Hasarlı veya değeri düşen araçlarda ÖTV matrahı / Veysi Seviğ

Özel Tüketim Vergisi Yasası'nın 1/1-b maddesi uyarınca yasaya ekli II sayılı listede yer alan mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabında (ediniminde) bir defaya mahsus Özel Tüketim Vergisi'ne tabi tutulması gerekmektedir.
Diğer yandan sözü edilen yasanın 2. maddesinin 1/b bendinde; ilk iktisabın (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye'de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, müzayede yoluyla veya kayıt ve tescil edilmiş olsalar dahi "Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa" hükümlerine göre iade edilenler de dahil motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, daha açıkçası satın alınmasını, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve tescil edilmesini, I/c bendinde ise kayıt ve tescilin motorlu taşıtların ilgili düzenlemeler gereğince trafik, belediye, liman ile Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline yapılan kayıt ve tescili ifade ettiği,
m Aynı yasanın 3/a maddesinde mal teslimi veya ilk iktisap hallerinde vergiyi doğuran olayın, malın teslimi veya ilk iktisabında meydana geldiği,
m 4/b maddesinde de Özel Tüketim Vergisi'nin mükellefinin, Özel Tüketim Vergisi Yasası'na ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler olduğu,
m 11/3 maddesinde de (II), (III) (tütün mamulleri hariç) ve IV sayılı listelerdeki mallar için verginin matrahının bunların teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde hesaplanacak özel tüketim vergisi hariç katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül edeceği (oluşacağı) hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 20/1. maddesinde teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, 20/2 maddesinde de bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veya bunlar adına hareket edenlerden bu işlem karşılığında her en suretle olursa olsun alınan veya bunlar tarafından borçlanılan para, mal ve diğer şekillerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.
Bu hükme paralel olarak Katma Değer Vergisi Yasası'nın 27/2 maddesi gereği olarak; bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanmadığı hallerde de matrah olarak emsal bedel veya emsal ücret esas alınmaktadır.
Özel Tüketim Vergisi Yasası'nın 12/1 maddesinde de hükme bağlandığı üzere (II) sayılı listedeki mallardan (motorlu taşıtlardan) alınacak vergi, mükellefin bu malı alış bedeli üzerinden, malın tabi olduğu orana göre hesaplanan vergi tutarından az olamayacaktır. Bu bağlamda ithalatçıların alış bedeli olarak, ithalatta hesaplanan Katma Değer Vergisi matrahı esas alınır. Ancak verginin alış bedeli üzerinden hesaplandığı durumlarda, mükellefin malı teslim tarihine kadar bu malı mükellefe teslim eden tarafından yüzde 10 oranını aşmamak koşuluyla yapılan indirimler alış bedelinden düşülebilmektedir.
Bu hüküm gereği olarak 01.07.2008 tarihinden itibaren ilk iktisap kapsamında yapılacak satışlarda, Özel Tüketim Vergisi matrahının alış bedelinden daha düşük olması halinde, Özel Tüketim Vergisi Yasası'nın 12/1 maddesine göre alış bedeli üzerinden hesaplandığı durumlarda, bayilerin ilk iktisap kapsamında örneğin araç tesliminde, teslim tarihine kadar bu aracı bayiye teslim eden tarafından yapılan tüm indirimlerin sadece alış bedelinin yüzde onuna kadar olan kısmı alış bedelinden indirim konusu yapılabilecektir.
Mevcut yasal düzenleme çerçevesinde, Özel Tüketim Vergisi Yasası'na ekli (II) sayılı liste kapsamında yer alan kayıt ve tescile tabi araçların hasara uğrayarak listede yer alan GTİP numarası değişmeyecek şekilde teslim edilmesi halinde, bu araçlarla ilgili olarak hesaplanacak Özel Tüketim Vergisi, mükellefin bu malı alış bedeli üzerinden, malın tabi olduğu orana göre hesaplanan vergi tutarından az olamayacaktır. Alış bedeline göre Özel Tüketim Vergisi matrahı belirlenirken mükellefin malı teslim tarihine kadar yalnızca bu malı mükellefe teslim eden tarafından yüzde 10'a kadar yapılan indirimler alış bedelinden de indirilebilecektir. Dolayısıyla bu indirim dışında Özel Tüketim Vergisi matrahından, herhangi bir nedenle hasar, değer düşüklüğü ve benzeri nedenler ve sebeplerle herhangi bir indirim yapılması mümkün değildir.
Ancak Özel Tüketim Vergisi Yasası'na ekli (II) sayılı liste kapsamında yer alan kayıt ve tescile tabi araçların hurda olarak GTİP numarasının değişmesi, örneğin "pert" olması veya hurdaya çıkarılması durumunda ve söz konusu GTİP numaralı araçların Özel Tüketim Vergisi listelerinde yer alması halinde, Özel Tüketim Vergisi listesinde yer almaması durumunda ise verginin konusuna girmeyeceği anlaşılmalıdır.
Konuya ilişkin olarak İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın ÖTV-2009/4 uygulama tamimi ve 2009/8 uygulama tamimi ile yapmış olduğu açıklamalar doğrultusunda "hasar ve değer düşüklüğünün Özel Tüketim Vergisi matrahının belirlenmesinde alış bedelinden indirim konusu yapılması" yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda olabilecektir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 23.02.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.