TEKEL işçisi çalışmadan mı para alacak? / Sadettin Orhan

TEKEL işçilerinin 4/C'ye geçişleri için tanınan 30 günlük sürenin yürütmesini durduran Danıştay kararı geçtiğimiz günlerde açıklandı.

Hemen belirtelim ki söz konusu karar TEKEL işçilerinin sorununu çözen bir karar değil. Sadece 30 günlük sürenin makul olmadığı ve işçilerin böyle önemli bir tercih aşamasında düşünmeleri için yeterli olmadığını ifade ediyor. Ancak kararın tek sonucu 30 günlük sürenin uzamış olması değil. Bunun yanında 4/C'ye geçmeyen işçiler bu kararla birlikte kârlı hale geldiler. Zira 4/C'ye geçmeyen işçiler İş Kaybı Tazminatı adı altında sekiz ay boyunca her ay 1.043,78 TL alacak. Oysa örneğin şubat ayı içerisinde 4/C'yi imzalamış olan ilkokul mezunu bir TEKEL işçisi 764,35 TL alabilecek. Yani 4/C'ye geçenlerin yaklaşık 200-300 TL civarında aylık kaybı var.

Öte yandan iş kaybı tazminatı alacak olan TEKEL işçileri için basında yer alan "Çalışmadan 8 ay maaş alacaklar" türünden ifadelere katılmadığımı belirtmeliyim. Zira iş kaybı tazminatı işsizlik sigortası ödeneğine benzer bir şekilde, özelleştirme uygulamaları sonrasında olası mağduriyetleri önlemek için getirilmiş yasal bir düzenleme. Nitekim bu konuyu düzenleyen 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkın Kanun'un 21. maddesinde, "Bu kanuna göre özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların (iştirakler hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi veya faaliyetlerinin kısmen ya da tamamen durdurulması, süreli ya da süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle; bu kuruluşlarda iş sözleşmesine dayalı olarak ücret karşılığı çalışanlardan iş sözleşmeleri tabi oldukları iş kanunları ve toplu iş sözleşmeleri gereğince tazminata hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara, kanunlardan ve yürürlükteki toplu iş sözleşmelerinden doğan tazminatları dışında ilave olarak iş kaybı tazminatı ödenir" hükmüne yer verilmiştir. Dolayısıyla nasıl ki 6 ila 10 ay arasında değişen sürelerde işsizlik ödeneği alan bir işsize "Çalışmadan maaş alacak" diyemiyorsak, sosyal devlet ilkesi gereği, iş kaybı tazminatı alan TEKEL işçisine de böyle bir yakıştırma yapamayız.

İş Kaybı Tazminatı'nın süresi

TEKEL işçilerine ödenecek İş Kaybı Tazminatı'nın süresi, işçilerin kıdemine göre değişecek. Konuyu düzenleyen 4046 Sayılı Kanun'un 21. maddesinde buna ilişkin, "Hizmet akdinin sona erdiği tarihte aynı işveren ile hizmet akdi kesintisiz en az; 550 günden beri devam edenlere 90 gün, 1100 günden beri devam edenlere 120 gün, 1650 günden beri devam edenlere 180 gün, 2200 günden beri devam edenlere 240 gün süre ile İş Kaybı Tazminatı verilir." düzenlemesi yer alıyor. Buna göre iş kaybı tazminatı en az 90 gün, en fazla ise 240 süreyle ödenecek.

Çalıştıkça aylığım düşüyor mu?

Soru: Sadettin Bey, ben TTK'da yeraltı maden işçisi olarak 22 yıl 3 aydır halen çalışıyorum. İlk sigorta başlangıç tarihim 01.10.1983. Emeklilik hakkını kazandım. Yıpranma hakkı ve askerlik dahil toplam prim ödeme gün sayım 10.758. Brüt ücretimiz ikramiye olduğu aylar tavanı buluyor. Emekli aylığı bağlama oranları her yıl kademeli olarak düşüyor diyorlar. Bir süre daha çalışmak mı, yoksa bağlanacak emekli aylığını düşürmemek adına hemen emekli olmak mı avantajlı? Çalışırken ödediğimiz primler emekli maaşını yükseltmez mi? Bilgi vermenizi rica eder, çalışmalarınızda başarılar dilerim. Rumuz: Madenci

Cevap: Değerli okurum, 1 Ekim 2008 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 5510 Sayılı Kanun'un bazı şartlar altında emekli aylıklarını olumsuz etkilediği doğrudur. Ancak sizin gibi hem brüt kazancı yüksek hem de 9000 günden fazla hizmet olan kişiler için yeni kanun avantaj sağlamaktadır. Zira eski düzenlemede sizin 9000 günden sonraki her bir yıllık hizmetiniz 1,5 puanla çarpılırken, şu an 2 puanla çarpılıyor. Öte yandan brüt kazancınız da tavandan ya da tavana yakın bildirildiği için, çalıştığınız her ay emekli aylığınıza artış olarak yansımaktadır. 

 

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 04.03.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.