyal güvenlik hakkının iptali doğru değildir.
Buna rağmen bazı kişiler yukarıda belirttiğim gibi sırf kişilerden maddi çıkar sağlamak amacı ile iş yeri kurup (paravan şirket) çalışmayanları sigortalı gösterebiliyorlar. Gerçekte var olmayan bir şirketten ve fiili çalışmaya dayanmayan bir çalışmanın iptalinde ise anayasal sosyal güvenlik hakkından söz etmek mümkün değildir.

HAK ARAMANIN YOLU...
Okuyucumuza tavsiyem; çalışması ve iş yeri gerçek ise durumunun yeniden incelenmesini isteyebilir. Bunun için SGK İl Müdürlüğüne veya Teftiş Kurulu Başkanlığına başvurabilir. Olumsuz cevap alması halinde İş Mahkemesine dava açması dışında başka seçenek kalmıyor. Son olarak çalışması fiili ise ve işveren gerçek ise hakkını aramalı. Aksi halde kendisine daha çok zarar verir.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 28.03.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.